Πατήστε στην εικόνα, αυξήστε τα αέρια του θερμοκηπίου και παρατηρήστε πώς επηρεάζεται η μέση θερμοκρασία της Γης, ο όγκος των αρκτικών πάγων και η στάθμη των ωκεανών:
Πώς θα ήταν η Γη χωρίς ανθρώπους; Όχι απαραίτητα ως επακόλουθο πυρηνικής καταστροφής, κατάπτωσης γιγαντιαίου μετεωρίτη ή άλλης φυσικής καταστροφής.
Πρόκειται απλώς για μια υποθετική θεωρία που διατύπωσε στο βιβλίο του «The World Without Us» ο Αμερικανός συγγραφέας, δημοσιογράφος και καθηγητής Δημοσιογραφίας και Λατινοαμερικανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα Άλαν Βάισμαν.
Σκηνές από την εξαιρετική ταινία του History Channel «Life After People»
Σύμφωνα με τον συγγραφέα, η Αφρική θα επανερχόταν ταχύτατα στην πρωταρχική της κατάσταση, καθώς η χλωρίδα της δεν έχει πολλούς ξένους εισβολείς, ενώ η πανίδα της (ελέφαντες, καμηλοπαρδάλεις, ρινόκεροι και ιπποπόταμοι), που δεν έχει αφανιστεί όπως τα μεγάλα θηλαστικά της Αμερικής και της Αυστραλίας, θα πολλαπλασιαζόταν και θα εξαπλωνόταν ραγδαία.
Στους ωκεανούς πάλι, όπου η σύνθεση ζωικών και φυτικών ειδών δεν έχει επηρεαστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, η πιθανολογούμενη απουσία ανθρώπων θα είχε άμεσες ορατές συνέπειες. Παρ’ όλους τους ρυθμούς της υπερθέρμανσης του πλανήτη, πολλοί κοραλλιογενείς ύφαλοι θα συνέρχονταν σε διάστημα λίγων αιώνων.
Αντιθέτως, δυσοίωνα θα ήταν τα πράγματα για πολλά είδη πανίδας που έχουν συνηθίσει στη συμβίωση με τον άνθρωπο. Χωρίς τα απορρίμματα του πολιτισμού οι αρουραίοι θα λιμοκτονούσαν στις πολιτείες ή θα γίνονταν τροφή των αρπακτικών πουλιών. Οι κατσαρίδες θα πέθαιναν από ψύχος σε περιβάλλοντα χωρίς θέρμανση, οι σκύλοι και τα άλογα θα επανέρχονταν σε άγρια κατάσταση, αλλά δε θα είχαν και μεγάλες ελπίδες επιβίωσης, ενώ οι γάτες θα είχαν τις καλύτερες προοπτικές, αφού παρά την εγγύτητα προς τον άνθρωπο, έχουν διατηρήσει ανέπαφα τα άγρια ένστικτά τους και λόγω έλλειψης κυνηγετικών όπλων, φυτοφαρμάκων, οδικής κυκλοφορίας και τζαμιών κτιρίων θα είχαν άφθονη φτερωτή τροφή.
Τι θα γινόταν, άραγε, με τα γιγαντιαία οικοδομήματα; Με δυσκολία θα μπορούσαμε να φανταστούμε πως η φύση θα κυρίευε και σιγά σιγά θα εξαφάνιζε τα ίχνη πολιτισμού μιας μεγαλούπολης όπως είναι η Νέα Υόρκη. Ωστόσο, αυτό ακριβώς θα συνέβαινε, γράφει ο Βάισμαν, αφού «το πρόβλημα σε πολλές Πολιτείες βρίσκεται κάτω από το έδαφός τους».
Ο δυνατός ΒΑ άνεμος ωθεί με πίεση τα ύδατα του Ατλαντικού προς τον υδροφόρο ορίζοντα, οι βροχοπτώσεις εντείνουν το πρόβλημα και σε τακτά διαστήματα ειδικά συνεργεία καταδύονται στις κατακόμβες του αποχετευτικού δικτύου για εργασίες που εμποδίζουν εκατομμύρια λίτρα νερού να πλημμυρίσουν υπόγειες σήραγγες όπως π.χ. του μετρό. «Χωρίς την πραγματοποίηση τέτοιων έργων, όλα θα είχαν βουλιάξει μέσα σε 36 ώρες», επιβεβαιώνει συνεργάτης του τομέα δημοσίων έργων της Νέας Υόρκης.
Μέσα σε μια πενταετία ζιζάνια κι αγριόχορτα θα κυρίευαν τα κενά σε σπασμένα πεζοδρόμια και τη σκασμένη άσφαλτο, ενώ τη μεγαλύτερη εξάπλωση θα είχε το δέντρο αΐλανθος (Ailanthus altissima), οι ρίζες του οποίου θα εξάρθρωναν και τους τελευταίους αρμούς των οικοδομημάτων.
Χωρίς τακτική θέρμανση οι υδραυλικές εγκαταστάσεις των κτιρίων θα σκούριαζαν, χρώματα και σοβάδες θα μαδούσαν κι ακόμη κι ένας μικρός κεραυνός θα μπορούσε να προκαλέσει πυρκαγιές. Σύντομα στα ερείπια θα κυριαρχούσαν τα γεράκια, ενώ μεγάλες συστάδες δέντρων θα παραγκώνιζαν άλλα φυτά.
Στο τέλος οι ουρανοξύστες θα κατέρρεαν και η μεγαλούπολη –πυκνό δάσος πλέον— θα γινόταν κυνηγότοπος για κογιότ, αλεπούδες, ελάφια, λύκους και αρκούδες. Πάντως το Άγαλμα της Ελευθερίας θα διατηρούνταν (αν και σκεπασμένο με παχύ στρώμα στρειδιών στον βυθό) ίσως και μια χιλιετία μετά την κατάρρευση των τελευταίων οικοδομημάτων της Πολιτείας...
Απόσπασμα από το βιβλίο
Αναμφίβολα εμείς οι άνθρωποι είμαστε το κυρίαρχο ον στον πλανήτη μας. Μέσα σε μερικές χιλιάδες χρόνια καταφέραμε να καταβροχθίσουμε περισσότερο από το 1/3 του για τις πόλεις και τα χωράφια μας.
Τώρα φανταστείτε να εξαφανιστούν αύριο και τα εφτά δισεκατομμύρια από εμάς, επειδή, ας πούμε, μας μετέφεραν σε ένα στρατόπεδο μακριά, κάπου στον γαλαξία. Πώς θα εξελισσόταν ο πλανήτης χωρίς τη συνεχή πίεση της ανθρώπινης ύπαρξης;
Σε μία περίπτωση η φύση θα επανακτήσει τον πλανήτη. Η πρώτη αλλαγή θα φανεί κοιτάζοντάς τον από ψηλά. Καθώς οι νύχτες θα πάψουν να φωτίζονται, μιας και κανείς δε θα τροφοδοτεί τους ηλεκτρικούς σταθμούς παραγωγής ρεύματος, δε θα υπάρχει πια φωτορύπανση.
Την πρώτη κιόλας μέρα τα περισσότερα από τα απειλούμενα με εξαφάνιση είδη θα αρχίσουν να ανακτούν τις δυνάμεις τους.
Τους πρώτους μήνες θα ελαττωθεί κατά πολύ η ατμοσφαιρική μόλυνση (άζωτο και οξείδιο του θείου).
Μέσα σε έναν χρόνο θα επιβιώσουν δισεκατομμύρια επιπλέον πουλιά, επειδή θα σταματήσουν να πετούν αεροπλάνα.
Μέσα σε δέκα χρόνια θα φύγει το μεθάνιο από την ατμόσφαιρα.
Τα πρώτα 50–100 χρόνια οι δρόμοι και τα κτίρια θα σκεπαστούν με φυτά και αγριόχορτα, ενώ θα διαλυθούν οι ξύλινες κατασκευές.
Σε 100–200 χρόνια θα πέσουν οι γέφυρες και θα καταρρεύσουν τα μεταλλικά και γυάλινα κτίρια.
Σε 500 χρόνια θα αναγεννηθούν τα κοράλλια.
Σε 500–1.000 χρόνια όλα τα οργανικά σκουπίδια που έχουν θαφτεί στη γη θα έχουν διαλυθεί.
Σε χίλια χρόνια τα περισσότερα κτίρια από τσιμέντο, πέτρα ή τούβλα θα έχουν καταρρεύσει, ενώ το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα θα ξαναβρεθεί στα επίπεδα της προβιομηχανικής περιόδου, παρότι θα συνεχίσει να επηρεάζει το κλίμα τουλάχιστον 1.000 χρόνια από τότε που ο άνθρωπος θα σταματήσει να το παράγει.
Σε 50.000 χρόνια τα περισσότερα γυαλιά και πλαστικά θα έχουν διαλυθεί.
Ύστερα από 50.000 χρόνια η ύπαρξη του ανθρώπινου είδους θα σημαδεύεται μόνο από μερικά αρχαιολογικά ευρήματα.
Ορισμένες, κατασκευασμένες από τον άνθρωπο, χημικές ουσίες δε θα αρχίσουν να εξαφανίζονται παρά μόνο ύστερα από 200.000 χρόνια.
Τα πυρηνικά απόβλητα μπορεί να παραμείνουν θανατηφόρα μέχρι και δύο εκατομμύρια χρόνια ακόμη.
Όμως όλα αυτά δε θα είναι παρά αμυδρά ενθύμια, σχεδόν παθητική υπόμνηση ενός πολιτισμού που κάποτε θεωρούσε τον εαυτό του το μεγαλύτερο επίτευγμα. Μέσα σε μερικά εκατομμύρια χρόνια η διάβρωση και πιθανώς μία ή δύο περίοδοι παγετώνων θα εξαφανίσουν ακόμα και αυτά τα ισχνά ίχνη κι εάν κάποτε ένα άλλο ευφυές ζώο εξελιχθεί στη Γη, μπορεί να μη μάθει ποτέ για την ύπαρξή μας, εκτός κι αν βρει τίποτε ιδιαίτερα απολιθώματα.
Η πραγματικότητα είναι ότι η Γη, πολύ σύντομα, θα μας ξεχάσει εντελώς...
Ένα μεγάλο κομμάτι ξηράς που περικλείεται από νερό λέγεται νησί. Μπορεί να βρίσκεται σε λίμνη, σε ποτάμι ή στη θάλασσα.
* Τα μικρά νησιά ονομάζονται νησίδες ή νησάκια και τα ακόμη πιο μικρά (και ακατοίκητα) βραχονησίδες.
Τα μεγαλύτερα νησιά του κόσμου είναι η Αυστραλία, η Γροιλανδία, η Νέα Γουινέα, η Βόρνεο και η Μαδαγασκάρη.
Ανάμεσα στα 50 μεγαλύτερα νησιά τα περισσότερα (12) ανήκουν στον Καναδά. Ακολουθούν:
Η Ινδονησία με 6 νησιά (τα τρία τα μοιράζεται με άλλη κράτη).
Η Ρωσία με 4.
Η Ιαπωνία με 3.
Η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, οι Φιλιππίνες, η ήπειρος της Ανταρκτικής, η Βραζιλία και η Ιταλία με 2.
Η Παπούα Νέα Γουινέα με 2 (αν και το μεγαλύτερο το μοιράζεται με την Ινδονησία).
Νησιωτικά συμπλέγματα
Σε πολλές περιοχές του πλανήτη μας υπάρχουν ομάδες νησιών στην ίδια θαλάσσια περιοχή. Υπάγονται στο ίδιο ή σε διαφορετικά κράτη και λέγονται νησιωτικά συμπλέγματα (ή αρχιπέλαγος).
Τέτοια είναι, για παράδειγμα, τα νησιά της Ινδονησίας, της Ιαπωνίας και των Φιλιππίνων στην Ασία, η Μικρονησία και η Πολυνησία στην Ωκεανία, τα νησιά της Καραϊβικής στην Κεντρική Αμερική.
* Μερικά νησιώτικα συμπλέγματα της χώρας μας είναι οι Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, οι Σποράδες και τα Επτάνησα.
Νησιωτικά κράτη
Τα νησιωτικά κράτη αποτελούνται από ένα ή περισσότερα νησιά. Τα περισσότερα από τα μικρότερα κράτη είναι νησιωτικά.
Ορισμένες νησιωτικές χώρες επικεντρώνονται σε ένα ή δύο μεγάλα νησιά, όπως η Ιαπωνία, η Νέα Ζηλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Άλλα αποτελούνται από εκατοντάδες ή χιλιάδες μικρότερα νησιά, όπως η Ινδονησία και οι Φιλιππίνες.
Κάποια νησιωτικά κράτη μοιράζονται ένα ή περισσότερα νησιά με άλλες χώρες. Τέτοια είναι, για παράδειγμα, η Ινδονησία και η Παπούα Νέα Γουινέα στα σύνορα Ασίας–Ωκεανίας, η Αϊτή και η Δομινικανή Δημοκρατία στην Κεντρική Αμερική, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία στην Ευρώπη.
Η Αυστραλία δεν είναι απλά το πρώτο σε έκταση νησί. Ο χώρος που καλύπτει είναι τόσο μεγάλος που ισοδυναμεί με την επιφάνεια των επόμενων είκοσι πέντε!
* Η έκτασή της είναι 7.623.620 τ.χμ., ενώ τα επόμενα 25 νησιά (από τη Γροιλανδία μέχρι τη Σρι Λάνκα) εκτείνονται συνολικά σε 7.648.834 τ.χμ.
Πολλοί πιστεύουν ότι η Αυστραλία είναι μικρότερη από τη Γροιλανδία. Αυτό το λάθος οφείλεται στους χάρτες μας: Στην προσπάθειά τους να απεικονίσουν την επιφάνεια της (σφαιρικής) Γης σε ορθογώνια μορφή προσθέτουν έκταση σε κάποιες περιοχές όπως η Γροιλανδία. Στην πραγματικότητα η Αυστραλία είναι πολύ μεγαλύτερη!
Συγκρίνετε τα δύο νησιά στην υδρόγειο σφαίρα και θα το διαπιστώσετε:
