Αφήγηση

Όταν αφηγούμαστε ένα γεγονός (πραγματικό ή φανταστικό), συνήθως χρησιμοποιούμε δύο παρελθοντικούς χρόνους: τον παρατατικό και τον αόριστο.

Σε κάποιες περιπτώσεις, ωστόσο, μπορούμε να προσθέσουμε περισσότερη ζωντάνια και αμεσότητα με τη βοήθεια του ενεστώτα. Τότε ο χρόνος αυτός λέγεται διηγηματικός ή ιστορικός ενεστώτας.



Όλες οι πληροφορίες πρέπει να δίνονται με χρονική σειρά. Σε αυτό μας βοηθούν κυρίως οι χρονικές προτάσεις και οι χρονικοί προσδιορισμοί, δηλαδή οι λέξεις ή ομάδες λέξεων που δηλώνουν χρόνο (χρονικοί σύνδεσμοι, χρονικά επιρρήματα, άλλες φράσεις).

Μερικοί χρονικοί προσδιορισμοί:

• στην αρχή, έπειτα, μετά
• στη συνέχεια, ύστερα από λίγο
• αφού έγιναν αυτά, κατόπιν
• ξαφνικά, στο τέλος

Όταν ο αφηγητής είναι ένα από τα πρόσωπα της ιστορίας, λέμε ότι η αφήγηση γίνεται σε πρώτο πρόσωπο. Αν δεν ανήκει στα πρόσωπα της ιστορίας, λέμε ότι η αφήγηση γίνεται σε τρίτο πρόσωπο.

1. Όταν αφηγούμαστε μια ιστορία

Αναφέρουμε:

• Πού και πότε συμβαίνουν τα γεγονότα.
• Ποιο είναι το κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας, ποια άλλα πρόσωπα συμμετέχουν.
• Με ποιο γεγονός ξεκινά η ιστορία, με ποια γεγονότα ή πράξεις συνεχίζεται, πώς τελειώνει.
• Τι σκέφτονται και τι αισθάνονται τα πρόσωπα (κυρίως το κεντρικό) για ό,τι συνέβη.

2. Όταν αφηγούμαστε κάτι που μας συνέβη

Αναφέρουμε:

• Πού έγινε, πότε έγινε, ποιοι παίρνουν μέρος.
• Πώς συνέβη (αίτια).
• Τι ακριβώς έγινε.
• Ποια είναι η σημασία του (αν είναι σημαντικό και γιατί).
• Ποια είναι τα αποτελέσματά του.
• Ποιες σκέψεις και συναισθήματα μας προκάλεσε.

3. Όταν μιλάμε για ένα γεγονός

Αναφέρουμε:

• Πού συνέβη, πότε, ποιοι έχουν σχέση με αυτό.
• Ποια ήταν η αιτία.
• Τι ακριβώς έγινε (με χρονική σειρά).
• Ποια είναι η σημασία και οι συνέπειές του.
• Πώς αντιμετωπίστηκαν οι συνέπειες.
• Ποια συμπεράσματα βγαίνουν.

4. Όταν μιλάμε για μια επίσκεψη σε κάποιον χώρο

Δήλος

Αναφέρουμε:

• Πώς λέγεται, πού βρίσκεται.
• Πότε πήγαμε, πώς πήγαμε, γιατί πήγαμε εκεί.
• Ποιους συναντήσαμε.
• Τι είδαμε, τι μάθαμε, τι μας εντυπωσίασε.
• Τι σκεφτήκαμε και τι νιώσαμε.

5. Όταν διηγούμαστε πράξεις που επαναλαμβάνονται

Αναφέρουμε:

• Ποια είναι η διαδικασία, πότε γίνεται και πού.
• Ποιοι συμμετέχουν και πώς.
• Ποια είναι τα γεγονότα (με τη σειρά που συμβαίνουν).
• Τι ακριβώς συμβαίνει σε κάθε στάδιο και γιατί γίνεται.
• Πώς αντιδρούν όσοι παρακολουθούν ή παίρνουν μέρος.
• Πώς τελειώνει η διαδικασία.
• Ποια είναι η γνώμη μας.

6. Όταν λέμε τη γνώμη μας για ένα καλλιτεχνικό θέαμα



Αναφέρουμε:

• Ποιος είναι ο τίτλος, οι συντελεστές (σκηνοθέτης, ηθοποιοί, συνθέτης), η διάρκεια, η χώρα προέλευσης του έργου, το έτος που παρουσιάστηκε.
• Ποια είναι η υπόθεση του έργου: δίνουμε μόνο τις πιο σημαντικές πληροφορίες για τους ήρωες και τις περιπέτειές τους, δεν αποκαλύπτουμε το τέλος.
• Ποια είναι η γνώμη μας για το έργο, οι προσωπικές μας εντυπώσεις, τα συναισθήματα που μας προκάλεσε.

Είδη κειμένων 1. Αφήγηση 2. Περιγραφή 3. Ενημερωτικά κείμενα 4. Οδηγίες 5. Ειδικές οδηγίες 6. Περίληψη 7. Επιχειρηματολογία

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γλώσσα ΣΤ΄ Δημοτικού, egpaid.blogspot.com, blogs.sch.gr/anianiouris
ΕΙΚΟΝΕΣ: litebringersrus.blogspot.com, laografiki.gr, commondatastorage.googleapis.com, specialdeal.gr, Γραμματική Ε΄-ΣΤ΄ Δημοτικού (επιμέλεια: podilato98.blogspot.com)