Η ποντιακή διάλεκτος

Η Ποντιακή είναι μια διάλεκτος της ελληνικής γλώσσας που ξεκινάει από τον 8ο αι. π.Χ., όταν οι Έλληνες της Ιωνίας αποίκησαν τον Πόντο. Εκεί οργανώθηκαν σε οχυρωμένες πόλεις, όπως η Τραπεζούντα, η Κερασούντα, η Σινώπη, η Αμισός (Σαμψούντα) και η Αμάσεια.

Αρκετούς αιώνες αργότερα, το 301 π.Χ., ο Πόντος οργανώνεται σε ανεξάρτητο κράτος, ενώ κατά τη Ρωμαιοκρατία (63 π.Χ. - 335 μ.Χ.) οι βασιλείς του βρίσκονται υπό την κηδεμονία των Ρωμαίων.

Τα βυζαντινά χρόνια ο Πόντος αποτελεί το ακριτικό προπύργιο κατά των επιδρομών της Ανατολής. Μάλιστα η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας (1204-1461) αντιστάθηκε στην τουρκική προέλαση περισσότερα χρόνια από την Κωνσταντινούπολη.

Άποψη της Τραπεζούντας σήμερα

Αρκετά απομονωμένος γλωσσικά, ο Πόντος διατήρησε πολλά αρχαϊκά στοιχεία. Μερικά από αυτά είναι:

• Η προφορά του «η» ως «ε».
  (το πεγάδιν = το πηγάδι, η νύφε = η νύφη, ζελεύω = ζηλεύω)
• Η χρήση ψιλών συμφώνων αντί δασέων.
  (ασπαλίζω = ασφαλίζω, σπίγγω = σφίγγω)
• Η αρχαϊκή προστακτική των ρημάτων.
  (γράψον, ποίσον = ποίησον)
• Οι ασυνίζητοι τύποι.
  (η καρδία, η λαλία, τα παιδία, τα ψωμία)

Τέλος, η ποντιακή διάλεκτος δέχθηκε, όπως και η κοινή νεοελληνική γλώσσα, πολλές δάνειες λέξεις από τα λατινικά, τα τουρκικά κ.ά.

Ο Ποντιακός Ελληνισμός 1. Η ποντιακή διάλεκτος 2. Μικρό ποντιακό λεξικό 3. Ο Αστερίξ στα ποντιακά (κόμικς) 4. Η Βικιπαίδεια στα ποντιακά 5. Ειδήσεις στα ποντιακά

ΠΗΓΗ: Ο «Αστερίξ» στα ποντιακά (εκδ. ΜΑΜΟΥΘΚΟΜΙΞ)
ΕΙΚΟΝΑ: panoramio.com