Τα [i] της απλής προστακτικής

Η πιο συχνή προστακτική μας σχηματίζεται από το αοριστικό θέμα με την προσθήκη των καταλήξεων

α) -ε και -τε στην ενεργητική φωνή

• λύσ-ε, λύσ-τε
• μίλ-ησε, μιλ-ήστε

β) -ου και -είτε στην παθητική φωνή

• λύσ-ου, λυθ-είτε
• κοιμ-ήσου, κοιμ-ηθείτε

Συχνά όμως τα πολλά [ i ] της γλώσσας μας προκαλούν ορθογραφικά λάθη.

Ας δούμε πώς μπορούμε να τα αποφύγουμε:

Ρήματα σε -ω

Στην Α΄ συζυγία τα πράγματα είναι εύκολα. Το [ i ] του ενεστώτα διατηρείται στον αόριστο, άρα και στην απλή προστακτική:

• αρχίζω → άρχισα → άρχισε, αρχίστε
• αφήνω → άφησα → άφησε, αφήστε
• λύνω → έλυσα → λύσε, λύστε
• δακρύζω → δάκρυσα → δάκρυσε, δακρύστε
• κλείνω → έκλεισα → κλείσε, κλείστε
• αθροίζω → άθροισα → άθροισε, αθροίστε

Ρήματα σε -ώ

Στη Β΄ συζυγία ο αόριστος σχηματίζεται κατά κανόνα σε -ησα. Αυτό το ήτα περνάει και στην απλή προστακτική:

• βοηθώ → βοήθησα → βοήθησε, βοηθήστε
• οδηγώ → οδήγησα → οδήγησε, οδηγήστε
• κρατώ → κράτησα → κράτησε, κρατήστε

Το ίδιο συμβαίνει και όταν κάποιοι αόριστοι σχηματίζονται διαφορετικά:

• μεθώ → μέθυσα → μέθυσε, μεθύστε
• τραβώ → τράβηξα → τράβηξε, τραβήξτε

Ρήματα σε -μαι

Στην παθητική φωνή το [ i ] εμφανίζεται μόνο στον πληθυντικό αριθμό, στην κατάληξη -είτε:

• αφήνομαι → αφέθηκα → αφέσου, αφεθείτε
• λύνομαι → λύθηκα → λύσου, λυθείτε

Στη Β΄ συζυγία, μάλιστα, υπάρχει προηγουμένως και το ήτα του αορίστου:

• κρατιέμαι → κρατήθηκα → κρατήσου, κρατηθείτε
• κινούμαι → κινήθηκα → κινήσου, κινηθείτε

ΑΣΚΗΣΗ

1. Θυμηθ__τε να φέρετε αύριο τα χρήματα για την εκδρομή.
ΕΛΕΓΧΟΣΘυμηθείτε

2. Ακούμπ__σε τα τετράδια στο θρανίο σου.
ΕΛΕΓΧΟΣΑκούμπησε

3. Γυρ__στε σελίδα, παρακαλώ!
ΕΛΕΓΧΟΣΓυρίστε

4. Τηλεφων__στε μου το απόγευμα.
ΕΛΕΓΧΟΣΤηλεφωνήστε

5. Ξ__σε λίγο τη μύτη του μολυβιού!
ΕΛΕΓΧΟΣΞύσε

6. Λουστ__τε με «Καραφλέξ»: Εγγυημένα αποτελέσματα!
ΕΛΕΓΧΟΣΛουστείτε

Δείτε στη συνέχεια

Τα [ i ] της απλής προστακτικής 1. Οι καταλήξεις -ήστε/-είστε της Β΄ συζυγίας 2. Ανακυκλώστε με σωστή ορθογραφία! 3. Βλάπτει σοβαρά και την ορθογραφία!

ΑφιερώματαΟρθογραφία

ΠΗΓΗ: Γλώσσα Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού
ΕΙΚΟΝΕΣ: podilato98.blogspot.com (1: healthtap.com)