Η εξερεύνηση των ηπείρων πραγματοποιήθηκε σταδιακά από διάφορους λαούς:
1 Οι πρώτοι μεγάλοι θαλασσοπόροι φαίνεται πως ήταν οι λαοί της Πολυνησίας (Ειρηνικός Ωκεανός).
2 Στην περιοχή μας πρωταγωνίστησαν τα αρχαία χρόνια οι Αιγύπτιοι, οι Μινωίτες, οι Μυκηναίοι, οι Φοίνικες και οι αρχαίοι Έλληνες. Οι τελευταίοι ίδρυσαν αποικίες από τον Εύξεινο Πόντο μέχρι τα δυτικά παράλια της Μεσογείου.
3 Ακολούθησαν οι θαλασσοπόροι από την Καρχηδόνα και τη Μασσαλία (ελληνική αποικία στη σημερινή Γαλλία), αλλά και από μεγάλες αυτοκρατορίες της εποχής (οι Μακεδόνες του Μ. Αλεξάνδρου, οι Ρωμαίοι).
4 Τα μεσαιωνικά χρόνια η σκυτάλη πέρασε στους Βίκινγκς της Σκανδιναβίας, τον Μάρκο Πόλο της Βενετίας, αλλά και σε θαλασσοπόρους από την Κίνα (15ος αιώνας).
5 Τον 15ο και τον 16ο αιώνα συντελέστηκαν οι μεγάλες Γεωγραφικές Ανακαλύψεις των Ευρωπαίων με πρωταγωνιστές τους Πορτογάλους και τους Ισπανούς (περίπλους Αφρικής, ανακάλυψη της Αμερικής).
6 Οι εξερευνήσεις συνεχίστηκαν μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα κυρίως από Άγγλους, Ολλανδούς και Νορβηγούς (ανακάλυψη της Ωκεανίας, εξερεύνηση Βόρειου και Νότιου Πόλου).
Το έμβλημα των Ολυμπιακών Αγώνων αποτελείται από πέντε κύκλους, έναν για κάθε κατοικήσιμη ήπειρο του πλανήτη μας. Οι κύκλοι συνδέονται, συμβολίζοντας την ενότητα της ανθρωπότητας.
Οι ήπειροι δεν είχαν πάντοτε τη σημερινή μορφή. Αρχικά υπήρχε μόνο μία υπερήπειρος, η Πανγαία, η οποία με τη διαρκή κίνηση των τεκτονικών πλακών διασπάστηκε και δημιούργησε τις ηπείρους που γνωρίζουμε.
Ο πληθυσμός της Γης δεν κατανέμεται εξίσου σε όλες τις ηπείρους. Η Ασία και η Ευρώπη είναι πυκνοκατοικημένες, ενώ η Αμερική και η Αφρική αραιοκατοικημένες. Η Ωκεανία είναι ιδιαίτερα αραιοκατοικημένη, η δε Ανταρκτική σχεδόν ακατοίκητη.
Η έκταση των ηπείρων
Μεγαλύτερες σε έκταση είναι η Ασία και η Αμερική:
Ήπειρος
Ασία
Αμερική
Αφρική
Ανταρκτική
Ευρώπη
Ωκεανία
Σύνολο στεριάς
Έκταση*
44.300.000
42.060.000
30.270.000
13.160.000
10.498.000
8.652.000
148.940.000
Ποσοστό στεριάς
29,8%
28,2%
20,3%
8,8%
7,1%
5,8%
100,0%
* σε τετραγωνικά χιλιόμετρα
Όλες οι ήπειροι μαζί καλύπτουν μόλις τα 3/10 του πλανήτη μας:
Ήπειρος
Ασία
Αμερική
Αφρική
Ανταρκτική
Ευρώπη
Ωκεανία
Σύνολο στεριάς
Έκταση*
44.300.000
42.060.000
30.270.000
13.160.000
10.498.000
8.652.000
148.940.000
Ποσοστό πλανήτη
8,7%
8,2%
5,9%
2,6%
2,1%
1,7%
29,2%
* σε τετραγωνικά χιλιόμετρα
Πατήστε στις ενότητες που ακολουθούν και διαβάστε σύντομες πληροφορίες για κάθε ήπειρο:
Η Ασία είναι η μεγαλύτερη ήπειρος του πλανήτη μας. Καταλαμβάνει περίπου το 1/3 της συνολικής στερεάς επιφάνειας της Γης. Ξεκινά πολύ κοντά στον Βόρειο Πόλο και φτάνει στον Ισημερινό, ενώ ορισμένα νησιωτικά τμήματά της βρίσκονται στο νότιο ημισφαίριο.
Είναι η ήπειρος με τα περισσότερα νησιά και τις περισσότερες χερσονήσους. Στα δυτικά είναι ενωμένη με την Ευρώπη, που στην ουσία αποτελεί χερσόνησό της. Εδώ βρίσκονται και τα Ιμαλάια, ο μεγαλύτερος ορεινός όγκος της στεριάς. Μια από τις κορυφές τους μάλιστα, στο όρος Έβερεστ, είναι το ψηλότερο σημείο του πλανήτη μας (8.848 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας).
Είναι επίσης η ήπειρος με τον μεγαλύτερο πληθυσμό. Την κατοικεί περίπου το 60% της ανθρωπότητας (4,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι).
Είναι η ήπειρος με τα περισσότερα νησιά και τις περισσότερες χερσονήσους. Στα δυτικά είναι ενωμένη με την Ευρώπη, που στην ουσία αποτελεί χερσόνησό της. Εδώ βρίσκονται και τα Ιμαλάια, ο μεγαλύτερος ορεινός όγκος της στεριάς. Μια από τις κορυφές τους μάλιστα, στο όρος Έβερεστ, είναι το ψηλότερο σημείο του πλανήτη μας (8.848 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας).
Είναι επίσης η ήπειρος με τον μεγαλύτερο πληθυσμό. Την κατοικεί περίπου το 60% της ανθρωπότητας (4,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι).
Η Αμερική καταλαμβάνει περισσότερο από το 1/4 της στεριάς και βρίσκεται εξ ολοκλήρου στο δυτικό ημισφαίριο.
Είναι γνωστή και ως «Νέος Κόσμος», επειδή οι Ευρωπαίοι την ανακάλυψαν σχετικά αργά, μόλις τον 15ο αιώνα. Η ονομασία της προέρχεται από τον Ιταλό εξερευνητή Αμέρικο Βεσπούτσι, τον πρώτο Ευρωπαίο που υποστήριξε ότι η Αμερική δεν ήταν οι Ανατολικές Ινδίες, αλλά μια διαφορετική, άγνωστη μέχρι τότε ήπειρος.
Είναι γνωστή και ως «Νέος Κόσμος», επειδή οι Ευρωπαίοι την ανακάλυψαν σχετικά αργά, μόλις τον 15ο αιώνα. Η ονομασία της προέρχεται από τον Ιταλό εξερευνητή Αμέρικο Βεσπούτσι, τον πρώτο Ευρωπαίο που υποστήριξε ότι η Αμερική δεν ήταν οι Ανατολικές Ινδίες, αλλά μια διαφορετική, άγνωστη μέχρι τότε ήπειρος.
Η Αφρική καταλαμβάνει το 1/5 της στεριάς. Είναι η τρίτη σε έκταση ήπειρος και η δεύτερη σε πληθυσμό. Εδώ βρίσκεται η Σαχάρα, η μεγαλύτερη έρημος της Γης.
Στις ακτές της δεν παρατηρούνται μεγάλες ανωμαλίες, δηλαδή δεν υπάρχουν πολλοί κόλποι και χερσόνησοι. Ελάχιστα είναι επίσης και τα νησιά της.
Στις ακτές της δεν παρατηρούνται μεγάλες ανωμαλίες, δηλαδή δεν υπάρχουν πολλοί κόλποι και χερσόνησοι. Ελάχιστα είναι επίσης και τα νησιά της.
Η Ανταρκτική είναι η νοτιότερη περιοχή της Γης. Περιλαμβάνει τον γεωγραφικό Νότιο Πόλο και περιβάλλεται από τον Νότιο Ωκεανό. Ονομάστηκε έτσι γιατί βρίσκεται στο αντίθετο μέρος από την αρκτική περιοχή.
Είναι μια τεράστια παγωμένη έκταση (περίπου το 98% της επιφάνειάς της καλύπτεται από πάγο). Αυτό το παγωμένο στρώμα είναι τόσο πολύ που αποτελεί το 90% του πάγου όλου του πλανήτη!
Είναι επίσης η πιο κρύα, η πιο ξηρή και η πιο ανεμώδης ήπειρος. Η θερμοκρασία της έχει φτάσει και στους –93°C.
Η Ανταρκτική δεν έχει μόνιμους κατοίκους και δεν ανήκει σε κάποιο κράτος. Οι Ευρωπαίοι την ανακάλυψαν στα τέλη του 18ου αιώνα, ωστόσο πάτησαν το πόδι τους για πρώτη φορά πριν από περίπου εκατό χρόνια (το 1911). Σήμερα φιλοξενεί 1.000-5.000 ανθρώπους, οι οποίοι εργάζονται στους ερευνητικούς σταθμούς που υπάρχουν διάσπαρτοι στην ήπειρο.
Είναι μια τεράστια παγωμένη έκταση (περίπου το 98% της επιφάνειάς της καλύπτεται από πάγο). Αυτό το παγωμένο στρώμα είναι τόσο πολύ που αποτελεί το 90% του πάγου όλου του πλανήτη!
Είναι επίσης η πιο κρύα, η πιο ξηρή και η πιο ανεμώδης ήπειρος. Η θερμοκρασία της έχει φτάσει και στους –93°C.
Η Ανταρκτική δεν έχει μόνιμους κατοίκους και δεν ανήκει σε κάποιο κράτος. Οι Ευρωπαίοι την ανακάλυψαν στα τέλη του 18ου αιώνα, ωστόσο πάτησαν το πόδι τους για πρώτη φορά πριν από περίπου εκατό χρόνια (το 1911). Σήμερα φιλοξενεί 1.000-5.000 ανθρώπους, οι οποίοι εργάζονται στους ερευνητικούς σταθμούς που υπάρχουν διάσπαρτοι στην ήπειρο.
Στην πραγματικότητα η Ευρώπη αποτελεί τη δυτικότερη χερσόνησο της Ασίας. Τα σύνορά της με την τελευταία είναι κάπως αυθαίρετα και οφείλονται κυρίως σε ιστορικούς, πολιτιστικούς και πολιτικούς λόγους.
Λέγεται και «Γηραιά ήπειρος», επειδή είναι η κοιτίδα του δυτικού πολιτισμού. Μαζί με την Ασία και την Αφρική συγκροτούν τον «Παλιό Κόσμο», σε αντίθεση με τον «Νέο Κόσμο» (Αμερική, αλλά και Ωκεανία), που οι Ευρωπαίοι ανακάλυψαν σχετικά αργά.
Η παρουσία των ανθρώπων στην περιοχή είναι έντονη από τα πανάρχαια χρόνια. Αυτό οφείλεται στις καλές συνθήκες διαβίωσης και ανάπτυξης που συναντούμε: βρίσκεται σε απόσταση από τον Ισημερινό και τον Βόρειο Πόλο, έχει ευνοϊκό κλίμα και εύκολη πρόσβαση στη θάλασσα. Επίσης υπάρχουν μεγάλες πεδιάδες και αξιόλογα ποτάμια, ενώ απουσιάζουν οι έρημοι.
Το όνομά της προέρχεται από την αρχαία ελληνική μυθολογία. Σύμφωνα με αυτήν, η Ευρώπη ήταν βασιλοπούλα της Φοινίκης, μιας χώρας της Ασίας κοντά στην Κύπρο. Ήταν τόσο όμορφη, που όταν την είδε μια μέρα ο Δίας την αγάπησε και θέλησε να την κάνει γυναίκα του. Μεταμορφώθηκε σε έναν ωραίο ταύρο και την πλησίασε σιγά σιγά. Η κοπέλα χάιδεψε το ζώο και κάθισε στην πλάτη του. Τότε ο ταύρος έβγαλε φτερά και πέταξε μαζί της μακριά. Έφθασε στην Κρήτη, όπου η Ευρώπη παντρεύτηκε τον Δία και γέννησε τρεις γιους. Ένας από αυτούς ήταν ο Μίνωας, ο ξακουστός βασιλιάς της Κρήτης. Η ιστορία απεικονίζεται στο ελληνικό νόμισμα των 2 ευρώ.
Λέγεται και «Γηραιά ήπειρος», επειδή είναι η κοιτίδα του δυτικού πολιτισμού. Μαζί με την Ασία και την Αφρική συγκροτούν τον «Παλιό Κόσμο», σε αντίθεση με τον «Νέο Κόσμο» (Αμερική, αλλά και Ωκεανία), που οι Ευρωπαίοι ανακάλυψαν σχετικά αργά.
Η παρουσία των ανθρώπων στην περιοχή είναι έντονη από τα πανάρχαια χρόνια. Αυτό οφείλεται στις καλές συνθήκες διαβίωσης και ανάπτυξης που συναντούμε: βρίσκεται σε απόσταση από τον Ισημερινό και τον Βόρειο Πόλο, έχει ευνοϊκό κλίμα και εύκολη πρόσβαση στη θάλασσα. Επίσης υπάρχουν μεγάλες πεδιάδες και αξιόλογα ποτάμια, ενώ απουσιάζουν οι έρημοι.
Το όνομά της προέρχεται από την αρχαία ελληνική μυθολογία. Σύμφωνα με αυτήν, η Ευρώπη ήταν βασιλοπούλα της Φοινίκης, μιας χώρας της Ασίας κοντά στην Κύπρο. Ήταν τόσο όμορφη, που όταν την είδε μια μέρα ο Δίας την αγάπησε και θέλησε να την κάνει γυναίκα του. Μεταμορφώθηκε σε έναν ωραίο ταύρο και την πλησίασε σιγά σιγά. Η κοπέλα χάιδεψε το ζώο και κάθισε στην πλάτη του. Τότε ο ταύρος έβγαλε φτερά και πέταξε μαζί της μακριά. Έφθασε στην Κρήτη, όπου η Ευρώπη παντρεύτηκε τον Δία και γέννησε τρεις γιους. Ένας από αυτούς ήταν ο Μίνωας, ο ξακουστός βασιλιάς της Κρήτης. Η ιστορία απεικονίζεται στο ελληνικό νόμισμα των 2 ευρώ.
Η Ωκεανία είναι η μικρότερη ήπειρος. Συνίσταται από χώρες και περιοχές του Ειρηνικού Ωκεανού και την Αυστραλία.
Πολλές φορές αποκαλείται (λανθασμένα) Αυστραλία, επειδή αυτό το τεράστιο νησί, το μεγαλύτερο του πλανήτη, αποτελεί την κύρια μάζα του εδάφους της.
Πολλές φορές αποκαλείται (λανθασμένα) Αυστραλία, επειδή αυτό το τεράστιο νησί, το μεγαλύτερο του πλανήτη, αποτελεί την κύρια μάζα του εδάφους της.
ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γεωγραφία ΣΤ΄ Δημοτικού, Γεωλογία-Γεωγραφία Α΄ Γυμνασίου, el.wikipedia.org
ΕΙΚΟΝΕΣ: podilato98.blogspot.com (1: en.wikipedia.org, 4-6), en.wikipedia.org (7-12), bbj.hu (2), api.ning.com (3)
ΕΙΚΟΝΕΣ: podilato98.blogspot.com (1: en.wikipedia.org, 4-6), en.wikipedia.org (7-12), bbj.hu (2), api.ning.com (3)
@ Digital Zoot: Ευχαριστώ για την αναφορά!
ΑπάντησηΔιαγραφή