Τα ουδέτερα σε -σιμο, -ξιμο, -ψιμο

Όμορφα και ανισοσύλλαβα

Αυτά τα ουσιαστικά, όπως όλα τα ανισοσύλλαβα ουδέτερα, έχουν δύο θέματα:

Το ένα σχηματίζει τις όμοιες πτώσεις του ενικού: τρέξιμ-ο

Το άλλο σχηματίζει τη γενική του ενικού και όλες τις πτώσεις του πληθυντικού: τρεξίματ-ος, τρεξίματ-α, τρεξιμάτ-ων

Τρέξιμο

Στη γενική του πληθυντικού, η οποία δεν είναι ιδιαιτέρως εύχρηστη, ο τόνος κατεβαίνει στην παραλήγουσα:

Ενικός αριθμός

Πληθυντικός αριθμός

το
του
το

τρέξιμο
τρεξίματος
τρέξιμο

τα
των
τα

τρεξίματα
τρεξιμάτων
τρεξίματα

Έτσι κλίνονται, μεταξύ άλλων, τα ουδέτερα:

• βάψιμο, βήξιμο, βράσιμο
• γδάρσιμο, γράψιμο
• δέσιμο, διώξιμο, δόσιμο
• κάψιμο, κλάψιμο, κλείσιμο
• λιώσιμο, λούσιμο, λύσιμο
• νοιάξιμο, ντύσιμο
• παίξιμο, πλέξιμο, πλύσιμο, πρήξιμο
• ράψιμο
• σβήσιμο, σπρώξιμο, στρώσιμο
• τρίξιμο, τρίψιμο, τσούξιμο
• φέρσιμο, φταίξιμο, φτιάξιμο
• χτίσιμο, ψήσιμο

Ψήσιμο

Παρατήρηση

Κατά την κλίση αυτών των ουσιαστικών ο τόνος μετακινείται και αλλού: στη γενική του ενικού και στις όμοιες πτώσεις του πληθυντικού.

Αυτό όμως είναι αναμενόμενο, εφόσον οι συλλαβές πριν την προπαραλήγουσα δεν τονίζονται ποτέ:

• το γράψιμο → του γράψιματος γραψίματος
• το γράψιμο → τα γράψιματα γραψίματα

Γράψιμο

Και λίγη ορθογραφία

Αυτά τα ουδέτερα παράγονται από ρήματα της πρώτης συζυγίας (-⁠ω), και συγκεκριμένα από το θέμα του αορίστου τους.

Αυτό, βέβαια, μας βοηθά και στην ορθογραφία:

• έπεσα → πέσιμο
• έφταιξα → φταίξιμο
• έβηξα → βήξιμο
• έσκισα → σκίσιμο
• έσκυψα → σκύψιμο
• έκλεισα → κλείσιμο
• έστρωσα → στρώσιμο

► Η κλίση των ουσιαστικών ► Η κλίση των αρσενικών ουσιαστικών  1.  Τα αρσενικά σε -ος (1)  2.  Τα αρσενικά σε -ος (2)  3.  Τα αρσενικά σε -ης  4.  Τα αρσενικά σε -ης/-ηδες  5.  Τα αρσενικά σε -ης/-εις  6.  Τα αρσενικά σε -υς  7.  Τα αρσενικά σε -ας  8.  Τα αρσενικά σε -άς/-άδες  9.  Τα αρσενικά σε -έας/-είς 10. Τα αρσενικά σε -ές 11. Τα αρσενικά σε -ους 12. Τα αρσενικά σε -ρ 13. Αρσενικά με άλλες καταλήξεις ► Η κλίση των θηλυκών ουσιαστικών  1.  Τα θηλυκά σε -α (1)  2.  Τα θηλυκά σε -α (2)  3.  Τα θηλυκά σε -ά/-άδες  4.  Τα θηλυκά σε -ση, -ξη, -ψη  5.  Τα υπόλοιπα θηλυκά σε -η (1)  6.  Τα υπόλοιπα θηλυκά σε -η (2)  7.  Τα θηλυκά σε -ος  8.  Τα θηλυκά σε -ας  9.  Τα θηλυκά σε -ης 10. Τα θηλυκά σε -ης/-εις 11. Τα θηλυκά σε -υς 12. Τα θηλυκά σε -ού 13. Τα θηλυκά σε -ρ 14. Τα θηλυκά σε -ω 15. Θηλυκά με άλλες καταλήξεις ► Η κλίση των ουδέτερων ουσιαστικών  1.  Τα ουδέτερα σε -ο (1)  2.  Τα ουδέτερα σε -ο (2)  3.  Τα ουδέτερα σε -σιμο, -ξιμο, -ψιμο  4.  Τα ουδέτερα σε -ι  5.  Τα ουδέτερα σε -υ  6.  Τα ουδέτερα σε -μα  7.  Τα ουδέτερα σε -ος  8.  Τα ουδέτερα σε -ας  9.  Τα ουδέτερα σε -ες 10. Τα ουδέτερα σε -ως 11. Τα ουδέτερα σε -ν 12. Τα ουδέτερα σε -ρ ► Τα άκλιτα ουσιαστικά  1.  Άκλιτα αρσενικά  2.  Άκλιτα θηλυκά  3.  Άκλιτα ουδέτερα

ΠΗΓH: Γραμματική Ε΄-ΣΤ΄ Δημοτικού
ΕΙΚΟΝΕΣ: momjunction.com, vocal.media, fajnegotowanie.pl