Τα θηλυκά σε -α (2)

Διαφοροποιήσεις στη γενική πληθυντικού

Τα περισσότερα από αυτά τα θηλυκά στη γενική πτώση του πληθυντικού τονίζονται στη λήγουσα. Όπως είδαμε στο πρώτο μέρος, ο κανόνας ισχύει για:

α) Όλα τα οξύτονα

• η αγορά, των αγορών

β) Τα περισσότερα παροξύτονα

• η γυναίκα, των γυναικών

γ) Τα περισσότερα προπαροξύτονα

• η θάλασσα, των θαλασσών

Αγορά

Γυναίκες

Θάλασσα

❮ ❯

Τα θηλυκά που διαφοροποιούνται από αυτόν τον κανόνα χωρίζονται σε τρεις ομάδες:

α) Τα υπόλοιπα παροξύτονα, που διατηρούν σταθερό τον τόνο σε όλες τις πτώσεις: η πεταλούδα, των πεταλούδων

β) Τα περισσότερα από τα υπόλοιπα προπαροξύτονα, που κατεβάζουν τον τόνο μία θέση: η ικανότητα, των ικανοτήτων

γ) Μερικά προπαροξύτονα που διατηρούν τον τόνο σταθερό σε όλες τις πτώσεις: η αγριόχηνα, των αγριόχηνων

Πεταλούδα

Πάμε να τα δούμε από κοντά:

1 Παροξύτονα που διατηρούν τον τόνο σταθερό ακόμη και στη γενική πληθυντικού:

Ενικός αριθμός

Πληθυντικός αριθμός

η
της
την

πεταλούδα
πεταλούδας
πεταλούδα

οι
των
τις

πεταλούδες
πεταλούδων
πεταλούδες

Έτσι κλίνονται, μεταξύ άλλων, τα θηλυκά:

• αρένα, αρκούδα, βερμούδα
• ερινύα, θερμοφόρα, θυγατέρα
• λακκούβα, λεγεώνα, λεχώνα
• μητέρα, νεράιδα, νταμιτζάνα
• πιπίλα, πρωτευουσιάνα
• σειρήνα, υδροφόρα, φτερούγα

Μαζί τους και όσα λήγουν σε:

• -άδα (αγελάδα, φασολάδα)
• -ίδα, -ίνα, -όνα  

Τα θηλυκά με αυτές τις καταλήξεις δεν έχουν σταθερή συμπεριφορά στη γενική πληθυντικού.

Τα περισσότερα κρατούν τον τόνο στην παραλήγουσα (των ακρίδων)

• -ίδα: ακρίδα, αλυσίδα, ασπίδα, βλεφαρίδα, ελπίδα, επιδερμίδα, εφημερίδα, καταιγίδα, κοτσίδα, νυχτερίδα, παγίδα, πατρίδα, πινακίδα, πυξίδα, σελίδα
• -ίνα: ακτίνα, ελαφίνα, θεατρίνα, σοκολατίνα
• -όνα: αλκυόνα, αμαζόνα, εικόνα, σιαγόνα, σπιταρόνα, σταγόνα, σφεντόνα, τερηδόνα

Αρκετά, ωστόσο, τον μετακινούν στη λήγουσα (των βιδών)

• -ίδα: βίδα, γίδα
• -ίνα: αξίνα, βιτρίνα, ζελατίνα, καμπίνα, καντίνα, κασετίνα, κουζίνα, κουρτίνα, μπαλαρίνα
• -όνα: βελόνα, κολόνα, κοτρόνα, πολυθρόνα

Μητέρα

2 Προπαροξύτονα που κατεβάζουν τον τόνο στη γενική πληθυντικού:

Ενικός αριθμός

Πληθυντικός αριθμός

η
της
την

ικανότητα
ικανότητας
ικανότητα

οι
των
τις

ικανότητες
ικανοτήτων
ικανότητες

Έτσι κλίνονται τα θηλυκά:

• διώρυγα, έριδα, ίριδα
• κλίμακα, Κύπρια
• μάστιγα, όρνιθα
• πέρδικα, πτέρυγα
• σάλπιγγα, σήραγγα, στρόφιγγα, σύριγγα
• φάλαγγα

Μαζί τους και όσα λήγουν σε:

• -ότητα (ποσότητα, ταυτότητα)
• -ύτητα (βαρύτητα, ταχύτητα)

Ικανότητα

3 Προπαροξύτονα που διατηρούν τον τόνο σταθερό ακόμη και στη γενική πληθυντικού:

Ενικός αριθμός

Πληθυντικός αριθμός

η
της
την

αγριόχηνα
αγριόχηνας
αγριόχηνα

οι
των
τις

αγριόχηνες
αγριόχηνων
αγριόχηνες

Έτσι κλίνονται, μεταξύ άλλων, τα σύνθετα θηλυκά:

• αλογόμυγα, αυτοκράτειρα
• κουμπότρυπα, μπανανόφλουδα
• σκουληκομυρμηγκότρυπα
• τσιχλόφουσκα, χιονόμπαλα
• ψαρόβαρκα

Μαζί τους και όσα λήγουν σε:

• -ιδα (καλλιτέχνιδα, Kαρυάτιδα)
• -ίτιδα (αρθρίτιδα, φαρυγγίτιδα)

Αγριόχηνα

► Η κλίση των ουσιαστικών ► Η κλίση των αρσενικών ουσιαστικών  1.  Τα αρσενικά σε -ος (1)  2.  Τα αρσενικά σε -ος (2)  3.  Τα αρσενικά σε -ης  4.  Τα αρσενικά σε -ης/-ηδες  5.  Τα αρσενικά σε -ης/-εις  6.  Τα αρσενικά σε -υς  7.  Τα αρσενικά σε -ας  8.  Τα αρσενικά σε -άς/-άδες  9.  Τα αρσενικά σε -έας/-είς 10. Τα αρσενικά σε -ές 11. Τα αρσενικά σε -ους 12. Τα αρσενικά σε -ρ 13. Αρσενικά με άλλες καταλήξεις ► Η κλίση των θηλυκών ουσιαστικών  1.  Τα θηλυκά σε -α (1)  2.  Τα θηλυκά σε -α (2)  3.  Τα θηλυκά σε -ά/-άδες  4.  Τα θηλυκά σε -ση, -ξη, -ψη  5.  Τα υπόλοιπα θηλυκά σε -η (1)  6.  Τα υπόλοιπα θηλυκά σε -η (2)  7.  Τα θηλυκά σε -ος  8.  Τα θηλυκά σε -ας  9.  Τα θηλυκά σε -ης 10. Τα θηλυκά σε -ης/-εις 11. Τα θηλυκά σε -υς 12. Τα θηλυκά σε -ού 13. Τα θηλυκά σε -ρ 14. Τα θηλυκά σε -ω 15. Θηλυκά με άλλες καταλήξεις ► Η κλίση των ουδέτερων ουσιαστικών  1.  Τα ουδέτερα σε -ο (1)  2.  Τα ουδέτερα σε -ο (2)  3.  Τα ουδέτερα σε -σιμο, -ξιμο, -ψιμο  4.  Τα ουδέτερα σε -ι  5.  Τα ουδέτερα σε -υ  6.  Τα ουδέτερα σε -μα  7.  Τα ουδέτερα σε -ος  8.  Τα ουδέτερα σε -ας  9.  Τα ουδέτερα σε -ες 10. Τα ουδέτερα σε -ως 11. Τα ουδέτερα σε -ν 12. Τα ουδέτερα σε -ρ ► Τα άκλιτα ουσιαστικά  1.  Άκλιτα αρσενικά  2.  Άκλιτα θηλυκά  3.  Άκλιτα ουδέτερα

Ουσιαστικά

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γραμματική Α΄-Γ΄ Γυμνασίου, Λεξικό της κοινής νεοελληνικής, Βικιλεξικό
ΕΙΚΟΝΕΣ: greekgastronomyguide.gr, latiendaencasa.es, theguardian.com, blog.cstx.gov, deltamoms.gr, babycenter.com, amicidicasa.it