29 Δεκ 2023

Οι φωνές των ρημάτων

Τα ρήματα σχηματίζονται σε δύο φωνές, ανάλογα με το αν λήγουν σε ή -μαι στην αρχική κατάληξη του ενεστώτα.


Μόνο σε μία φωνή

Πολλά ρήματα σχηματίζονται και στις δύο φωνές:
  • ντύνω – ντύνομαι
  • χτυπώ – χτυπιέμαι
  • προπονώ – προπονούμαι

Άλλα είναι ελλειπτικά, δηλαδή σχηματίζονται μόνο σε μία φωνή.

Μερικά ρήματα χωρίς παθητική φωνή:
  • αρχίζω, βγαίνω, γερνώ
  • δακρύζω, έχω, ζω, ηρεμώ
  • θέλω, καμαρώνω, λάμπω
  • μένω, μπορώ, νιώθω, ξέρω
  • πεινώ, πέφτω, τρέχω, φταίω
  • χαζεύω, ψηλώνω, ωριμάζω
Μερικά ρήματα χωρίς ενεργητική φωνή:
  • αστειεύομαι, ασχολούμαι
  • γίνομαι, δέχομαι, είμαι
  • έρχομαι, κοιμάμαι, μιμούμαι
  • ντρέπομαι, περιποιούμαι
  • σκέφτομαι, υπόσχομαι, φοβάμαι
  • χασμουριέμαι, χρειάζομαι


Τα τελευταία ονομάζονται αποθετικά, γιατί μοιάζει σαν να έχουν αποθέσει (αποβάλει) την ενεργητική μορφή τους.

Διαφοροποιήσεις

α) Τα συνηρημένα ρήματα στην παθητική φωνή παίρνουν ένα γάμα για λόγους ευφωνίας:
  • ακούω → ακούγομαι
  • καίω → καίγομαι
  • κλαίω → κλαίγομαι
  • λέω → λέγομαι
  • τρώω → τρώγομαι
  • φυλάω → φυλάγομαι

αλλά:
  • σπάω → σπάζομαι

β) Το θέτω στην παθητική φωνή γίνεται τίθεμαι. Το ίδιο συμβαίνει και στα σύνθετά του:
  • εκ-θέτω → εκ-τίθεμαι
  • μετα-θέτω → μετα-τίθεμαι
  • προσ-θέτω → προσ-τίθεμαι

γ) Το καθιστώ στην παθητική φωνή γίνεται καθίσταμαι. Το ίδιο συμβαίνει και στα σύνθετά του:
  • αντι-καθιστώ → αντι-καθίσταμαι
  • εγ-καθιστώ → εγ-καθίσταμαι


ΠαζλΡήματα
ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γραμματική Ε΄-ΣΤ΄ Δημοτικού
ΕΙΚΟΝΕΣ: podilato98.blogspot.com (το φόντο από Tambako_the_Jaguar@flickr), bensonsforbeds.co.uk
ΠΑΖΛ: podilato98.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Το σχόλιό σας θα εγκριθεί πρώτα από τον δάσκαλο98. Παρακαλώ μη γράφετε με greeklish ή κεφαλαία (σημαίνει ότι φωνάζετε), γιατί τα σχόλια θα διαγράφονται.
Πριν τη δημοσίευση ελέγξτε για τυχόν λάθη απροσεξίας, πατώντας στην «Προεπισκόπηση». Περισσότερα εδώ.