Η οικογένεια του «τίθεμαι»

Το ρήμα θέτω στην παθητική φωνή γίνεται θέτομαι τίθεμαι και σχηματίζει τους συνεχείς χρόνους με ιδιαίτερο τρόπο.

Το ίδιο ισχύει και για τα σύνθετά του:

• ανατίθεμαι, αντιτίθεμαι, διατίθεμαι
• εκτίθεμαι, επιτίθεμαι, κατατίθεμαι
• μετατίθεμαι, προστίθεμαι, προτίθεμαι
• εναποτίθεται, υποτίθεται

Σχηματισμός των χρόνων

1 Στους συνεχείς χρόνους που έχουν ίδιες καταλήξεις (ενεστώτα, συνεχή μέλλοντα) τα περισσότερα πρόσωπα λήγουν κανονικά σε «-αι».

Ενεστώτας

επι-τίθεμαι
επι-τίθεσαι
επι-τίθεται

επι-τιθέμεθα
επι-τίθεστε
επι-τίθενται

Παρατατικός

—
—
επι-τίθετο

—
—
επι-τίθεντο

Συνεχής μέλλοντας

θα επι-τίθεμαι

Ο παρατατικός συναντάται συνήθως μόνο στο γ΄ πρόσωπο με αρχαίες καταλήξεις που χρειάζονται προσοχή.

2 Οι απλοί και συντελεσμένοι χρόνοι έχουν προσαρμοστεί στη σύγχρονη γλώσσα μας και κλίνονται όπως το «ντύνομαι»:

Αόριστος

επι-τέθηκα
επι-τέθηκες
επι-τέθηκε

επι-τεθήκαμε
επι-τεθήκατε
επι-τέθηκαν

Απλός μέλλοντας

θα επι-τεθώ
θα επι-τεθείς
θα επι-τεθεί

θα επι-τεθούμε
θα επι-τεθείτε
θα επι-τεθούν

Συντελεσμένοι χρόνοι

έχω / είχα / θα έχω επι-τεθεί

Κάποια ρήματα (π.χ. προτίθεμαι) δε σχηματίζουν τύπους σε αυτούς τους χρόνους.

Διαφοροποιήσεις

Μερικά ρήματα στον προφορικό λόγο έχουν αρχίσει να σχηματίζουν το γ΄ πληθ. πρόσωπο του ενεστώτα σαν να έληγαν σε «θέτομαι»:

• ανατίθενται / αναθέτονται
• κατατίθενται / καταθέτονται
• προστίθενται / προσθέτονται

Επιπλέον

Με τον ίδιο τρόπο κλίνεται (μόνο στους συνεχείς χρόνους) και το ρήμα επαφίεμαι.

► Η κλίση των ρημάτων  1.  Τα ρήματα σε -ω  2.  Τα συνηρημένα ρήματα σε -ω  3.  Τα ρήματα σε -λλω  4.  Τα σύνθετα του «άγω»  5.  Τα σύνθετα του «βαίνω»  6.  Το ρήμα «έχω»  7.  Τα ρήματα σε -ώ/-άς  8.  Τα ρήματα σε -ώ/-είς  9.  Τα ρήματα σε -ομαι 10. Ρήματα σε -ομαι με λόγιο αόριστο 11. Τα ρήματα σε -ιέμαι 12. Τα ρήματα σε -ούμαι 13. Ο παρατατικός των ρημάτων σε -ούμαι 14. Τα ρήματα σε -άμαι 15. Τα ρήματα σε -ώμαι 16. Η οικογένεια του «τίθεμαι» 17. Η οικογένεια του «ίσταμαι» 18. Αρχαιόκλιτα ρήματα σε -μαι 19. Το ρήμα «είμαι» ► Οι λόγιοι αόριστοι σε -ην/-ης ► Οι εναλλακτικές καταλήξεις των ρημάτων

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Λεξικό της κοινής νεοελληνικής, Λεξικό των δυσκολιών και των λαθών στη χρήση της Ελληνικής
ΕΙΚΟΝΕΣ: enikonomia.gr, water-waste.gr