Λίγα και καλά!
Αυτά τα ρήματα δεν ανήκουν σε κάποια συζυγία ή τάξη συζυγίας και δε σχηματίζουν πάντα όλους τους χρόνους ή όλα τα πρόσωπα.
Ανάλογα με την κατάληξή τους, τα αρχαιόκλιτα διακρίνονται σε τέσσερις ομάδες:
(η οικογένεια του «ίσταμαι»)
(η οικογένεια του «τίθεμαι»)
(η οικογένεια του «κείμαι»)
(εκρήγνυμαι, ενδείκνυται)
Τις δύο πρώτες τις έχουμε δει σε χωριστές αναρτήσεις, ας δούμε και τις υπόλοιπες.
Η οικογένεια του «κείμαι»
Τα περισσότερα σύνθετα από το αρχαίο ρήμα κείμαι (= βρίσκομαι) συνηθίζονται στο γ΄ πρόσωπο:
- διάκειμαι, πρόσκειμαι
- έγκειται, εναπόκειται
- επίκειται, πρόκειται
Τα ρήματα αυτά σχηματίζουν τύπους μόνο στους συνεχείς χρόνους:
Ενεστώτας
πρόσ-κεισαι
πρόσ-κειται
πρόσ-κεισθε
πρόσ-κεινται
Παρατατικός
—
πρόσ-κειτο
—
πρόσ-κειντο
Συνεχής μέλλοντας
Το πιο συχνό μέλος της οικογένειας συναντάται μόνο στο γ΄ ενικό, ενώ στον παρατατικό χρειάζεται και αύξηση:
- πρόκειται – επρόκειτο
Ένα «εκρηκτικό» ρήμα
Το σύνθετο ρήμα εκρήγνυμαι σχηματίζει τύπους σε όλους τους χρόνους:
Ενεστώτας
εκ-ρήγνυσαι
εκ-ρήγνυται
εκ-ρήγνυσθε
εκ-ρήγνυνται
Παρατατικός
—
εκ-ρήγνυτο
—
εκ-ρήγνυντο
Συνεχής μέλλοντας
Στον αόριστο τα περισσότερα πρόσωπα σχηματίζονται με εσωτερική αύξηση, δύο ρο και τις λόγιες καταλήξεις -ην/-ης:
Αόριστος
εξ-ερράγης
εξ-ερράγη
εκ-ραγήκατε
εξ-ερράγησαν
Απλός μέλλοντας
θα εκ-ραγείς
θα εκ-ραγεί
θα εκ-ραγείτε
θα εκ-ραγούν
Συντελεσμένοι χρόνοι
Οι υπόλοιποι χρόνοι κλίνονται ομαλά, χωρίς αύξηση, με την πρόθεση στην αρχική της μορφή και ένα ρο.
Με τον ίδιο τρόπο κλίνεται (αλλά μόνο στους συνεχείς χρόνους και συνήθως στο γ΄ πρόσωπο) το ρήμα ενδείκνυται.
ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Λεξικό των δυσκολιών και των λαθών στη χρήση της Ελληνικής, Νεοελληνική Γραμματική για Έλληνες και ξένους
ΕΙΚΟΝΕΣ: podilato98.blogspot.com, mixanitouxronou.gr
ΕΙΚΟΝΕΣ: podilato98.blogspot.com, mixanitouxronou.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το σχόλιό σας θα εγκριθεί πρώτα από τον δάσκαλο98. Παρακαλώ μη γράφετε με greeklish ή κεφαλαία (σημαίνει ότι φωνάζετε), γιατί τα σχόλια θα διαγράφονται.
★ Πριν τη δημοσίευση ελέγξτε για τυχόν λάθη απροσεξίας, πατώντας στην «Προεπισκόπηση». Περισσότερα εδώ.