Τα ρήματα σε -ιέμαι

Η πρώτη τάξη της Β΄ συζυγίας

Εδώ βρίσκονται τα λιγότερα ρήματα της Β΄ συζυγίας. Το θέμα τους είναι ίδιο σε όλους τους χρόνους.

Γαργαλιέται

Οι συνεχείς χρόνοι

Στους δύο χρόνους που έχουν ίδιες καταλήξεις (ενεστώτα, συνεχή μέλλοντα) τα περισσότερα πρόσωπα λήγουν σε «-αι».

Ενεστώτας

αγαπιέμαι
αγαπιέσαι
αγαπιέται

αγαπιόμαστε
αγαπιέστε*
αγαπιούνται

Παρατατικός

αγαπιόμουν*
αγαπιόσουν*
αγαπιόταν*

αγαπιόμασταν
αγαπιόσασταν
αγαπιούνταν*

Συνεχής μέλλοντας

θα αγαπιέμαι

* Εναλλακτικοί τύποι: αγαπιόσαστε — αγαπιόμουνα, αγαπιόσουνα, αγαπιότανε, αγαπιόντουσαν

Οι απλοί και συντελεσμένοι χρόνοι

Στους συντελεσμένους χρόνους (παρακείμενο, υπερσυντέλικο, συντελεσμένο μέλλοντα) η κατάληξη είναι άκλιτη. Επιπλέον:

Όλα τα «ηθ-» και «ηθηκ-» με τα οποία αρχίζουν οι καταλήξεις γράφονται με ήτα.

Ο απλός μέλλοντας κλίνεται όπως ο ενεστώτας των ρημάτων σε -ώ/-⁠είς.

Αόριστος

αγαπήθηκα
αγαπήθηκες
αγαπήθηκε

αγαπηθήκαμε
αγαπηθήκατε
αγαπήθηκαν*

Απλός μέλλοντας

θα αγαπηθώ
θα αγαπηθείς
θα αγαπηθεί

θα αγαπηθούμε
θα αγαπηθείτε
θα αγαπηθούν*

Συντελεσμένοι χρόνοι

έχω / είχα / θα έχω αγαπηθεί

* Εναλλακτικοί τύποι: αγαπηθήκανε (αγαπηθήκαν), θα αγαπηθούνε

Έτσι κλίνονται τα περισσότερα ρήματα σε -ώ/-άς που σχηματίζουν παθητική φωνή:

• βοηθιέμαι, γαργαλιέμαι, γεννιέμαι
• κουνιέμαι, μιλιέμαι, πουλιέμαι
• τραγουδιέμαι, τσιμπιέμαι, χτυπιέμαι

Αλλά και μερικά αποθετικά:

• αναρωτιέμαι, χασμουριέμαι

Χασμουριέται

Ανώμαλες καταλήξεις

Σε μερικά ρήματα οι καταλήξεις των απλών και συντελεσμένων χρόνων δεν ξεκινούν με «ηθ-» και χρειάζονται προσοχή:

βαριέμαι

• βαρέθηκα
• θα βαρεθώ
• έχω βαρεθεί

ξεχνιέμαι

• ξεχάστηκα
• θα ξεχαστώ
• έχω ξεχαστεί

Οι άλλες εγκλίσεις

Οι χρόνοι είναι μορφές της οριστικής. Οι άλλες εγκλίσεις σχηματίζονται με παρόμοιο τρόπο.  

Υποτακτική

• Συνεχής: να αγαπιέμαι
• Απλή: να αγαπηθώ
• Συντελεσμένη: να έχω αγαπηθεί
• Άλλοι τύποι: να αγαπιόμουν, να αγαπήθηκα, να είχα αγαπηθεί

Προστακτική

• Συνεχής: να αγαπιέσαι, να αγαπιέστε
• Απλή: αγαπήσου, αγαπηθείτε

Βαριέται

Διαφοροποιήσεις

α) Μερικά ρήματα σχηματίζουν και δεύτερους τύπους με την παλαιότερη κατάληξη -ώμαι:

• βρυχιέμαι / βρυχώμαι
• περιπλανιέμαι / περιπλανώμαι
• συναντιέμαι / συναντώμαι

Σε κάποια, μάλιστα, το -ώμαι είναι η μόνη επιλογή:

• απατώ – απατώμαι
• αποσπώ – αποσπώμαι

β) Το καθιστώ στην παθητική φωνή γίνεται καθίσταμαι και κλίνεται με ιδιαίτερο τρόπο. Το ίδιο συμβαίνει και στα σύνθετά του:

• αντικαθιστώ – αντικαθίσταμαι
• εγκαθιστώ – εγκαθίσταμαι

► Η κλίση των ρημάτων  1.  Τα ρήματα σε -ω  2.  Τα συνηρημένα ρήματα σε -ω  3.  Τα ρήματα σε -λλω  4.  Τα σύνθετα του «άγω»  5.  Τα σύνθετα του «βαίνω»  6.  Το ρήμα «έχω»  7.  Τα ρήματα σε -ώ/-άς  8.  Τα ρήματα σε -ώ/-είς  9.  Τα ρήματα σε -ομαι 10. Ρήματα σε -ομαι με λόγιο αόριστο 11. Τα ρήματα σε -ιέμαι 12. Τα ρήματα σε -ούμαι 13. Ο παρατατικός των ρημάτων σε -ούμαι 14. Τα ρήματα σε -άμαι 15. Τα ρήματα σε -ώμαι 16. Η οικογένεια του «τίθεμαι» 17. Η οικογένεια του «ίσταμαι» 18. Αρχαιόκλιτα ρήματα σε -μαι 19. Το ρήμα «είμαι» ► Οι λόγιοι αόριστοι σε -ην/-ης ► Οι εναλλακτικές καταλήξεις των ρημάτων

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γραμματική Ε΄-ΣΤ΄ Δημοτικού, Γραμματική Α΄-Γ΄ Γυμνασίου, Λεξικό της κοινής νεοελληνικής, Λεξικό των δυσκολιών και των λαθών στη χρήση της Ελληνικής
ΕΙΚΟΝΕΣ: mothersblog.gr, bensonsforbeds.co.uk, cbc.ca