17 Μαΐ 2024

Τα ρήματα σε -ιέμαι

Η πρώτη τάξη της Β΄ συζυγίας

Εδώ βρίσκονται τα λιγότερα ρήματα της Β΄ συζυγίας. Το θέμα τους είναι ίδιο σε όλους τους χρόνους.

Γαργαλιέται

Οι συνεχείς χρόνοι

Στους δύο χρόνους που έχουν ίδιες καταλήξεις (ενεστώτα, συνεχή μέλλοντα) τα περισσότερα πρόσωπα λήγουν σε «-αι».


Ενεστώτας

αγαπιέμαι
αγαπιέσαι
αγαπιέται

αγαπιόμαστε
αγαπιέστε*
αγαπιούνται

Παρατατικός

αγαπιόμουν*
αγαπιόσουν*
αγαπιόταν*

αγαπιόμασταν
αγαπιόσασταν
αγαπιούνταν*

Συνεχής μέλλοντας

θα αγαπιέμαι


* Εναλλακτικοί τύποι: αγαπιόσαστε — αγαπιόμουνα, αγαπιόσουνα, αγαπιότανε, αγαπιόντουσαν

Οι απλοί και συντελεσμένοι χρόνοι

Στους συντελεσμένους χρόνους (παρακείμενο, υπερσυντέλικο, συντελεσμένο μέλλοντα) η κατάληξη είναι άκλιτη. Επιπλέον:
Όλα τα «ηθ-» και «ηθηκ-» με τα οποία αρχίζουν οι καταλήξεις γράφονται με ήτα.
Ο απλός μέλλοντας κλίνεται όπως ο ενεστώτας των ρημάτων σε -ώ/-⁠είς.


Αόριστος

αγαπήθηκα
αγαπήθηκες
αγαπήθηκε

αγαπηθήκαμε
αγαπηθήκατε
αγαπήθηκαν*

Απλός μέλλοντας

θα αγαπηθώ
θα αγαπηθείς
θα αγαπηθεί

θα αγαπηθούμε
θα αγαπηθείτε
θα αγαπηθούν*

Συντελεσμένοι χρόνοι

έχω / είχα / θα έχω αγαπηθεί


* Εναλλακτικοί τύποι: αγαπηθήκανε (αγαπηθήκαν), θα αγαπηθούνε

Έτσι κλίνονται τα περισσότερα ρήματα σε -ώ/-άς που σχηματίζουν παθητική φωνή:
  • βοηθιέμαι, γαργαλιέμαι, γεννιέμαι
  • κουνιέμαι, μιλιέμαι, πουλιέμαι
  • τραγουδιέμαι, τσιμπιέμαι, χτυπιέμαι

Αλλά και μερικά αποθετικά:
  • αναρωτιέμαι, χασμουριέμαι

Χασμουριέται

Ανώμαλες καταλήξεις

Σε μερικά ρήματα οι καταλήξεις των απλών και συντελεσμένων χρόνων δεν ξεκινούν με «ηθ-» και χρειάζονται προσοχή:

βαριέμαι
  • βαρέθηκα
  • θα βαρεθώ
  • έχω βαρεθεί
ξεχνιέμαι
  • ξεχάστηκα
  • θα ξεχαστώ
  • έχω ξεχαστεί

Οι άλλες εγκλίσεις

Οι χρόνοι είναι μορφές της οριστικής. Οι άλλες εγκλίσεις σχηματίζονται με παρόμοιο τρόπο.  

Υποτακτική
  • Συνεχής: να αγαπιέμαι
  • Απλή: να αγαπηθώ
  • Συντελεσμένη: να έχω αγαπηθεί
  • Άλλοι τύποι: να αγαπιόμουν, να αγαπήθηκα, να είχα αγαπηθεί
Προστακτική
  • Συνεχής: να αγαπιέσαι, να αγαπιέστε
  • Απλή: αγαπήσου, αγαπηθείτε

Βαριέται

Διαφοροποιήσεις

α) Μερικά ρήματα σχηματίζουν και δεύτερους τύπους με την παλαιότερη κατάληξη -ώμαι:
  • βρυχιέμαι / βρυχώμαι
  • περιπλανιέμαι / περιπλανώμαι
  • συναντιέμαι / συναντώμαι

Σε κάποια, μάλιστα, το -ώμαι είναι η μόνη επιλογή:
  • απατώ – απατώμαι
  • αποσπώ – αποσπώμαι

β) Το καθιστώ στην παθητική φωνή γίνεται καθίσταμαι και κλίνεται με ιδιαίτερο τρόπο. Το ίδιο συμβαίνει και στα σύνθετά του:
  • αντικαθιστώ – αντικαθίσταμαι
  • εγκαθιστώ – εγκαθίσταμαι


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα: