Λίγα και καλά!
Τα ρήματα σε -ώ/-άς σχηματίζουν τους τύπους της παθητικής φωνής με τη σύγχρονη κατάληξη «-ιέμαι»:
- αγαπώ – αγαπιέμαι
- ξεχνώ – ξεχνιέμαι
Μερικά, ωστόσο, σχηματίζουν και δεύτερους τύπους με την παλαιότερη κατάληξη -ώμαι:
- σπαταλώ – σπαταλιέμαι / σπαταλώμαι
- συναντώ – συναντιέμαι / συναντώμαι
Οι τύποι αυτοί συνηθίζονται στον γραπτό λόγο και γενικότερα σε περιστάσεις με επίσημο ύφος.
Παρόμοια αποθετικά ρήματα: αναρριχιέμαι/-ώμαι, βρυχιέμαι/-ώμαι, περιπλανιέμαι/-ώμαι
Μόνο σε -ώμαι
Άλλα ρήματα, περισσότερο λόγια, σχηματίζονται αποκλειστικά με τη δεύτερη κατάληξη:
- αναρτώμαι, απατώμαι
- απορροφώμαι, αποσιωπώμαι
- διερωτώμαι, εγγυώμαι, ερευνώμαι
- ηττώμαι, τιμώμαι
Οι συνεχείς χρόνοι
1 Στον ενεστώτα (και στον συνεχή μέλλοντα) οι καταλήξεις του πρώτου και του τελευταίου προσώπου ξεκινούν με ωμέγα και χρειάζονται προσοχή:
Ενεστώτας
εγγυάσαι
εγγυάται
εγγυάστε
εγγυώνται
Παρατατικός
εγγυόσουν
εγγυόταν
εγγυόσασταν
εγγυόνταν
Συνεχής μέλλοντας
2 Ο παρατατικός των άλλων ρημάτων δεν είναι πάντα τόσο εύχρηστος όσο στο «εγγυώμαι» και συχνά τον χρησιμοποιούμε μόνο για το γ΄ πρόσωπο.
Άλλες φορές τον συναντούμε με παλαιότερες καταλήξεις, κάτι που μας ξενίζει ή και μας μπερδεύει:
αναρτώμαι
—
αναρτάτο
—
αναρτώνταν
ερευνώμαι
—
ερευνάτο
—
ερευνώνταν
Τα πράγματα είναι πιο εύκολα στα ρήματα που σχηματίζουν διπλούς τύπους, αφού μπορούμε να δανειζόμαστε τους τύπους των σύγχρονων καταλήξεων σε «-ιέμαι»:
- συναντάτο / συναντιόταν
συναντώνταν / συναντιούνταν - περιπλανάτο / περιπλανιόταν
περιπλανώνταν / περιπλανιούνταν
Οι απλοί και συντελεσμένοι χρόνοι
Όπως και στα άλλα ρήματα της Β΄ συζυγίας, οι χρόνοι αυτοί ακολουθούν την κλίση του «αγαπιέμαι»:
εγγυώμαι
- εγγυήθηκα
- θα εγγυηθώ
- έχω εγγυηθεί
ερευνώμαι
- ερευνήθηκα
- θα ερευνηθώ
- έχω ερευνηθεί
Με παρόμοιο τρόπο σχηματίζονται και τα (ανώμαλα) ρήματα που οι καταλήξεις τους δεν ξεκινούν με «ηθ-»:
αποπειρώμαι
- αποπειράθηκα
- θα αποπειραθώ
- έχω αποπειραθεί
αποσπώμαι
- αποσπάστηκα
- θα αποσπαστώ
- έχω αποσπαστεί
ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γραμματική Α΄-Γ΄ Γυμνασίου, Λεξικό της κοινής νεοελληνικής, Λεξικό των δυσκολιών και των λαθών στη χρήση της Ελληνικής
ΕΙΚΟΝΕΣ: in.gr, skroutz.gr, isarkadias.gr
ΕΙΚΟΝΕΣ: in.gr, skroutz.gr, isarkadias.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου