17 Μαΐ 2024

Τα ρήματα σε -ώμαι

Λίγα και καλά!

Τα ρήματα σε -ώ/-άς σχηματίζουν τους τύπους της παθητικής φωνής με τη σύγχρονη κατάληξη «-ιέμαι»:
  • αγαπώ – αγαπιέμαι
  • ξεχνώ – ξεχνιέμαι

Μερικά, ωστόσο, σχηματίζουν και δεύτερους τύπους με την παλαιότερη κατάληξη -ώμαι:
  • σπαταλώ – σπαταλιέμαι / σπαταλώμαι
  • συναντώ – συναντιέμαι / συναντώμαι


Οι τύποι αυτοί συνηθίζονται στον γραπτό λόγο και γενικότερα σε περιστάσεις με επίσημο ύφος.

Παρόμοια αποθετικά ρήματα: αναρριχιέμαι/-ώμαι, βρυχιέμαι/-ώμαι, περιπλανιέμαι/-ώμαι

Μόνο σε -ώμαι

Άλλα ρήματα, περισσότερο λόγια, σχηματίζονται αποκλειστικά με τη δεύτερη κατάληξη:
  • αναρτώμαι, απατώμαι
  • απορροφώμαι, αποσιωπώμαι
  • διερωτώμαι, εγγυώμαι, ερευνώμαι
  • ηττώμαι, τιμώμαι


Οι συνεχείς χρόνοι

1 Στον ενεστώτα (και στον συνεχή μέλλοντα) οι καταλήξεις του πρώτου και του τελευταίου προσώπου ξεκινούν με ωμέγα και χρειάζονται προσοχή:


Ενεστώτας

εγγυώμαι
εγγυάσαι
εγγυάται

εγγυόμαστε
εγγυάστε
εγγυώνται

Παρατατικός

εγγυόμουν
εγγυόσουν
εγγυόταν

εγγυόμασταν
εγγυόσασταν
εγγυόνταν

Συνεχής μέλλοντας

θα εγγυώμαι


2 Ο παρατατικός των άλλων ρημάτων δεν είναι πάντα τόσο εύχρηστος όσο στο «εγγυώμαι» και συχνά τον χρησιμοποιούμε μόνο για το γ΄ πρόσωπο.

Άλλες φορές τον συναντούμε με παλαιότερες καταλήξεις, κάτι που μας ξενίζει ή και μας μπερδεύει:


αναρτώμαι



αναρτάτο



αναρτώνταν


ερευνώμαι



ερευνάτο



ερευνώνταν


Τα πράγματα είναι πιο εύκολα στα ρήματα που σχηματίζουν διπλούς τύπους, αφού μπορούμε να δανειζόμαστε τους τύπους των σύγχρονων καταλήξεων σε «-ιέμαι»:
  • συναντάτο / συναντιόταν
    συναντώνταν / συναντιούνταν
  • περιπλανάτο / περιπλανιόταν
    περιπλανώνταν / περιπλανιούνταν


Οι απλοί και συντελεσμένοι χρόνοι

Όπως και στα άλλα ρήματα της Β΄ συζυγίας, οι χρόνοι αυτοί ακολουθούν την κλίση του «αγαπιέμαι»:

εγγυώμαι
  • εγγυήθηκα
  • θα εγγυηθώ
  • έχω εγγυηθεί
ερευνώμαι
  • ερευνήθηκα
  • θα ερευνηθώ
  • έχω ερευνηθεί

Με παρόμοιο τρόπο σχηματίζονται και τα (ανώμαλα) ρήματα που οι καταλήξεις τους δεν ξεκινούν με «ηθ-»:

αποπειρώμαι
  • αποπειράθηκα
  • θα αποπειραθώ
  • έχω αποπειραθεί
αποσπώμαι
  • αποσπάστηκα
  • θα αποσπαστώ
  • έχω αποσπαστεί


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα: