5 Οκτ 2012

Αστρονομία: από την Αρχαιότητα στην Αναγέννηση

Από τον Anthony12
Μαθητής της έκτης τάξης

Η Αστρονομία στην Αρχαιότητα

Όλοι οι λαοί έχουν ασχοληθεί με την Αστρονομία, κάποιοι από αυτούς όμως άφησαν αρκετές αστρονομικές πληροφορίες και παρατηρήσεις καθώς και «αποδείξεις» για τη δράση τους είτε με τη μορφή γραπτών κειμένων είτε με τη μορφή κατασκευών οι οποίες εξακολουθούν να συναρπάζουν ακόμη και σήμερα.

1. Η Αστρονομία στη Βαβυλωνία. Τα πρώτα βήματα έγιναν πιθανώς από τους Βαβυλώνιους. Περί το 3800 π.Χ. έκαναν ήδη συστηματικές μελέτες του ουρανού, ενέταξαν τους πλανήτες στον ζωδιακό κύκλο, αργότερα μελέτησαν την κίνηση της Αφροδίτης και καθόρισαν τις περιόδους πλανητών όπως του Ερμή, του Κρόνου, του Άρη και του Δία. Γνώριζαν την ανώμαλη ημερήσια κίνηση του Ήλιου με σφάλμα 10΄΄ και δημοσίευαν τις ημερομηνίες για τις εκλείψεις του Ήλιου και της Σελήνης. Τέλος το αστρικό τους έτος είχε μόνο 4,5 λεπτά διαφορά από το πραγματικό.

2. Η Αστρονομία στην Αίγυπτο. Οι αστρονόμοι-ιερείς επεξεργάστηκαν ένα ημερολόγιο από 12 μήνες των 30 ημερών και μία πρόσθετη περίοδο 5 ημερών για τη συμπλήρωση του έτους. Συνέταξαν επίσης κατάλογο με 43 αστερισμούς, γνώριζαν δε τις σχετικές θέσεις πλανητών. Σ’ αυτούς οφείλεται επίσης η διαίρεση του μήνα σε εβδομάδες και των εβδομάδων σε ημέρες.

3. Η Αστρονομία στην Ελλάδα. Οι Έλληνες δε θα μπορούσαν να λείπουν ούτε από εδώ. Παρά τα επιτεύγματα πολλών λαών οι Έλληνες ήταν εκείνοι που οικοδόμησαν την Αστρονομία ως επιστήμη. Ωστόσο δεν υποτίμησαν τις προαποκτηθείσες γνώσεις παρά τις μελέτησαν τις αξιοποίησαν και τελικά τις εγκολπώθηκαν.
Ο Θαλής ο Μιλήσιος προέβλεψε την ηλιακή έκλειψη της 28/5/585 γεγονός που σηματοδότησε και τη λήξη του λυδομηδικού πολέμου. Μέτρησε επίσης τη φαινόμενη διάμετρο του Ηλίου.
Ο πρώτος όμως που θεώρησε τη Γη σαν σφαιρικό σώμα ήταν ο Αναξίμανδρος. Αυτός προσδιόρισε τις ισημερίες, τα ηλιοστάσια και εισήγαγε τη χρήση του ηλιακού ωρολογίου.
Ο Αναξιμένης διακήρυττε ότι η Σελήνη είναι ετερόφωτο σώμα που δέχεται φως από τον Ήλιο.
Ο Αναξαγόρας δίδασκε ότι ο Ήλιος είναι διάπυρος καθώς και ότι η Σελήνη έχει όρη και κοιλάδες. Ο Παρμενίδης ο Ελεάτης υποστήριξε τη σφαιρικότητα της Γης ενώ ο Φιλόλαος διακήρυξε ότι Γη, Σελήνη και πλανήτες περιστρέφονται γύρω από μια πύρινη σφαίρα.


Οι Έλληνες έδωσαν στον πλανήτη αυτόν το όνομα του πρώτου θεού τους, Ζευς (= Δίας)

Ο Ηρακλείδης ο Ποντικός και ο Αρίσταρχος ο Σάμιος δίδασκαν ότι ο Ερμής, η Αφροδίτη και η Γη περιστρέφονται γύρω από τον Ήλιο και ταυτόχρονα γύρω από τον εαυτό τους! Οι ιδέες του Αρίσταρχου, άκρως επαναστατικές για την εποχή τους, γνώρισαν τη δικαίωση στο πρόσωπο του Κοπέρνικου με μια καθυστέρηση 2.000 ετών.
Ο μεγαλύτερος Έλληνας αστρονόμος όμως θεωρείται ο Ίππαρχος. Αν και απέρριψε την ιδέα του Αρίσταρχου, ωστόσο και μόνο η σύνταξη του περίφημου καταλόγου με 850 αστέρες αρκεί για να τον καθιερώσει ανάμεσα στους μεγαλύτερους αστρονόμους όλων των εποχών.
Τέλος ο Πτολεμαίος άφησε τη «Μεγίστη Σύνταξη» η οποία είναι μια πραγματεία περί Μαθηματικών και Αστρονομίας, γεγονός που τον κατέστησε αδιαμφισβήτητη αυθεντία για 12 αιώνες.

Η Αστρονομία στη Μεσαιωνική Εποχή και την Αναγέννηση

Το επόμενο βήμα χρειάστηκε σχεδόν 14 αιώνες για να πραγματοποιηθεί. Η Ευρώπη ασφυκτιά κάτω από το βαρύ πέπλο του σκοταδισμού για εκατοντάδες χρόνια, μέχρι να ανθίσει η Αναγέννηση. Τότε εμφανίζεται και ο μεγάλος Πολωνός αστρονόμος Κοπέρνικος (1473-1543). Με το βιβλίο του «Για τις περιστροφές των ουράνιων τροχιών» που ήταν και το κύκνειο άσμα του, ο μεγάλος αυτός επιστήμονας επανέφερε την ηλιοκεντρική θεωρία του Αρίσταρχου και μέτρησε τις ακριβείς αποστάσεις των πλανητών από τον Ήλιο. Αντίθετα ο διάδοχός του Brahe έμεινε πιστός στην παλιά θεωρία του Πτολεμαίου. Ο Κέπλερ όμως ο μαθητής του, βασιζόμενος σε ακριβείς μετρήσεις του δασκάλου του κατέληξε στους τρεις περίφημους νόμους.

Η προσφορά επιστημόνων όπως ο Γαλιλαίος και ο Νεύτωνας έδωσε την οριστική πλέον ώθηση που χρειαζόταν η Αστρονομία ώστε αφενός να απαγκιστρωθεί από τον ιδεολογικό έλεγχο που ασκούσε πάνω της η Εκκλησία αφετέρου δε να οριστικοποιήσει τη θέση της ως ανεξάρτητη και πολλά υποσχόμενη επιστήμη.

Διάστημα
ΠΗΓΗ: Βικιπαίδεια

2 σχόλια:

δάσκαλος98 είπε...

Πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες! :))

Anthony12 είπε...

Ευχαριστώ δάσκαλε.:)

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα: