30 Ιουν 2022

Άρης: Η μελλοντική κατοικία της ανθρωπότητας

Του Παύλου Καστανά
Αστροφυσικός

Ταξιδεύουμε στον Άρη και γνωρίζουμε τα πιο ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά του, αλλά και τους λόγους που τον καθιστούν στόχο των διαστημικών αποστολών.



29 Ιουν 2022

Πολλή ζέστη

Εκτός από τη ζέστη, κάποιος απηύδησε και με τα ορθογραφικά λάθη που βλέπει γύρω του!


Εσείς πάντως, για να μην μπερδεύεστε, μπορείτε να σκέφτεστε κάθε φορά ποια αντίθετη λέξη θα ταίριαζε:
  • πολύλίγο: πολύ κόσμο, πολύ φαγητό, ζεσταίνομαι πολύ
  • πολλήλίγη: πολλή αγάπη, πολλή φασαρία, πολλή ζέστη

Θα μπορούσα να αναφέρω κάτι για επίθετα και επιρρήματα ή να σας παραπέμψω εδώ, αλλά είπαμε: Έχει πολλή ζέστη! 😉

ΚαλοκαίριΟρθογραφία
ΕΙΚΟΝΑ: oToixosEixeThDikhTouYsteria@facebook

26 Ιουν 2022

Σεισμός 5 Ρίχτερ στον Άρη

Η ισχυρότερη δόνηση που έχει καταγραφεί σε άλλο πλανήτη

ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Μάιος 2022

Η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) ανακοίνωσε ότι το στατικό ρομποτικό γεωλογικό εργαστήριο InSight ανίχνευσε στον Άρη σεισμό μεγέθους 5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο μέχρι σήμερα σεισμό που έχει παρατηρηθεί ποτέ σε άλλο πλανήτη.

Πλανήτης Άρης

Ο σεισμός συνέβη στις 4 Μαΐου, είχε διάρκεια πάνω από μία ώρα (!) και αποτελεί την κορύφωση των τουλάχιστον 1.313 σεισμών που έχουν καταγραφεί στον γειτονικό πλανήτη από τον Νοέμβριο του 2018 που το InSight προσεδαφίστηκε στον Άρη.

* Οι μεγαλύτεροι προηγούμενοι αρειανοί σεισμοί είχαν μέγεθος 4,2 Ρίχτερ και καταγράφηκαν τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 2021.

Το InSight είναι εφοδιασμένο με έναν άκρως ευαίσθητο σεισμογράφο γαλλικής κατασκευής που «πιάνει» τα σεισμικά κύματα καθώς αυτά διασχίζουν ή ανακλώνται στο εσωτερικό του Κόκκινου Πλανήτη.

Το γεωλογικό εργαστήριο InSight. Μπροστά και αριστερά διακρίνεται ο σεισμογράφος του.

Ο σεισμός των 5 βαθμών είναι μεσαίου μεγέθους για τα γήινα δεδομένα, αλλά θεωρείται τεράστιος για τα αρειανά δεδομένα. Ο επικεφαλής ερευνητής Μπρους Μπάνερντ δήλωσε σχετικά:

Από τότε που ξεκίνησε τη λειτουργία του ο σεισμογράφος, τον Δεκέμβριο του 2018, περιμέναμε έναν πραγματικά μεγάλο σεισμό. Και σίγουρα αυτός ο σεισμός θα μας δώσει τη δυνατότητα να μελετήσουμε το εσωτερικό του πλανήτη όπως κανένας άλλος έως τώρα.

Οι επιστήμονες θα αναλύουν επί χρόνια αυτά τα δεδομένα για να μάθουν νέα πράγματα σχετικά με τον Άρη.

Το InSight μελετά την τεκτονική δραστηριότητα του Άρη και συλλέγει διαφόρων ειδών δεδομένα από το εσωτερικό του. Μεταξύ άλλων, τα στοιχεία αυτά αναμένεται να βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα πώς σχηματίστηκαν οι πλανήτες με βραχώδεις επιφάνειες, όπως η Γη και ο Άρης.

Δυστυχώς, ο ρομποτικός γεωλόγος αντιμετωπίζει αυξημένες προκλήσεις από το περιβάλλον του. Οι επιστήμονες γνώριζαν ότι κάποια στιγμή η σκόνη του Άρη θα κάλυπτε τα ηλιακά φτερά του InSight και έτσι θα μπλόκαρε την είσοδο των ακτίνων του ήλιου. Όταν προσγειώθηκε, τα μαύρα, αστραφτερά, καθαρά φτερά του παρήγαγαν περίπου 5.000 Watt την ώρα κάθε αρειανή μέρα. Σήμερα, χρωματισμένα κόκκινα από τη σκόνη, μπορούν να παράγουν μόνο το ένα δέκατο, δηλαδή περίπου 500 Watt την ώρα, με κίνδυνο να «ξεμείνει» από ηλεκτρική ενέργεια.


Αυτό είναι και το σοβαρότερο πρόβλημα που έχουν να αντιμετωπίσουν όλες οι αποστολές με ηλιακά πάνελ στον Κόκκινο Πλανήτη.


ΓεωγραφίαΔιάστημαΕιδήσεις
ΠΗΓΕΣ: Η Καθημερινή (10.05.2022), voria.gr
ΕΙΚΟΝΕΣ: kathimerini.gr, voria.gr, bbc.com
ΓΡΑΦΗΜΑ: ertnews.gr

24 Ιουν 2022

Η διοικητική διαίρεση της Ελλάδας

Δήμοι, περιφέρειες και αποκεντρωμένες διοικήσεις

To ποικιλόμορφο ανάγλυφο της πατρίδας μας διαμορφώνει διαφορετικά γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά σε κάθε περιοχή, τα οποία καθορίζουν και τον τρόπο ζωής του πληθυσμού της. Οι κάτοικοι ενός ορεινού χωριού, για παράδειγμα, αντιμετωπίζουν διαφορετικά προβλήματα από εκείνους που ζουν σε ένα νησί ή μια μεγάλη πόλη.

Άραγε, αυτά τα προβλήματα θα επιλυθούν γρήγορα και αποτελεσματικά αν τα αναλάβουν κάποιοι αρμόδιοι στην Αθήνα ή αν οι κάτοικοι συνεργαστούν με τους υπευθύνους στον δήμο τους;


Η αντιμετώπιση των τοπικών αναγκών από το κράτος (π.χ. η αποκομιδή των απορριμμάτων) είναι χρονοβόρα και δεν παράγει πάντοτε τα καλύτερα αποτελέσματα. Για τον λόγο αυτό η χώρα μας έχει χωριστεί σε επιμέρους περιοχές, ώστε να αντιμετωπίζονται άμεσα και αποτελεσματικότερα τα τοπικά θέματα.

Οι διοικητικές αρχές μιας περιοχής, άλλωστε, γνωρίζουν καλύτερα τα προβλήματά της, επομένως μπορούν να προτείνουν και να εφαρμόζουν τις καλύτερες δυνατές λύσεις.

1 Το πρώτο επίπεδο διοίκησης, λοιπόν, είναι οι δήμοι, οι οποίοι επιλύουν ζητήματα τοπικής εμβέλειας. Για παράδειγμα, φροντίζουν για την επισκευή του οδικού δικτύου σε μια γειτονιά, τη συντήρηση των σχολικών κτιρίων, τη δεντροφύτευση σε μια πλατεία κ.ο.κ.


2 Οι δήμοι, ωστόσο, δεν έχουν τη δυνατότητα να επιλύουν όλα τα προβλήματα, γιατί ορισμένα από αυτά αφορούν ταυτόχρονα πολλούς δήμους της ίδιας περιοχής και απαιτούν συνεννόηση μεταξύ τους ή πραγματοποίηση μεγάλων έργων. Αυτά είναι ζητήματα που αναλαμβάνει να αντιμετωπίσει το δεύτερο επίπεδο διοίκησης, οι περιφέρειες.

Οι περιφέρειες, για παράδειγμα, επισκευάζουν το οδικό δίκτυο ανάμεσα σε δύο γειτονικές ή περισσότερο μακρινές πόλεις, φροντίζουν για τον εκχιονισμό και τη διάνοιξη των δρόμων μιας ορεινής περιοχής τον χειμώνα, δημιουργούν χώρο υγειονομικής ταφής για τα απορρίμματα πολλών γειτονικών δήμων κ.ά.


3 Τέλος, υπάρχουν και ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίζονται από κοινού σε ακόμη μεγαλύτερες περιοχές. Αυτά τα αναλαμβάνουν οι αποκεντρωμένες διοικήσεις του κράτους.


Από το 2011

Σύμφωνα με τον ανώτερο νόμο της χώρας μας, το Σύνταγμα, η διοίκηση του κράτους πρέπει να οργανώνεται σύμφωνα με το αποκεντρωτικό σύστημα και να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες γεωγραφικές, οικονομικές, κοινωνικές και συγκοινωνιακές συνθήκες κάθε περιοχής.

Έτσι, έχει διαμορφωθεί μια ιεραρχία που ξεκινά από τις πιο μικρές σε έκταση και πληθυσμό γεωγραφικές μονάδες και προχωρά σε μεγαλύτερες. Στόχος αυτού του διαχωρισμού είναι η εξυπηρέτηση του πολίτη, η αναβάθμιση των συνθηκών της ζωής του αλλά και η ανάπτυξη κάθε τόπου.

Από την 1η Ιανουαρίου 2011 η Ελλάδα διαιρείται διοικητικά σε τρία επίπεδα: τους δήμους, τις περιφέρειες και τις αποκεντρωμένες διοικήσεις.

1 Όλοι οι δήμοι της Ελλάδας είναι 332. Οι αρχές τους εκλέγονται από τις δημοτικές εκλογές, γι’ αυτό λέμε ότι είναι αυτοδιοικούμενοι οργανισμοί.

* Οι δήμοι υποδιαιρούνται σε μία ή περισσότερες δημοτικές ενότητες.

* Οι δημοτικές ενότητες, με τη σειρά τους, υποδιαιρούνται σε μία ή περισσότερες δημοτικές κοινότητες.

2 Οι περιφέρειες της Ελλάδας είναι 13. Οι αρχές τους εκλέγονται από τις περιφερειακές εκλογές, γι’ αυτό λέμε ότι είναι και αυτές αυτοδιοικούμενοι οργανισμοί.

* Κάθε περιφέρεια υποδιαιρείται σε περιφερειακές ενότητες (ΠΕ). Οι ΠΕ έχουν αντικαταστήσει τους παλαιούς νομούς και είναι συνολικά 74.

3 Οι αποκεντρωμένες διοικήσεις της Ελλάδας είναι 7. Ο επικεφαλής τους διορίζεται από την εκάστοτε κυβέρνηση, επομένως δεν είναι αυτοδιοικούμενοι οργανισμοί αλλά αποκεντρωμένες μονάδες διοίκησης του κράτους.

Εξαίρεση σε όλα τα παραπάνω αποτελεί το Άγιο Όρος, το οποίο είναι μεν ελληνικό έδαφος, αλλά αυτοδιοικείται με τους δικούς του θεσμούς από το 1927.

Η διοικητική διαίρεση της Ελλάδας
Δήμοι: 332
(πρώτος βαθμός αυτοδιοίκησης)
Περιφέρειες: 13
(δεύτερος βαθμός αυτοδιοίκησης)
Αποκεντρωμένες διοικήσεις: 7
(μονάδες διοίκησης του κεντρικού κράτους)
Ειδική περίπτωση: Άγιο Όρος
(αυτοδιοικούμενο με δικό του, ξεχωριστό καθεστώς)

Η τοπική αυτοδιοίκηση

Οι δήμοι και οι περιφέρειες, μαζί με τις υποδιαιρέσεις τους, αποτελούν τους δύο βαθμούς της ελληνικής τοπικής αυτοδιοίκησης:
Οι δήμοι συγκροτούν τον πρώτο βαθμό αυτοδιοίκησης· είναι πρωτοβάθμιοι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ).
Οι περιφέρειες συγκροτούν τον δεύτερο βαθμό αυτοδιοίκησης· είναι δευτεροβάθμιοι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ).


Τα όργανα των ΟΤΑ εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία από τους πολίτες στις αυτοδιοικητικές εκλογές (δημοτικές και περιφερειακές).

Οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές διεξάγονται ταυτόχρονα κάθε πέντε χρόνια

Περισσότερα στις αναρτήσεις που ακολουθούν:

1. Οι αποκεντρωμένες διοικήσεις της Ελλάδας
2. Οι περιφέρειες της Ελλάδας
3. Οι περιφερειακές ενότητες της Ελλάδας
4. Οι δήμοι της Ελλάδας

ΕλλάδαΤο ελληνικό κράτος
ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Υπουργείο Εσωτερικών, el.wikipedia.org, e-nomothesia.gr, Γεωγραφία Ε΄ Δημοτικού, Γεωλογία-Γεωγραφία B΄ Γυμνασίου
ΕΙΚΟΝΕΣ: snf.org (1), podilato98.blogspot.com (2-5), iefimerida.gr (6)

21 Ιουν 2022

Το εικοσιτετράωρο που «σκότωσε» τους δεινόσαυρους
(γράφημα)

Της Ζωής Κατσιγιάννη
Γραφίστρια, σχεδιάστρια γραφημάτων

Οι δεινόσαυροι κυριάρχησαν στη Γη για περίπου 180 εκατομμύρια χρόνια, ώσπου ξαφνικά, πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια, εξαφανίστηκαν.

Πολλές θεωρίες αναπτύχθηκαν για την εξαφάνισή τους, αλλά εκείνη που τελικά επικράτησε υποδεικνύει ως ένοχο έναν γιγάντιο αστεροειδή που έπεσε σε μια περιοχή του σημερινού Μεξικού.

Πατήστε στην εικόνα


Ζώα

16 Ιουν 2022

Ύψος και ανάστημα


ανάστημα το [anástima]

α) Το ύψος του ανθρώπου, η απόσταση δηλαδή από το πέλμα ώς την κορυφή του κρανίου:
  • Μέτριο ανάστημα, κανονικό ανάστημα, ψηλό ανάστημα

β) Μεταφορικά: Tο πνευματικό ή ηθικό ανάστημα κάποιου (οι ικανότητές του).

γ) Φράση: Ορθώνω το ανάστημά μου (αντιστέκομαι, ιδίως από ηθική άποψη).

[ελληνιστική λέξη «ανάστημα»]



ΕΙΚΟΝΕΣ: poiitikivivliothiki@facebook, oToixosEixeThDikhTouYsteria@facebook

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα: