Οι δύο κινήσεις της Γης(εφαρμογές)

Πατήστε στις εικόνες και παρατηρήστε την περιστροφή του πλανήτη μας γύρω α­πό τον άξονά του αλλά και την ταυτόχρονη περιφορά του γύρω από τον Ήλιο. Στη δεύτερη εφαρμογή, μάλιστα, συμμετέχει και η Σελήνη!

ΠΗΓΕΣ: ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, www.bbc.co.uk/schools/scienceclips/

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Γεωγραφία

Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της Γης

Ο άνθρωπος συνήθιζε πάντα να «οργανώνει» τον χώρο γύρω του, ώστε να μπο­ρεί να τον α­ξι­ο­ποι­εί. Στην αρχή το μόνο που τον ενδιέφερε ήταν να με­τα­κι­νεί­ται με α­σφά­λει­α α­πό το έ­να σημείο στο άλλο. Όσο οι μετακινήσεις του γίνονταν σε μια πε­ρι­ο­ρι­σμέ­νη περι­οχή, τα «ση­μά­δια» που έβαζε τον βοηθούσαν να βρει τον δρό­μο του, δη­λα­δή να προ­­σα­να­το­λι­στεί. Τέτοια σημάδια ήταν τα δέντρα, τα βου­νά, τα πο­τά­μια, οι λίμνες.

Όταν όμως άρχισε να διανύει μεγάλες αποστάσεις, έπρεπε να μάθει να χρη­σι­μο­ποι­εί κά­ποια άλλα σταθερά «σημάδια», όπως είναι η ανατολή και η δύση του Ή­λιου, η θέ­ση των ά­στρων κτλ. Μάλιστα, για να διευκολυνθεί περισσότερο, κα­τα­σκεύ­α­ζε κι ο ί­διος έργα με τέ­τοια χαρακτηριστικά, όπως οι φάροι.

Τα πράγματα έγιναν πολύ δύσκολα όταν έμαθε να ταξιδεύει στην ανοιχτή θά­λασ­σα και στην έρημο, στις οποίες δεν υπάρχουν σημάδια προσανατολισμού, και κυ­ρί­ως ό­ταν κα­τά­λα­βε ότι η Γη είναι σφαιρική. Για να μπορεί επομένως να βρί­σκει τη θέση τό­πων σε τέ­τοιους χώρους, έπρεπε να χωρίσει την επιφάνεια της Γης σε μικρότερα τμή­μα­τα.

Οι επιστήμονες, προκειμένου να βρίσκουμε με ακρίβεια τη θέση ενός τόπου πά­νω στη Γη, έ­χουν χαράξει στην υδρόγειο ένα σύστημα από γραμμές. Έτσι σχη­μα­τί­ζε­ται πά­νω της ένα δί­κτυ­ο παράλληλων κύκλων και μεσημβρινών που ο­νο­μά­ζε­ται δίκτυο συ­ντε­ταγ­μέ­­νων.

Για να αντιληφθούμε αυτήν την έννοια, πρέπει να δούμε τι είναι το γεωγραφικό πλά­τος και το γεωγραφικό μήκος.

Το γεωγραφικό πλάτος

Κάθε παράλληλος κύκλος ενώνει εκείνους τους τόπους της Γης, οι οποίοι α­πέ­χουν ί­ση α­πό­στα­ση από τον Ισημερινό. Οι τόποι αυτοί έχουν το ίδιο γε­ω­γρα­φι­κό πλά­τος.
● Οι παράλληλοι που βρίσκονται στο βόρειο ημισφαίριο δείχνουν βόρειο γε­ω­γρα­φι­κό πλά­­τος, ενώ οι παράλληλοι που βρίσκονται στο νότιο ημισφαίριο δεί­χνουν νότιο γε­ω­­γρα­­φι­­κό πλά­τος.

Το γεωγραφικό πλάτος μετριέται σε μοίρες: από 0° έ­ως 90° βόρεια και από 0° έ­ως 90° νό­τι­α.
● Ο Ισημερινός έχει γεωγραφικό πλάτος 0°.
● Η Αθήνα έχει βόρειο γεωγραφικό πλάτος 38° (περίπου).

Το γεωγραφικό μήκος

Οι μεσημβρινοί δείχνουν την απόσταση ενός τόπου δυτικά ή ανατολικά από τον Πρώ­το Με­σημ­βρι­νό. Η απόσταση αυτή λέγεται γεωγραφικό μήκος και μετριέται ε­πί­σης σε μοί­ρες: α­πό 0° έως 180° δυτικά και από 0° έως 180° ανατολικά.
● Ο Πρώτος Μεσημβρινός έχει γεωγραφικό μήκος 0°.
● Η Αθήνα έχει ανατολικό γεωγραφικό μήκος 23° (περίπου).

Ο μεσημβρινός που βρίσκεται απέναντι από τον Πρώτο Μεσημβρινό, σε γε­ω­γρα­φι­κό μή­­κος 180°, ονομάζεται Διεθνής Γραμμή Αλλαγής Ημερομηνίας, επειδή χω­ρί­ζει το χθες α­πό το αύριο!

Έτσι ένας ταξιδιώτης
● όταν περνά τη γραμμή με κα­τεύ­­θυν­ση προς τα ανατολικά, πρέ­πει να αφαιρεί μί­α μέρα από αυ­τήν που είχε όταν ξεκίνησε το τα­ξί­δι του, ενώ
● όταν περνά τη γραμμή με κα­τεύ­­θυν­ση προς τα δυτικά, πρέ­πει να προ­σθέ­τει μία μέ­ρα σε αυ­τήν που εί­χε.

Με άλλα λόγια, περνώντας τη γραμ­­μή προς τα ανατολικά κερ­δί­ζου­με μια μέρα, ε­νώ προς τα δυ­τι­κά χά­νου­με μια μέρα.

Οι γεωγραφικές συντεταγμένες

Το γεωγραφικό πλάτος και το γεωγραφικό μήκος αποτελούν τις γεωγραφικές συ­ντε­­ταγ­μέ­νες ενός τόπου. Ως βάση τους λαμβάνεται ο Ισημερινός και ο Πρώτος Με­σημ­βρι­­νός.

Ο τό­πος Α στον δι­πλα­νό χάρ­τη έ­χει γε­ω­γρα­φι­κές συ­ντε­ταγ­μέ­νες 40° νό­­τι­α και 80° α­να­το­λι­κά. Για λόγους συ­ντο­μί­ας λέ­με: 40° Ν - 80° Α.

Παίξτε με τις γεωγραφικές συντεταγμένες εδώ. Ελέγξτε τι μάθατε εδώ.

ΠΗΓΕΣ: Γεωγραφία ΣΤ΄ τάξης, Γεωλογία-Γεωγραφία Α΄ Γυμνασίου, paidio.blogspot.com,
11dim-evosm.thess.sch.gr, el.wikipedia.org | ΕΙΚΟΝΕΣ: Γεωλογία-Γεωγραφία Α΄ Γυμνασίου (1),
podilato98.blogspot.com (2-3: teacherweb.com, 4: sailingissues.com), paidio.blogspot.com (5)

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ► Η Γη ως ουράνιο σώμα

---

(1) Τα ημισφαίρια της Γης
(2) Περιστροφή = ημέρα και νύχτα
(3) Περιφορά = τέσσερις εποχές
(4) Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της Γης

Παίξτε με τις γεωγραφικές συντεταγμένες

Πατήστε στις εικόνες, κάντε κλικ σε διάφορες περιοχές του πλα-
νήτη μας και πα­ρα­τη­­ρή­στε τις γεωγραφικές συντεταγμένες τους!

Στη δεύτερη εφαρμογή, μάλιστα, μπορείτε να επισκε-
φθείτε τις περιοχές με τη βοή­θει­α του Google Maps:

ΠΗΓΗ: ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Γεωγραφία, παιχνίδια

Γεωγραφικές συντεταγμένες(κουίζ)

Πατήστε στην εικόνα και ελέγξτε τις γνώσεις σας:

ΠΗΓΗ: ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Γεωγραφία

Τα ημισφαίρια της Γης

Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά την υδρόγειο σφαίρα ή έναν χάρτη, διακρίνουμε ο­ρι­ζό­­ντι­ες και κάθετες γραμμές. Με τη βοήθειά τους χωρίζουμε τη Γη σε η­μι­σφαί­ρι­α.

Οι οριζόντιες γραμμές είναι κυκλικές και ονομάζονται παράλληλοι κύκλοι.
● Ο μεγαλύτερος παράλληλος κύκλος είναι ο Ισημερινός, μια φανταστική γραμμή που χω­ρί­ζει τη Γη σε δύο ίσα μέρη: το βόρειο και το νότιο ημισφαίριο.
● Οι υπόλοιποι παράλληλοι κύκλοι μικραίνουν όσο απομακρύνονται από τον Ι­ση­με­ρι­νό και πλησιάζουν στους πόλους.

Το βόρειο ημισφαίριο...

...και το νότιο ημισφαίριο

Οι κάθετες γραμμές είναι επίσης κυκλικές και ονομάζονται μεσημβρινοί.
● Οι μεσημβρινοί είναι ίσοι μεταξύ τους και συνδέουν σε νοητές κυκλικές γραμ­μές τους δύ­ο πόλους της Γης, τον Βόρειο Πόλο και τον Νότιο Πόλο.
● Ο μεσημβρινός που περνά από το αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς* στο Λονδίνο έ­χει ο­ρι­στεί ως Πρώτος Μεσημβρινός. Με βάση αυτόν ορίζουμε στη Γη το α­να­το­λι­κό και το δυ­τι­κό ημισφαίριο.

Παρατηρούμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται ταυτόχρονα στο βόρειο και στο ανατολικό η­μι­­σφαί­ρι­ο. Ολόκληρη η αμερικανική ήπειρος βρίσκεται στο δυτικό ημισφαίριο, ε­νώ στο βό­ρειο συ­γκε­ντρώ­νε­ται το μεγαλύτερο τμήμα της στεριάς.

Η Αφρική βρίσκεται ταυτόχρονα στο βόρειο, στο νότιο, στο ανατολικό και στο δυ­τι­κό η­μι­σφαί­ρι­ο:

*Το Βασιλικό Αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα έξω από το κέ­ντρο του Λονδίνου και είναι το παλαιότερο αγγλικό αστεροσκοπείο. Το 1884, σε έ­να δι­ε­θνές συ­νέ­δρι­ο Αστρονομίας, ορίστηκε ως Πρώτος Μεσημβρινός ε­κεί­νος που περ­νά α­πό το συ­­γκε­κρι­μέ­νο αστεροσκοπείο. Αυτό συμφωνήθηκε ε­πει­δή τότε οι Βρε­τα­νοί α­πο­τε­λού­σαν πολύ με­γά­λη ναυτική δύναμη, είχαν α­ποι­κί­ες σε όλο τον κόσμο και χρει­ά­ζο­νταν το α­στε­ρο­σκο­­πεί­ο τους, για να με­τρούν και να βρίσκουν διάφορες πε­ρι­ο­χές στον πλα­νή­τη.

Η May και η Sweety ταξίδεψαν στο Γκρίνουιτς και πέ-
ρασαν τέλεια! Διαβάστε το σχετικό ρεπορτάζ εδώ.

ΠΗΓΕΣ: Γεωγραφία ΣΤ΄ τάξης, el.wikipedia.org | ΕΙΚΟΝΕΣ: podilato98.blogspot.com (1: spirit16.blogspot.com,
2-3: el.wikipedia.org, 4: my.opera.com/nielsol/blog, 5: whatissymbology.blogspot.com), jornallivre.com.br (6)

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ► Η Γη ως ουράνιο σώμα

---

(1) Τα ημισφαίρια της Γης
(2) Περιστροφή = ημέρα και νύχτα
(3) Περιφορά = τέσσερις εποχές
(4) Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της Γης

Η Γη ως ουράνιο σώμα

Η Γη είναι ο μοναδικός πλανήτης στον οποίο γνωρίζουμε ότι υπάρχει ζωή. Κα­τοι­κεί­ται α­­πό τους ανθρώπους και εκατομμύρια άλλα είδη. Σχηματίστηκε πριν πε­ρί­που 4,5 δι­σε­κα­­τομ­μύ­ρι­α έτη και έχει έναν φυσικό δορυφόρο, τη Σελήνη.

Το όνομά της προέρχεται από την αρχαιοελληνική θεά Γαία. Όταν αναφερόμαστε στον πλα­νή­τη, πρέπει να τη γράφουμε με κεφαλαίο γράμμα στην αρχή («Η Γη εί­ναι έ­να ουρά­νιο σώ­μα», αλλά: «Η βροχή έπεσε στη γη»).

Το σχήμα της Γης

Η Γη έχει σχήμα σχεδόν σφαιρικό, ελαφρά συμπιεσμένο στις κορυφές (τους πό­λους) και δι­ο­γκω­μέ­νο στη μέση. Το σχήμα αυτό λέγεται γεωειδές.

Η διάμετρος που περνάει από τη μέση είναι μεγαλύτερη από τη διάμετρο που περ­νά­ει α­πό τη μία κορυφή μέχρι την άλλη.

Αν ο πλανήτης μας ήταν πορτοκάλι, θα παρατηρούσαμε ότι η
οριζόντια τομή (αριστερά) είναι μεγαλύτερη από την κάθετη

Οι δύο κινήσεις της Γης

 1  Η Γη, όπως και η υδρόγειος σφαίρα στην τάξη μας, κινείται γύρω από τον νοη­τό (φα­­ντα­στι­κό) της άξονα από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Η κίνηση αυτή της Γης γύ­ρω από τον εαυτό της λέγεται περιστροφή.

Μία πλήρης περιστροφή χρειάζεται 24 ώρες.

 2  Η Γη κινείται επίσης και γύρω από τον Ήλιο (με ταχύτητα σχεδόν 107.000 χλμ. την ώ­ρα). Η κίνησή της αυτή λέγεται περιφορά.

Μία πλήρης περιφορά διαρκεί 365 ημέρες και 6 ώρες,
δηλαδή 1 έτος και 6 ώρες.

Δείτε εδώ τις δύο κινήσεις της Γης.

Αυτές οι 6 ώρες σε τέσσερα χρόνια σχηματίζουν μία ακόμη ημέρα, ένα ακόμη 24ω­ρο. Για να μην έχουμε πρόβλημα, λοιπόν, και αλλάζουμε χρόνο το μεσημέρι ή το α­πό­γευ­μα (!), λέ­με ότι η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο σε 365 μέρες α­κρι­βώς, ε­νώ κάθε 4 έτη προ­σθέ­του­με μία επιπλέον ημέρα στον Φεβρουάριο, που έ­τσι κι αλ­λιώς είναι «Κου­­τσο­φλέ­βα­ρος».

Τα έτη με τις 366 ημέρες λέγονται δίσεκτα. Για να τα βρίσκουμε αρκεί να θυ­μό­μα­στε το κρι­τή­ρι­ο διαιρετότητας ενός αριθμού με το τέσσερα: πρέπει τα δύο τε­λευ­ταί­α ψη­φί­α του να δι­αι­ρού­νται ακριβώς με αυτό. Π.χ. 2016 → 16 : 4 = 4

Η απόσταση της Γης από τον Ήλιο δεν είναι σταθερή. Αυτό οφείλεται στην ελ­λει­πτι­κή τρο­χιά που διαγράφει, καθώς κινείται γύρω του: κάποτε είναι πιο κοντά και κά­πο­τε πιο μα­κρι­ά από αυτόν.

Η τροχιά της Γης δεν είναι κυκλική αλλά ελλειπτική

Οι κινήσεις της Γης στη ζωή μας

● Η περιστροφή της Γης έχει ως συνέπεια στη χώρα μας την εναλλαγή της μέ­ρας και της νύ­­χτας.
● Η περιφορά της Γης έχει ως συνέπεια στη χώρα μας την εναλλαγή των τεσ­σά­ρων ε­πο­­χών.

ΠΗΓΕΣ: Γεωγραφία ΣΤ΄ τάξης, el.wikipedia.org | ΕΙΚΟΝΕΣ: Γεωγραφία ΣΤ΄ τάξης (1-2,5),
edc.uoc.gr/~odysseas (3), snyder7hills.org (4), podilato98.blogspot.com (6)

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ► Η Γη ως ουράνιο σώμα

(1) Τα ημισφαίρια της Γης
(2) Περιστροφή = ημέρα και νύχτα
(3) Περιφορά = τέσσερις εποχές
(4) Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της Γης

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Γεωγραφία, διάστημα

Γεωμετρία σε κίνηση

Απολαύστε τα γεωμετρικά σχήματα σε όμορφες «χορογραφίες»! Μια έ-
ξυπνη δημιουργία του Γερμανού κινηματογραφιστή Henning M. Lederer:

ΠΗΓΗ: ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΜΕ ΑΠΛΑ ΥΛΙΚΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Γεωμετρία