27 Φεβ 2023

Τα επίθετα σε -ύς, -ιά, -ύ

Λίγα και καλά!

Αυτά τα όμορφα επίθετα μάς έρχονται από τα αρχαία ελληνικά και χρειάζονται λίγη προσοχή.

Βαριά

Ειδικότερα:
Τα αρσενικά κλίνονται όπως ο μαθητής στον ενικό αριθμό (αλλά με ύψιλον αντί για ήτα) και όπως οι ανιψιοί στον πληθυντικό.
Τα θηλυκά κλίνονται όπως η ανιψιά και δεν παρουσιάζουν κάποια δυσκολία.
Τα ουδέτερα κλίνονται όπως το παιδί, αλλά με ύψιλον αντί για γιώτα στις όμοιες πτώσεις του ενικού.
Η γενική πληθυντικού είναι ίδια και στα τρία γένη.

Ενικός αριθμός
Πληθυντικός αριθμός

ο
του
τον

βαρύς
βαρύ*
βαρύ


οι
των
τους

βαριοί
βαριών
βαριούς


η
της
τη

βαριά
βαριάς
βαριά


οι
των
τις

βαριές
βαριών
βαριές


το
του
το

βαρύ
βαριού
βαρύ


τα
των
τα

βαριά
βαριών
βαριά


(*)
Αλλά και: του βαριού
Εξασκηθείτε με ένα ουσιαστικό (π.χ. ο βαρύς σάκος, η βαριά τσάντα, το βαρύ φορτίο)

Παρόμοια επίθετα:
  • αψύς, βαθύς
  • δασύς, ελαφρύς, μακρύς
  • παχύς, πλατύς
  • τραχύς, φαρδύς

Ελαφριά

Παλαιότεροι τύποι

Ορισμένα από αυτά τα επίθετα σχηματίζουν τύπους όπως τα επίθετα σε -ύς, -εία, -ύ, από τα οποία άλλωστε κατάγονται.

Αυτό συμβαίνει σε λόγο με επίσημο ύφος ή σε κάποιες καθιερωμένες φράσεις:
  • οι βαθείς γνώστες του αντικειμένου
    εκ βαθέων συνέντευξη
  • οι βαρείς όροι της συνθήκης
    του βαρέος οπλισμού
    όχημα βαρέος τύπου
  • παλαιστής βαρέων βαρών
    βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα
    των βαρέων οχημάτων
  • του παχέος εντέρου
  • αναπνοή με τραχείς ήχους

Ειδικές περιπτώσεις

α) Το αρχαίο επίθετο γλυκύς, γλυκιά, γλυκύ χρησιμοποιείται ακόμη για τον ελληνικό καφέ με πολλή ζάχαρη:
  • Έναν γλυκύ βραστό, παρακαλώ!


Οι καταλήξεις του αρσενικού έχουν κάποια δυσκολία, αλλά μπορείτε να το κλίνετε μαζί με τον «βραστό»:
  • ο γλυκύς, του γλυκύ, τον γλυκύ
  • οι γλυκείς, των γλυκών, τους γλυκείς

β) Το επίθετο πολύς κλίνεται με τον δικό του, ξεχωριστό τρόπο:
  • ο πολύς, η πολλή, το πολύ
  • οι πολλοί, οι πολλές, το πολλά


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα: