Στον γραπτό, ωστόσο, υπάρχουν δύο ζητήματα που προκαλούν συχνά ορθογραφικά λάθη.
Πάμε να τα δούμε από κοντά:
Ένα ή δύο λάμδα;
Το επίθετο «πολύς» γράφεται παντού με δύο λάμδα, εκτός από τις καταλήξεις που λήγουν σε -ύ, όπου ένα λάμδα είναι αρκετό.
ΘΥΜΑΜΑΙ
- Ένα -λ- πριν από κατάληξη με ύψιλον
(πολ-ύς, πολ-ύ) - Δύο -λλ- πριν από τις άλλες καταλήξεις
(πολλ-οί, πολλ-ή, πολλ-ών κ.ο.κ.)
Θηλυκό ή επίρρημα;
Το επίθετο «πολύς», επίσης, σχηματίζει το επίρρημα πολύ. Το επίρρημα λήγει σε ύψιλον, άρα θέλει ένα λάμδα:
- σε αγαπώ πολύ
- ζεσταίνομαι πολύ
Δυστυχώς, είναι ομόηχο με το θηλυκό πολλή. Το επίθετο δε λήγει σε ύψιλον, άρα θέλει δύο λάμδα:
- με πολλή αγάπη
- έχει πολλή ζέστη
Αυτό μπερδεύει αρκετό κόσμο, με αποτέλεσμα το θηλυκό να γράφεται, λανθασμένα, με ένα λάμδα και ύψιλον:
- συνάντησα πολύ πολλή κίνηση
- μετά από πολύ πολλή σκέψη
- βλέπουν πολύ πολλή τηλεόραση
Ο κανόνας...
Για να μην μπερδευόμαστε κι εμείς, μπορούμε να σκεφτόμαστε τι μέρος του λόγου είναι κάθε φορά αυτό το [poli].
Αν συνοδεύει ουσιαστικό, είναι επίθετο:
- με αγάπη → με πολλή αγάπη
- μετά από σκέψη → μετά από πολλή σκέψη
- έχει ζέστη → έχει πολλή ζέστη
Αν συνοδεύει άλλα μέρη του λόγου, είναι επίρρημα:
- ζεσταίνομαι → ζεσταίνομαι πολύ
- είσαι ζεστός → είσαι πολύ ζεστός
- εδώ είναι ζεστά → εδώ είναι πολύ ζεστά
...και το κολπάκι
Τα μικρότερα παιδιά και όσοι δεν τα πάνε καλά με τη Γραμματική μπορούν να σκέφτονται κάθε φορά ποια αντίθετη λέξη θα ταίριαζε:
- έχει πολλή ζέστη (αντίθετο: λίγη)
- ζεσταίνομαι πολύ (αντίθετο: λίγο)
Μερικά ακόμη παραδείγματα:
- με πολλή αγάπη (όχι λίγη)
- συνάντησα πολλή κίνηση (όχι λίγη)
- μετά από πολλή σκέψη (όχι λίγη)
Λίγη εξάσκηση
Παρατηρήστε τις φράσεις που ακολουθούν. Μπορείτε να γράψετε στα σχόλια για ποιον λόγο είναι σωστές, αλλά και αν σας μπερδεύουν κάπου:
Ορθογραφία
ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Λεξικό των δυσκολιών και των λαθών στη χρήση της Ελληνικής
ΕΙΚΟΝΕΣ: filologikamathimatathessaloniki.wordpress.com (1), forbes.com (2), Glossologia@facebook (3-4)
ΕΙΚΟΝΕΣ: filologikamathimatathessaloniki.wordpress.com (1), forbes.com (2), Glossologia@facebook (3-4)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου