15 Δεκ 2022

Η κλίση των αρσενικών ουσιαστικών

Τα περισσότερα αρσενικά λήγουν σε -ος, -ης και -ας:
  • ο ουρανός
  • ο μαθητής + ο μπακάλης
  • ο αγώνας + ο μπαμπάς

(τα αρσενικά με άλλες καταλήξεις είναι πολύ λίγα)

Τα αρσενικά σε -ος

Αυτά τα ουσιαστικά είναι ισοσύλλαβα. Τα περισσότερα διατηρούν σταθερό τον τόνο σε όλες τις πτώσεις, οπότε κλίνονται εύκολα:
  • ο ουρανός, του ουρανού
  • ο γλάρος, του γλάρου
  • ο ρινόκερος, του ρινόκερου

Ωστόσο, πολλά προπαροξύτονα χρειάζονται προσοχή, διότι στη γενική του ενικού και στη γενική και αιτιατική του πληθυντικού κατεβάζουν τον τόνο μία θέση:
  • ο όροφος, του ορόφου (ή όροφου)
  • ο δάσκαλος, του δασκάλου (ή δάσκαλου)
  • ο βάτραχος, του βάτραχου (ή βατράχου)

► Η κλητική των αρσενικών σε -ος δεν είναι ίδια με την αιτιατική, όπως στα υπόλοιπα αρσενικά, αλλά λήγει σε και -οι.

Ουρανός

Τα αρσενικά σε -ης

Αυτά τα ουσιαστικά είναι επίσης ισοσύλλαβα. Στη γενική του πληθυντικού τονίζονται πάντα στη λήγουσα:
  • ο μαθητής, των μαθητών
  • ο αγρότης, των αγροτών

► Μια μικρή ομάδα αποτελούν τα αρσενικά σε -ης/-ηδες. Είναι ανισοσύλλαβα και κλίνονται με τον δικό τους τρόπο.

► Πολύ μικρότερες ομάδες αποτελούν τα αρσενικά σε -ης/-εις και -υς. Είναι ισοσύλλαβα ή ανισοσύλλαβα και κλίνονται με διάφορους τρόπους.

Μαθητής

Τα αρσενικά σε -ας

Και αυτά τα ουσιαστικά είναι ισοσύλλαβα. Τα περισσότερα παροξύτονα διατηρούν σταθερό τον τόνο σε όλες τις πτώσεις, οπότε κλίνονται εύκολα:
  • ο αγώνας, των αγώνων

Τα υπόλοιπα παροξύτονα και όλα τα προπαροξύτονα στη γενική του πληθυντικού κατεβάζουν τον τόνο μία θέση:
  • ο μήνας, των μηνών
  • ο ελέφαντας, των ελεφάντων

► Μια μικρή ομάδα αποτελούν τα αρσενικά σε -άς/-άδες. Είναι ανισοσύλλαβα και κλίνονται με τον δικό τους τρόπο.

► Πολύ μικρότερη ομάδα αποτελούν τα αρσενικά σε -έας/-είς. Στις περισσότερες πτώσεις είναι ισοσύλλαβα και κλίνονται με τον δικό τους τρόπο.

Αγώνας

Αρσενικά με άλλες καταλήξεις

Αποτελούν μια πολύ μικρή ομάδα και είναι ισοσύλλαβα ή ανισοσύλλαβα. Τα περισσότερα λήγουν σε -ές και τα υπόλοιπα σε -ους και :
  • ο κεφτές, οι κεφτέδες
  • ο παππούς, οι παππούδες
  • ο διδάκτωρ, οι διδάκτορες

Κεφτέδες

Συγκεντρωτικός πίνακας

Καταλήξεις*
-ος
-ης
-ης/-ηδες
-ης/-εις
-υς
-ας
-άς/-άδες
-έας/-είς
-ές
-ους
(άλλες καταλήξεις)
Παραδείγματα
ουρανός
μαθητής
μπακάλης
ασθενής, πρέσβης
ιχθύς, μυς
αγώνας, μήνας
μπαμπάς
συγγραφέας
κεφτές
παππούς, απόπλους
διδάκτωρ
εύελπις, Παπαναστασίου

* Υπάρχουν και αρσενικά με διαφορετικές καταλήξεις, αλλά είναι άκλιτα και δε μας ενδιαφέρουν εδώ: πλασιέ, κλόουν, φιναλίστ, σεφ

Δείτε τις κλίσεις αναλυτικά


ΑφιερώματαΟυσιαστικά
ΕΙΚΟΝΕΣ: blueskydreamers.com, vseosvita.ua, the-dots.com, petros-syrigos.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα: