Μπόλικα και ανισοσύλλαβα
Αυτά τα ουσιαστικά, όπως όλα τα ανισοσύλλαβα αρσενικά, έχουν δύο θέματα:
Ένα για τις πτώσεις του ενικού αριθμού: μπακάλ-ης, μπακάλ-η
Και ένα για τις πτώσεις του πληθυντικού: μπακάληδ-ες, μπακάληδ-ων
Σχεδόν όλα είναι οξύτονα ή παροξύτονα:
Ενικός αριθμός
Πληθυντικός αριθμός
ο
του
τον
μπακάλης
μπακάλη
μπακάλη
οι
των
τους
μπακάληδες
μπακάληδων
μπακάληδες
Έτσι κλίνονται τα αρσενικά:
Με τον ίδιο τρόπο κλίνονται:
α) Τα αρσενικά που λήγουν σε:
β) Πολλά κύρια ονόματα. Τα περισσότερα τα συναντούμε και στον πληθυντικό αριθμό:
γ) Το αρσενικό των επιθέτων σε -ης, -α, -ικο και -ής, -ού, -ίδικο:
- -άρης (βαρκάρης, τριαντάρης)
- -έρης (νταλικέρης, τιμονιέρης)
- -ίρης (βεζίρης, μουσαφίρης)
- -λής (μουστακαλής)
- -ούλης (αδελφούλης, παππούλης)
- -τζής (καφετζής, χιμπατζής)
- Αντώνης, Βαγγέλης, Βασίλης
- Γενάρης, Γιάννης, Δημήτρης
- Ηρακλής, Θανάσης, Ιορδάνης
- Καραγκιόζης, Κωστής, Λευτέρης
- Μιχάλης, Παναγιώτης, Περικλής
- Σωτήρης, Φώτης, Ωνάσης
- ζαβολιάρης, τεμπέλης
- γκαφατζής, πλακατζής
Τα λίγα προπαροξύτονα
Ο κοτζάμπασης και ο φούρναρης στον πληθυντικό κατεβάζουν τον τόνο μία θέση, εφόσον ποτέ δεν μπαίνει τόνος πριν την προπαραλήγουσα:
- κοτζάμπασης → κοτζαμπάσηδες
- φούρναρης → φουρνάρηδες
Δεύτερος πληθυντικός
Μερικά από αυτά τα αρσενικά παρουσιάζουν στον πληθυντικό και πιο λαϊκούς τύπους με τις καταλήξεις -αίοι, -αίων, -αίους:
- κατεργάρηδες – κατεργαραίοι
- Κολοκοτρώνηδες – Κολοκοτρωναίοι
- μουσαφίρηδες – μουσαφιραίοι
- νοικοκύρηδες – νοικοκυραίοι
- τσοπάνηδες – τσοπαναραίοι
ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γραμματική Α΄-Γ΄ Γυμνασίου, Βικιλεξικό
ΕΚΟΝΕΣ: fotocommunity.de, pronews.gr, podilato98.blogspot.com
ΕΚΟΝΕΣ: fotocommunity.de, pronews.gr, podilato98.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου