Η δεύτερη τάξη της Β΄ συζυγίας
Εδώ βρίσκονται τα περισσότερα ρήματα της Β΄ συζυγίας. Το θέμα τους είναι ίδιο σε όλους τους χρόνους.
Προσπαθεί
Οι συνεχείς χρόνοι
Ο ενεστώτας και ο συνεχής μέλλοντας έχουν τις ίδιες καταλήξεις:
Ενεστώτας
ενοχλείς
ενοχλεί
ενοχλείτε
ενοχλούν*
Παρατατικός
ενοχλούσες
ενοχλούσε
ενοχλούσατε
ενοχλούσαν*
Συνεχής μέλλοντας
* Εναλλακτικοί τύποι: ενοχλούνε, ενοχλούσανε
Οι απλοί και συντελεσμένοι χρόνοι
Στους συντελεσμένους χρόνους (παρακείμενο, υπερσυντέλικο, συντελεσμένο μέλλοντα) η κατάληξη είναι άκλιτη.
Επιλέον, όλα τα «ησ-» με τα οποία αρχίζουν οι καταλήξεις γράφονται με ήτα:
Αόριστος
ενόχλησες
ενόχλησε
ενοχλήσατε
ενόχλησαν*
Απλός μέλλοντας
θα ενοχλήσεις
θα ενοχλήσει
θα ενοχλήσετε
θα ενοχλήσουν*
Συντελεσμένοι χρόνοι
* Εναλλακτικοί τύποι: ενοχλήσανε (ενοχλήσαν), θα ενοχλήσουνε
Έτσι κλίνονται, μεταξύ άλλων, τα ρήματα:
Αλλά και τα σύνθετα που λήγουν σε:
- ακολουθώ, απορώ, αργώ, διοικώ
- ευχαριστώ, ζω, ηρεμώ, ισορροπώ
- καλλιεργώ, κατηγορώ, μεσολαβώ
- ξεναγώ, προσπαθώ, στερώ, συμφωνώ
- τηρώ, τιμωρώ, φιλοξενώ, φλυαρώ
- χρεοκοπώ, ψυχαγωγώ, ωθώ, ωφελώ
- -γραφώ (ηχογραφώ, πλαστογραφώ)
- -δοτώ (τροφοδοτώ, χρηματοδοτώ)
- -δρομώ (λοξοδρομώ, ταχυδρομώ)
- -θετώ (τοποθετώ, υιοθετώ)
- -λογώ (μονολογώ, πληκτρολογώ)
- -ουργώ (δημιουργώ, λειτουργώ)
- -ποιώ (σταθεροποιώ, τακτοποιώ)
- -σκοπώ (βιντεοσκοπώ, κερδοσκοπώ)
Πληκτρολογεί
Ανώμαλες καταλήξεις
Σε μερικά ρήματα οι καταλήξεις των απλών και συντελεσμένων χρόνων δεν ξεκινούν με «ησ-» και χρειάζονται προσοχή:
καλώ
- κάλεσα
- θα καλέσω
- έχω καλέσει
μπορώ
- μπόρεσα
- θα μπορέσω
- έχω μπορέσει
Παρόμοια ρήματα:
- αποτελώ, αφαιρώ, διαιρώ
- εξαιρώ, επαινώ, προσκαλώ
Οι άλλες εγκλίσεις
Οι χρόνοι είναι μορφές της οριστικής. Οι άλλες εγκλίσεις σχηματίζονται με παρόμοιο τρόπο.
Υποτακτική
- Συνεχής: να ενοχλώ
- Απλή: να ενοχλήσω
- Συντελεσμένη: να έχω ενοχλήσει
- Άλλοι τύποι: να ενοχλούσα, να ενόχλησα, να είχα ενοχλήσει
Προστακτική
- Συνεχής: (να ενοχλείς), ενοχλείτε
- Απλή: ενόχλησε, ενοχλήστε
Τακτοποιεί
Διαφοροποιήσεις
α) Ορισμένα λαϊκά ρήματα σε «-λογώ» έχουν μετακομίσει στην πρώτη τάξη και κλίνονται με τις καταλήξεις -ώ/-άς:
- τραβολογώ, τραβολογάς
- τσιμπολογώ, τσιμπολογάς
- χαζολογώ, χαζολογάς
β) Κάποια άλλα παραμένουν στη δεύτερη τάξη, αλλά... πετάγονται στην πρώτη μόνο σε περιστάσεις με καθημερινό ή ανεπίσημο ύφος:
- οδηγώ, οδηγείς, οδηγεί
- οδηγάω, οδηγάς, οδηγάει
Παρόμοια ρήματα:
- προχωρώ
- τηλεφωνώ
- τυραννώ
ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γραμματική Ε΄-ΣΤ΄ Δημοτικού, Λεξικό της κοινής νεοελληνικής, Λεξικό των δυσκολιών και των λαθών στη χρήση της Ελληνικής
ΕΙΚΟΝΕΣ: peekaboo.ke, experian.com, grangerwasteservices.com
ΕΙΚΟΝΕΣ: peekaboo.ke, experian.com, grangerwasteservices.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου