Η Ακαδημία του Πλάτωνα

Εννέα αιώνες συνεχούς παρουσίας

Ο Πλάτωνας (427–347 π.Χ.) ήταν Έλληνας φιλόσοφος από την Αθήνα. Το έργο του άσκησε τεράστια επιρροή στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και, αργότερα, στη δυτική φιλοσοφική παράδοση.

Δάσκαλός του ήταν ο Σωκράτης και μαθητής του ο Αριστοτέλης. Και οι τρεις φιλόσοφοι συγκαταλέγονται μεταξύ των κορυφαίων προσωπικοτήτων όλων των εποχών.

Γύρω στο 387 π.Χ. ο Πλάτωνας ίδρυσε Σχολή στην Αθήνα κοντά στην Ακαδήμεια, μια περιοχή που ήταν αφιερωμένη στον ήρωα Ακάδημο, από το όνομα του οποίου και προήλθε η ονομασία της. Εκεί άρχισε να δίνει φιλοσοφικά και επιστημονικά μαθήματα.

Με την πάροδο του χρόνου το όνομα της περιοχής απλοποιήθηκε, μεταφέρθηκε στη Σχολή και τα μέλη της άρχισαν να αυτοαποκαλούνται Ακαδημαϊκοί. Έτσι γεννήθηκε η Ακαδημία, η πρώτη και μακροβιότερη φιλοσοφική σχολή στην Ελλάδα.

Η Ακαδημία του Πλάτωνα
(ρωμαϊκό μωσαϊκό στην Πομπηία, 1ος αι. μ.Χ.)

Τους επόμενους αιώνες η παρουσία της Ακαδημίας συνεχίστηκε. Κατά καιρούς υπολειτουργούσε, παράκμαζε ή διέκοπτε για λίγο τη λειτουργία της (κυρίως λόγω πολέμων στην περιοχή). Ωστόσο κατάφερνε να ανανεώνεται και να συνεχίζει το έργο της.

Η έλευση του χριστιανισμού

Όταν ο χριστιανισμός έγινε η επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (380 μ.Χ.), οι συνεχιστές της Ακαδημίας τον απέρριψαν και η Σχολή τους έγινε κέντρο πνευματικής αντίστασης στην κυρίαρχη θρησκεία.

Το 529 ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός απαγόρευσε κάθε είδους διδασκαλία «εθνικής» γνώσης, δηλαδή τη μετάδοση των θρησκευτικών και φιλοσοφικών παραδόσεων των αρχαίων Ελλήνων. Με διάταγμά του επέβαλε το κλείσιμο της Ακαδημίας με την κατηγορία της «μη χριστιανικής δραστηριότητας».

Το 2013, 2.400 χρόνια από την ίδρυση της Ακαδημίας, η Ελλάδα τίμησε την επέτειο με ένα ειδικό αναμνηστικό δίευρο

Παράλληλα δήμευσε την περιουσία της (που προερχόταν από αφιερώματα όσων εκτιμούσαν το έργο της), ενώ οι δάσκαλοί της, εφόσον αρνούνταν να ασπαστούν τον χριστιανισμό, υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη και να ζήσουν αλλού χωρίς το δικαίωμα να διδάσκουν.

Σήμερα

Σήμερα η Ακαδημία Πλάτωνος είναι μια συνοικία του Δήμου Αθηναίων. Οι ανασκαφές στον αρχαιολογικό της χώρο άρχισαν το 1929, ενώ από το 2015 λειτουργεί το Ψηφιακό Μουσείο, που προετοιμάζει τον επισκέπτη για τη γνωριμία του με τον Πλάτωνα και το έργο του.

Αρχαιολογικό Πάρκο Ακαδημίας Πλάτωνος

Ακαδημία Πλάτωνος: Ψηφιακό Μουσείο

Η εποχή του Ιουστινιανού 1. Η Στάση του Νίκα 2. Η Ακαδημία του Πλάτωνα 3. Η Αγία Σοφία

Αρχαία χρόνια

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: el.wikipedia.org, de.wikipedia.org, diadrastika.com, eranistis.net, Ιστορία Ε΄ Δημοτικού
ΕΙΚΟΝΕΣ: lifo.gr, el.wikipedia.org, euro-coins.info

Η Αγία Σοφία

Το λαμπρότερο κτίσμα της βυζαντινής τέχνης

Η Αγία Σοφία (ή Αγιά Σοφιά) βρισκόταν ανατολικά του Ιπποδρόμου και του Μεγάλου Παλατιού. Κατασκευάστηκε για πρώτη φορά τον 4ο αιώνα και εγκαινιάστηκε το 360 με το όνομα Μεγάλη Εκκλησία.

Το 404 καταστράφηκε από πυρκαγιά και ξαναχτίστηκε στην ίδια θέση. Μετά τo 430 ονομάστηκε Αγία Σοφία.

Το 532 πυρπολήθηκε κατά τη Στάση του Νίκα και άρχισε να ανοικοδομείται αμέσως μετά, αφού ο Ιουστινιανός τη συμπεριέλαβε στο οικοδομικό του πρόγραμμα. Επιθυμία του ήταν ο ναός «της Σοφίας του Θεού» να χτιστεί έτσι, ώστε να ζήσει αιώνες και όμοιός του να μην υπάρχει πουθενά.

Ο Ιουστινιανός (αριστερά) προσφέρει στη Θεοτόκο την Αγία Σοφία, ενώ ο Κωνσταντίνος τής προσφέρει την Κωνσταντινούπολη (ψηφιδωτό μωσαϊκό από τον ναό, περ. 1100 μ.Χ.)

Ο αυτοκράτορας ανέθεσε το χτίσιμό της σε δύο ονομαστούς αρχιτέκτονες που είχαν βαθιά γνώση των μαθηματικών και της φυσικής, τον Ανθέμιο και τον Ισίδωρο. Τα εγκαίνιά της έγιναν το 537.

Ο πρωτοποριακός σχεδιασμός της επηρέασε την αρχιτεκτονική των ναών τόσο, ώστε ακόμη και στις μέρες μας πολλοί ναοί χτίζονται με αυτόν τον τρόπο.

Ο Ισίδωρος κρατά την Αγία Σοφία. Έργο του Τσέχου γλύπτη Ludwig Simek στη στέγη του Μουσείου Ιστορίας της Τέχνης στη Βιέννη (19ος αιώνας)

Η Αγία Σοφία ξεχώριζε και για τον πλούσιο εσωτερικό διάκοσμό της. Δυστυχώς, σήμερα σώζεται μόνο ένα μέρος αυτής της διακόσμησης, διότι μετά το 1453 οι Οθωμανοί κατακτητές προκάλεσαν σοβαρές καταστροφές.

Το εσωτερικό του ναού όταν λειτουργούσε ως μουσείο:

Στους αιώνες που ακολούθησαν η Αγία Σοφία στέγασε όλες τις δόξες και όλες τις δοκιμασίες της Πόλης και της αυτοκρατορίας. Ο ναός έγινε το κέντρο της θρησκευτικής και εθνικής ζωής του Βυζαντίου:

Εκεί στέφονταν οι αυτοκράτορες και οι πατριάρχες.

Εκεί τελούνταν οι δοξολογίες των θριάμβων.

Εκεί γίνονταν και οι παρακλήσεις του λαού προς την Παναγία για τη σωτηρία της Πόλης όποτε κινδύνευε από τους εχθρούς.

Η Αγία Σοφία το 1890

Για σχεδόν χίλια χρόνια, μέχρι την ολοκλήρωση του καθεδρικού ναού της Σεβίλης (Ισπανία, 1507), ήταν ο μεγαλύτερος χριστιανικός ναός που είχε φτιαχτεί ποτέ. Δεν είναι τυχαίο ότι προξένησε μεγάλο θαυμασμό στους Οθωμανούς κατακτητές και αποτέλεσε πρότυπο για την κατασκευή του Μπλε Τζαμιού.

Η Αγία Σοφία το 2005

Σήμερα η Αγία Σοφία λειτουργεί ως ισλαμικό τέμενος (τζαμί). Παραμένει ένα από τα πιο επιβλητικά κτίρια του κόσμου και συγκαταλέγεται στους σπουδαιότερους πολιτιστικούς και ιστορικούς χώρους της Τουρκίας.

Η Αγία Σοφία το 2019

Η τόσο σημαντική ιστορία της αποδεικνύεται και από το εντυπωσιακό γεγονός ότι οι Τούρκοι έχουν κρατήσει το χριστιανικό της όνομα: Aya Sofya.

Χρονολόγιο

537: Εγκαίνια του ναού από τον Ιουστινιανό.

1204: Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους. Η Αγία Σοφία μετατρέπεται σε λατινικό (ρωμαιοκαθολικό) ναό.

1261: Ο Μιχαήλ Παλαιολόγος ανακτά την Πόλη και επαναφέρει την ορθόδοξη λατρεία στην εκκλησία.

1453: Άλωση της Πόλης από τους Οθωμανούς. Ο ναός μετατρέπεται σε ισλαμικό τέμενος (τζαμί).

1935: Ο ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος της Τουρκίας Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ μετατρέπει το τζαμί σε μουσείο. Γίνεται ένα από τα σημαντικότερα τουριστικά αξιοθέατα της χώρας.

1985: Το Μουσείο της Αγίας Σοφίας προστίθεται στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

2020: Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετατρέπει το μουσείο πάλι σε τζαμί. Διεθνείς αντιδράσεις από χριστιανικές χώρες και την UNESCO.

Περισσότερα

• Κτίρια της βυζαντινής Κωνσταντινούπολης (διαδραστικός χάρτης)
• Νίψον ανομήματα, μη μόναν όψιν
• Αγία Σοφία και Παρθενώνας (από την άσκηση στο τετράδιο Εργασιών)

Η εποχή του Ιουστινιανού 1. Η Στάση του Νίκα 2. Η Ακαδημία του Πλάτωνα 3. Η Αγία Σοφία

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Ιστορία Ε΄ Δημοτικού, Ιστορία Β΄ Γυμνασίου, el.wikipedia.org, de.wikipedia.org, en.wikipedia.org, studyinghistory.gr
ΕΙΚΟΝΕΣ: studyinghistory.gr (1), fhw.gr (2), el.wikipedia.org (3), blog.naver.com/jrkimceo (4-6), de.wikipedia.org (7,9), en.wikipedia.org (8,10)

Νίψον ανομήματα, μη μόναν όψιν

Στο προαύλιο της Αγίας Σοφίας υπήρχε μία κρήνη, όπου αναγραφόταν η φράση «ΝΙΨΟΝΑΝΟΜΗΜΑΤΑΜΗΜΟΝΑΝΟΨΙΝ» («Νίψον ανομήματα, μη μόναν όψιν») που σημαίνει «Ξέπλυνε τις αμαρτίες σου, όχι μόνο το πρόσωπό σου».

Η φράση αποδίδεται στον Άγιο Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό και είναι καρκινική, δηλαδή αν τη διαβάσουμε αντίστροφα, από δεξιά προς τα αριστερά, λέει το ίδιο πράγμα.

Να, δοκιμάστε το:

ΝΙΨΟΝΑΝΟΜΗΜΑΤΑΜΗΜΟΝΑΝΟΨΙΝ

Πλάκα δεν έχει; Πατήσε στην εικόνα και παίξτε λίγο ακόμα με αυτή την κομψή φράση:

Η επιγραφή συναντάται και σήμερα σε κάποιους ναούς. Δείτε, για παράδειγμα, την κρήνη στη Μονή Μαλεβής (ΠΕ Αρκαδίας)...

...αλλά και στη Ζωοδόχο Πηγή του Μπαλουκλί, στην Κωνσταντινούπολη:

Μεσαιωνικά χρόνιαΠαιχνίδιαΦράσεις και Παροιμίες

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Ιστορία Ε΄ Δημοτικού, en.wikipedia.org
ΠΑΙΧΝΙΔΙ: Ιστορία Ε΄ Δημοτικού
ΕΙΚΟΝΕΣ: 601.gr (1-2), taxidiaris.blogspot.com (3), KSpartiatis@twitter (4)

Κτίρια της βυζαντινής Κωνσταντινούπολης(διαδραστικός χάρτης)

Εξερευνήστε το τοπογραφικό σχέδιο της Κωνσταντινούπολης κατά τη βυζαντινή της περίοδο (4ος–15ος αιώνας).

Πατήστε στην εικόνα

Χάρτης της σημερινής Κωνσταντινούπολης

Η Αγία Σοφία

Μεσαιωνικά χρόνια

ΠΗΓΗ: Ιστορία Β΄ Γυμνασίου

Η Κυριακή

Ωραία που ’ν’ η Κυριακή,
μα να ’ταν πιο μεγάλη,
γιατί περνάει γρήγορα
κι αργεί να έρθει η άλλη.

Η Κυριακή, η Κυριακή
να ήταν πιο μεγάλη.

Κυριακή, γιορτή και σχόλη
να ’ταν η βδομάδα όλη
κι η Δευτέρα να ’ταν μόνο
κάνα δυο φορές τον χρόνο.

Της Κυριακής το ξύπνημα
έχει δικιά του χάρη,
δε σε κρατάει το στρώμα σου
ούτε το μαξιλάρι.

Η Κυριακή, η Κυριακή
έχει δικιά της χάρη.

Κυριακή, γιορτή και σχόλη...

ΣΤΙΧΟΙ: Αλέκος Σακελλάριος
ΜΟΥΣΙΚΗ: Γιώργος Ζαμπέτας
ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Μαρινέλλα
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ: 1966

ΤραγούδιαΧρόνος

Τα αρσενικά σε -ης/-εις

Προσοχή στον πληθυντικό!

Τα περισσότερα από αυτά τα ουσιαστικά έχουν δημιουργηθεί από το αρσενικό των αρχαιόκλιτων επιθέτων σε -ης, -ης, -ες.

Ασθενής

Σήμερα, ωστόσο, η γενική πτώση του ενικού αριθμού έχει απλοποιηθεί. Μια χαρά!

Ενικός αριθμός

Πληθυντικός αριθμός

ο
του
τον

ασθενής
ασθενή
ασθενή

οι
των
τους

ασθενείς
ασθενών
ασθενείς

Έτσι κλίνονται, μεταξύ άλλων, τα αρσενικά:

• αστεροειδής, γηγενής
• ευγενής, θυρεοειδής, ιθαγενής
• καρδιοπαθής, κερατοειδής
• ναρκομανής, νεφροπαθής
• ομογενής, ομοεθνής
• πρωτοετής, πυρομανής, πυροπαθής
• συγγενής, τοξικομανής, ψυχασθενής

Αστεροειδείς

Ειδική περίπτωση

Κάποια αρσενικά σε -ης/-εις σχηματίζουν λίγο διαφορετικά τη γενική πτώση του πληθυντικού αριθμού:

Ενικός αριθμός

Πληθυντικός αριθμός

ο
του
τον

πρέσβης
πρέσβη
πρέσβη

οι
των
τους

πρέσβεις
πρέσβεων
πρέσβεις

Παρόμοια αρσενικά:

• λάτρης, μάντης
• πήχης, πρύτανης (αντι-⁠πρύτανης)
• τίγρης

► Η κλίση των ουσιαστικών ► Η κλίση των αρσενικών ουσιαστικών  1.  Τα αρσενικά σε -ος (1)  2.  Τα αρσενικά σε -ος (2)  3.  Τα αρσενικά σε -ης  4.  Τα αρσενικά σε -ης/-ηδες  5.  Τα αρσενικά σε -ης/-εις  6.  Τα αρσενικά σε -υς  7.  Τα αρσενικά σε -ας  8.  Τα αρσενικά σε -άς/-άδες  9.  Τα αρσενικά σε -έας/-είς 10. Τα αρσενικά σε -ές 11. Τα αρσενικά σε -ους 12. Τα αρσενικά σε -ρ 13. Αρσενικά με άλλες καταλήξεις ► Η κλίση των θηλυκών ουσιαστικών  1.  Τα θηλυκά σε -α (1)  2.  Τα θηλυκά σε -α (2)  3.  Τα θηλυκά σε -ά/-άδες  4.  Τα θηλυκά σε -ση, -ξη, -ψη  5.  Τα υπόλοιπα θηλυκά σε -η (1)  6.  Τα υπόλοιπα θηλυκά σε -η (2)  7.  Τα θηλυκά σε -ος  8.  Τα θηλυκά σε -ας  9.  Τα θηλυκά σε -ης 10. Τα θηλυκά σε -ης/-εις 11. Τα θηλυκά σε -υς 12. Τα θηλυκά σε -ού 13. Τα θηλυκά σε -ρ 14. Τα θηλυκά σε -ω 15. Θηλυκά με άλλες καταλήξεις ► Η κλίση των ουδέτερων ουσιαστικών  1.  Τα ουδέτερα σε -ο (1)  2.  Τα ουδέτερα σε -ο (2)  3.  Τα ουδέτερα σε -σιμο, -ξιμο, -ψιμο  4.  Τα ουδέτερα σε -ι  5.  Τα ουδέτερα σε -υ  6.  Τα ουδέτερα σε -μα  7.  Τα ουδέτερα σε -ος  8.  Τα ουδέτερα σε -ας  9.  Τα ουδέτερα σε -ες 10. Τα ουδέτερα σε -ως 11. Τα ουδέτερα σε -ν 12. Τα ουδέτερα σε -ρ ► Τα άκλιτα ουσιαστικά  1.  Άκλιτα αρσενικά  2.  Άκλιτα θηλυκά  3.  Άκλιτα ουδέτερα

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Λεξικό της κοινής νεοελληνικής
ΕΙΚΟΝΕΣ: now14.co.il, science.fandom.com

Τα επίθετα σε -ης, -ης, -ες

Όμορφα μεν, αρχαιόκλιτα δε!

Τα επίθετα αυτά θέλουν προσοχή, γιατί μας έρχονται από τα αρχαία ελληνικά. Ευτυχώς, έχουν τις ίδιες καταλήξεις στο αρσενικό και στο θηλυκό γένος.

Επιπλέον:

1 Η γενική του ενικού αριθμού λήγει σε -ους και είναι ίδια και στα τρία γένη:

• του διεθνούς οργανισμού
• της διεθνούς οργάνωσης
• του διεθνούς αεροδρομίου

Ο ΟΗΕ είναι ο μεγαλύτερος διεθνής οργανισμός στον κόσμο

2 Τα περισσότερα διατηρούν σταθερό τον τόνο σε όλες τις πτώσεις —και στη γενική πληθυντικού. Εδώ συναντούμε όλα τα οξύτονα και λίγα παροξύτονα:

• ο/η διεθνής, το διεθνές → των διεθνών
• ο/η αυθάδης, το αυθάδες → των αυθάδων

Τα πιο πολλά παροξύτονα, ωστόσο, στη γενική του πληθυντικού κατεβάζουν τον τόνο μία θέση. Ευτυχώς, είναι εύκολο να τα θυμόμαστε· όλα λήγουν σε -ώδης:

• ο/η βραχώδης, το βραχώδες → των βραχωδών
• ο/η μανιώδης, το μανιώδες → των μανιωδών

Βραχώδης ακτή

Πάμε να τα δούμε από κοντά:

Σταθερός τόνος

Όλα τα οξύτονα και λίγα παροξύτονα διατηρούν σταθερό τον τόνο σε όλες τις πτώσεις:

Ενικός αριθμός

Πληθυντικός αριθμός

ο
του
τον

διεθνής
διεθνούς
διεθνή

οι
των
τους

διεθνείς
διεθνών
διεθνείς

η
της
τη

διεθνής
διεθνούς
διεθνή

οι
των
τις

διεθνείς
διεθνών
διεθνείς

το
του
το

διεθνές
διεθνούς
διεθνές

τα
των
τα

διεθνή
διεθνών
διεθνή

Εξασκηθείτε με ένα ουσιαστικό (π.χ. ο διεθνής οργανισμός, η διεθνής οργάνωση, το διεθνές αεροδρόμιο)

Έτσι κλίνονται, μεταξύ άλλων, τα επίθετα:

• ακριβής, ασφαλής, αυθάδης, αυτάρκης
• βραδυφλεγής
• δημοφιλής, διαρκής, δυστυχής
• ελλιπής, επιεικής, επιρρεπής
• ισοσκελής
• κατηφής, κλινήρης, κοινωφελής
• νομοταγής
• οικειοθελής, οξυδερκής
• πλήρης, πολυτελής, πρωτοφανής
• σαφής, συμπαγής, συνεπής, συνεχής
• υγιής
• ψευδής  

Με τον ίδιο τρόπο κλίνονται:

α) Τα σύνθετα που σχηματίζονται από τα προηγούμενα επίθετα: αν-ακριβής, α-⁠σαφής, υπερ-πλήρης

β) Τα σύνθετα επίθετα των οποίων το δεύτερο συνθετικό λήγει σε:

• -γενής (πρωτογενής, σεισμογενής)
• -εθνής (διεθνής, πολυεθνής)
• -ειδής (αμφιβληστροειδής, ομοειδής)
• -ετής (δεκαετής, μονοετής)
• -μανής (μυθομανής, τελειομανής)
• -μελής (αρτιμελής, τριμελής)
• -μερής (διμερής, λεπτομερής)
• -παθής (ευπαθής, ωραιοπαθής)
• -πρεπής (αξιοπρεπής, μεγαλοπρεπής)
• -σκεπής (ασκεπής, νεφοσκεπής)
• -φυής (ευφυής, μεγαλοφυής)
• -χαρής (περιχαρής, πολεμοχαρής)

Πλήρεις!

Μετακίνηση τόνου

Τα όμορφα επίθετα σε -ώδης στη γενική πληθυντικού τονίζονται στη λήγουσα:

Ενικός αριθμός

Πληθυντικός αριθμός

ο
του
τον

βραχώδης
βραχώδους
βραχώδη

οι
των
τους

βραχώδεις
βραχωδών
βραχώδεις

η
της
τη

βραχώδης
βραχώδους
βραχώδη

οι
των
τις

βραχώδεις
βραχωδών
βραχώδεις

το
του
το

βραχώδες
βραχώδους
βραχώδες

τα
των
τα

βραχώδη
βραχωδών
βραχώδη

Εξασκηθείτε με ένα ουσιαστικό (π.χ. ο βραχώδης τόπος, η βραχώδης ακτή, το βραχώδες έδαφος)

Έτσι κλίνονται, μεταξύ άλλων, τα επίθετα:

• αγχώδης, αλματώδης, αμμώδης
• βλακώδης, δηλητηριώδης
• ενθουσιώδης, ενστικτώδης
• θεμελιώδης, θορυβώδης, θυελλώδης
• καταρρακτώδης
• μανιώδης, μυστηριώδης, μυώδης
• ογκώδης, ομιχλώδης, ουσιώδης
• παιδαριώδης, περιπετειώδης
• σκανδαλώδης, στοιχειώδης
• ταραχώδης, τερατώδης, τρικυμιώδης
• φλεγματώδης, φλεγμονώδης

Ειδική περίπτωση

Κάποια παροξύτονα (πολύ λίγα) μετακινούν τον τόνο κατά τον σχηματισμό του ουδετέρου:

• ο/η συνήθης — το σύνηθες (φαινόμενο)
• ο/η υπερμεγέθης — το υπερμέγεθες (κτίριο)
• ο/η επιμήκης — το επίμηκες (σχήμα)

Η μετακίνηση αφορά μόνο την ονομαστική του ενικού και τις πτώσεις που της μοιάζουν (αιτιατική, κλητική):

• το σύνηθες, του συνήθους – τα συνήθη, των συνήθων

Τα επίθετα αυτά λήγουν σε:

• -ήθης (κακοήθης, συνήθης)
• -μεγέθης (ισομεγέθης)
• -μήκης (διαμήκης, ισομήκης)

Και κάτι ακόμη

α) Όπως πολλά επίθετα γενικώς, έτσι και κάποια από αυτά τα επίθετα γίνονται ουσιαστικά (ουσιαστικοποιούνται).

Τότε η γενική του ενικού αριθμού απλοποιείται στα αρσενικά, ενώ παραμένει ίδια στα θηλυκά και στα ουδέτερα:

• ο ασθενής → του ασθενή  
• η ασθενής → της ασθενούς  
• το αιλουροειδές → του αιλουροειδούς  

β) Τα επίθετα σε -ης, -ης, -ες δε σχηματίζουν επιρρήματα σε -α, όπως τα περισσότερα επίθετα, αλλά σε -ως:

• ακριβής → ακριβώς
• διαρκής → διαρκώς
• διεθνής → διεθνώς
• δυστυχής → δυστυχώς
• ιλιγγιώδης → ιλιγγιωδώς
• προφανής → προφανώς
• σαφής → σαφώς
• συνεπής → συνεπώς
• συνεχής → συνεχώς
• συνήθης → συνήθως

Αλλά:

• ειλικρινής → ειλικρινά
• ολοτελής → ολότελα

Η κλίση των επιθέτων  1.  Τα επίθετα σε -ος, -η, -ο  2.  Τα επίθετα σε -ος, -α, -ο  3.  Τα επίθετα σε -ος, -ος, -ο  4.  Τα επίθετα σε -ης, -ης, -ες  5.  Τα επίθετα σε -ης, -α, -ικο  6.  Τα επίθετα σε -άς, -ού, -άδικο  7.  Τα επίθετα σε -ής, -ού, -ίδικο  8.  Τα επίθετα σε -ων, -ουσα, -ον  9.  Τα επίθετα σε -είς, -είσα, -έν 10. Τα επίθετα σε -ας, -ασα, -αν 11. Τα επίθετα σε -ών, -ούσα, -ούν 12. Τα επίθετα σε -ών, -ώσα, -ών 13. Τα επίθετα σε -ων, -ων, -ον 14. Τα επίθετα σε -ής, -ιά, -ί 15. Τα επίθετα σε -ύς, -ιά, -ύ 16. Τα επίθετα σε -ύς, -εία, -ύ 17. Το επίθετο «πολύς» 18. Επίθετα με άλλες καταλήξεις ► Τα άκλιτα επίθετα

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Λεξικό της κοινής νεοελληνικής, Βικιλεξικό, Σύγχρονη Σχολική Γραμματική για όλους
ΕΙΚΟΝΕΣ: naftemporiki.gr, pixabay.com, metropol.hu, pluspapageorgiou@facebook