Τα νησιά της Γης

Νησιά ονομάζονται τα μεγάλα κομμάτια στεριάς που περικλείονται από νερό. Τα συναντούμε σε λίμνες, σε ποτάμια και βέβαια στη θάλασσα.

Τα μεγαλύτερα νησιά του κόσμου είναι η Αυστραλία και η Γροιλανδία. Από τα υπόλοιπα, τα περισσότερα ανήκουν στην Ινδονησία και στον Καναδά.

Τα είκοσι μεγαλύτερα νησιά της Γης:

	Νησί	Έκταση*	Ήπειρος
1	Αυστραλία	7.623.620	Ωκεανία
2	Γροιλανδία	2.166.086	Αμερική
3	Νέα Γουινέα	785.753	Ασία / Ωκεανία
4	Βόρνεο	743.330	Ασία
5	Μαδαγασκάρη	587.041	Αφρική
6	Μπάφιν	507.451	Αμερική
7	Σουμάτρα	473.481	Ασία
8	Χονσού	227.962	Ασία
9	Βικτώρια	217.291	Αμερική
10	Μεγάλη Βρετανία	209.331	Ευρώπη
11	Έλσμιρ	196.235	Αμερική
12	Σουλαβέσι	174.600	Ασία
13	Νότιο Νησί	150.437	Ωκεανία
14	Ιάβα	126.700	Ασία
15	Βόρειο Νησί	113.729	Ωκεανία
16	Λουζόν	109.965	Ασία
17	Νέα Γη	108.860	Αμερική
18	Κούβα	104.556	Αμερική
19	Ισλανδία	101.826	Ευρώπη
20	Μιντανάο	97.530	Ασία

* σε τετραγωνικά χιλιόμετρα

Νησιωτικά συμπλέγματα

Νησιωτικά συμπλέγματα ή αρχιπελάγη ονομάζονται οι ομάδες νησιών που βρίσκονται στην ίδια θαλάσσια περιοχή. Υπάγονται στο ίδιο ή σε διαφορετικά κράτη.

Μερικά νησιωτικά συμπλέγματα είναι τα νησιά της Ινδονησίας και της Ιαπωνίας στην Ασία ή η Μικρονησία και η Πολυνησία στην Ωκεανία.

Μεγάλα νησιωτικά συμπλέγματα της χώρας μας είναι τα Επτάνησα, οι Σποράδες, οι Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα.

Νησιωτικά κράτη

Τα νησιωτικά κράτη αποτελούνται από ένα ή περισσότερα νησιά. Τα περισσότερα από τα μικρότερα κράτη είναι νησιωτικά.

Ορισμένες νησιωτικές χώρες επικεντρώνονται σε ένα ή δύο μεγάλα νησιά, όπως η Ιαπωνία, η Νέα Ζηλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Άλλα αποτελούνται από εκατοντάδες ή χιλιάδες μικρότερα νησιά, όπως η Ινδονησία και οι Φιλιππίνες.

Τα δώδεκα μεγαλύτερα νησιωτικά κράτη της Γης:

	Κράτος	Έκταση*	Ήπειρος
1	Αυστραλία	7.686.850	Ωκεανία
2	Ινδονησία	1.904.569	Ασία
3	Μαδαγασκάρη	587.041	Αφρική
4	Παπούα Νέα Γουινέα	462.840	Ωκεανία
5	Ιαπωνία	377.915	Ασία
6	Φιλιππίνες	300.000	Ασία
7	Νέα Ζηλανδία	268.680	Ωκεανία
8	Ηνωμένο Βασίλειο	241.752	Ευρώπη
9	Κούβα	109.886	Αμερική
10	Ισλανδία	103.000	Ευρώπη
11	Ιρλανδία	70.285	Ευρώπη
12	Σρι Λάνκα	65.610	Ασία

* σε τετραγωνικά χιλιόμετρα

Νησιά με… σύνορα!

Ο γαλάζιος πλανήτης 1. Ήπειροι και ωκεανοί 2. Οι ήπειροι της Γης 3. Οι ωκεανοί της Γης 4. Οι θάλασσες της Γης 5. Τα νησιά της Γης

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γεωγραφία ΣΤ΄ Δημοτικού, Γεωλογία-Γεωγραφία Α΄ Γυμνασίου, el.wikipedia.org
ΕΙΚΟΝΕΣ: podilato98.blogspot.com (από users.sch.gr/sitsil/)

Το μέγεθος της Αυστραλίας

Η Αυστραλία δεν είναι απλά το πρώτο σε έκταση νησί. Ο χώρος που καλύπτει είναι τόσο μεγάλος που ισοδυναμεί με την επιφάνεια των επόμενων είκοσι πέντε!

* Η έκτασή της είναι 7.623.620 τ.χλμ., ενώ τα επόμενα 25 νησιά (από τη Γροιλανδία μέχρι τη Σρι Λάνκα) εκτείνονται συνολικά σε 7.648.834 τ.χλμ.



Πολλοί πιστεύουν ότι η Αυστραλία είναι μικρότερη από τη Γροιλανδία. Αυτό το λάθος οφείλεται στους χάρτες μας: Στην προσπάθειά τους να απεικονίσουν την επιφάνεια της (σφαιρικής) Γης σε ορθογώνια μορφή προσθέτουν έκταση σε κάποιες περιοχές όπως η Γροιλανδία. Στην πραγματικότητα η Αυστραλία είναι πολύ μεγαλύτερη!

Συγκρίνετε τα δύο νησιά στην υδρόγειο σφαίρα και θα το διαπιστώσετε:

Περισσότερα

• Τα νησιά της Γης
• Η έκταση της Αυστραλίας
• Τα κράτη της Νότιας Ωκεανίας

Ωκεανία

ΕΙΚΟΝΕΣ: podilato98.blogspot.com (από brilliantmaps.com, en.wikipedia.org, earthchronicle.com)

Βαθιές, άγριες θάλασσες

H αναζήτηση του κρυμμένου θησαυρού ξεκινά!

Πατήστε στην εικόνα, επιλέξτε τη σχετική δραστηριότητα και ταξιδέψτε στους ωκεανούς και στις μεγάλες θάλασσες του πλανήτη μας:



ΓεωγραφίαΜετακινήσειςΠαιχνίδια

ΠΗΓΗ: Στην Τάξη!

Οι θάλασσες της Γης

Θάλασσες ονομάζονται τα τμήματα των ωκεανών που βρίσκονται ανάμεσα σε μεγάλες εκτάσεις στεριάς ή νησιά.

1 Οι περισσότερες μεγάλες θάλασσες του Ειρηνικού Ωκεανού βρίσκονται στην ανατολική Ασία. Ξεκινώντας από τον Βορρά συναντούμε

• τη Βερίγγειο Θάλασσα,
• την Οχοτσκική Θάλασσα (ή Θάλασσα του Οχότσκ),
• την Ιαπωνική Θάλασσα,
• τη Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας και
• τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.

Νοτιότερα, στην Ωκεανία, βρίσκεται η Θάλασσα των Κοραλλίων.

2 Οι περισσότερες μεγάλες θάλασσες του Ατλαντικού Ωκεανού βρίσκονται στην Ευρώπη. Ξεκινώντας από τον Βορρά συναντούμε

• τη Νορβηγική Θάλασσα,
• τη Βόρεια Θάλασσα,
• τη Βαλτική Θάλασσα,
• τη Μεσόγειο Θάλασσα και
• τη Μαύρη Θάλασσα (ή Εύξεινο Πόντο).

Δυτικά, στην Κεντρική Αμερική, βρίσκεται η Καραϊβική Θάλασσα.

3 Οι μεγαλύτερες θάλασσες του Ινδικού Ωκεανού είναι η Ερυθρά Θάλασσα και η Αραβική (ή Θάλασσα του Ομάν).

4 Η μεγαλύτερη θάλασσα του Αρκτικού Ωκεανού είναι η Λευκή Θάλασσα.

Οι δεκαπέντε μεγαλύτερες θάλασσες της Γης:

	Θάλασσα	Έκταση*	Ωκεανός
1	Κοραλλίων	4.791.000	Ειρηνικός
2	Αραβική	3.683.000	Ινδικός
3	Νότιας Κίνας	3.447.000	Ειρηνικός
4	Καραϊβική	2.754.000	Ατλαντικός
5	Μεσόγειος	2.505.000	Ατλαντικός
6	Βερίγγειος	2.304.000	Ειρηνικός
7	Οχοτσκική	1.590.000	Ειρηνικός
8	Νορβηγική	1.383.000	Ατλαντικός
9	Ιαπωνική	978.000	Ειρηνικός
10	Ανατολικής Κίνας	752.000	Ειρηνικός
11	Βόρεια	544.000	Ατλαντικός
12	Ερυθρά	450.000	Ινδικός
13	Μαύρη	418.000	Ατλαντικός
14	Βαλτική	377.000	Ατλαντικός
15	Λευκή	90.000	Αρκτικός

* σε τετραγωνικά χιλιόμετρα

Οι θάλασσες και οι άνθρωποι

Τα αρχαία χρόνια οι ωκεανοί έμοιαζαν απροσπέλαστοι. Τα άγρια κύματα, η έλλειψη προσανατολισμού και άλλες δυσκολίες εμπόδιζαν τα μικρά σκάφη εκείνων των χρόνων να αντεπεξέλθουν σε ταξίδια μεγάλων αποστάσεων.

Έτσι, οι θάλασσες απέκτησαν μεγάλη σημασία. Οι πρόγονοί μας μπορούσαν να πλέουν σε μικρή απόσταση από τις ακτές και να πηγαίνουν σε κοντινά νησιά, μεταφέροντας ανθρώπους, αγαθά και πολιτισμό.

Σιγά σιγά αντιλήφθηκαν ότι οι θάλασσες δε χωρίζουν αλλά ενώνουν τους λαούς και ανέπτυξαν τις θαλάσσιες μεταφορές. Για να έχουν καλύτερα αποτελέσματα (πιο σύντομες διαδρομές, πιο ασφαλή ταξίδια), χρησιμοποίησαν πορθμούς και άνοιξαν διώρυγες.

Ο πορθμός του Γιβραλτάρ ενώνει τη Μεσόγειο Θάλασσα με τον Ατλαντικό Ωκεανό και χωρίζει την Ευρώπη από την Αφρική

Η διώρυγα του Σουέζ, η μεγαλύτερη του κόσμου (168 χιλιόμετρα), ενώνει τη Μεσόγειο με την Ερυθρά Θάλασσα και χωρίζει την Αφρική από την Ασία

Οι θάλασσες και το περιβάλλον

Οι ωκεανοί και οι θάλασσες συμβάλλουν με αποφασιστικό τρόπο στην οικολογική ισορροπία του πλανήτη μας:

(α) Είναι το «σπίτι» πάρα πολλών φυτών και ζώων. Στα μεγάλα βάθη μάλιστα, στις αβύσσους, ζουν σπάνια είδη θαλάσσιων οργανισμών.

(β) Η μεγαλύτερη ποσότητα οξυγόνου (το 85%) παράγεται από φυτοπλαγκτόν, το οποίο αποτελεί και τη βάση της τροφικής αλυσίδας για τα οικοσυστήματα.

(γ) Το νερό έχει την ιδιότητα να ζεσταίνεται σιγά σιγά και να αποβάλλει αργά τη θερμότητά του, επομένως οι θάλασσες και οι ωκεανοί αποτελούν τους σημαντικότερους ρυθμιστές του κλίματος.

Ο γαλάζιος πλανήτης 1. Ήπειροι και ωκεανοί 2. Οι ήπειροι της Γης 3. Οι ωκεανοί της Γης 4. Οι θάλασσες της Γης 5. Τα νησιά της Γης

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γεωγραφία ΣΤ΄ Δημοτικού, Γεωλογία-Γεωγραφία Α΄ Γυμνασίου
ΕΙΚΟΝΕΣ: podilato98.blogspot.com (1-3) (από users.sch.gr/sitsil/, commons.wikimedia.org, pixgood.com), screenpaper.ru (4)

Η ξένη κυριαρχία στην Ελλάδα

Την εποχή που η Δυτική Ευρώπη αναπτύσσεται, προοδεύει και γίνεται το κέντρο του κόσμου, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία διαλύεται και οι πληθυσμοί της περνούν στην κυριαρχία των Λατίνων και των Οθωμανών κατακτητών.

Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία την εποχή των
Μακεδόνων αυτοκρατόρων (9ος-11ος αι.)

Η Λατινοκρατία και η Τουρκοκρατία ονομάζονται με μια φράση ξένη κυριαρχία. Αυτή η περίοδος ξεκινά επισήμως με την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς Τούρκους (1453) και ολοκληρώνεται με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης (1821).

Στην πραγματικότητα, όμως, για κάποιες περιοχές της βυζαντινής επικράτειας έχει αρχίσει με την άλωση της Πόλης από τους Λατίνους (1204).

Το ίδιο συμβαίνει και με το τέλος της ξένης κυριαρχίας. Πολλές περιοχές ελευθερώνονται με την Ελληνική Επανάσταση του 1821, άλλες όμως παραμένουν υπόδουλες για πολλά χρόνια αργότερα.

Χρονολόγιο

1204: Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους (Λατίνους)

1204-1797 (Λατινοκρατία): Κατοχή βυζαντινών περιοχών από τους Βενετούς, τους Φράγκους και άλλους Λατίνους

1453: Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς Τούρκους

1453-1821 (Τουρκοκρατία): Κατοχή βυζαντινών περιοχών από τους Οθωμανούς

1821: Έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης

1. Η ξένη κυριαρχία στην Ελλάδα 2. Η Λατινοκρατία

Μεσαιωνικά χρόνια

ΠΗΓΕΣ: Ιστορία ΣΤ΄ Δημοτικού, Ιστορία ΣΤ΄ Δημοτικού (2006)
ΧΑΡΤΗΣ: Ιστορία ΣΤ΄ Δημοτικού (2011) (επιμέλεια: podilato98.blogspot.com)

Ήπειροι και ωκεανοί

H θάλασσα χωρίζει τη στεριά σε πολύ μεγάλες εκτάσεις που ονομάζονται ήπειροι.

Οι ήπειροι είναι έξι: Ασία, Αμερική, Αφρική, Ανταρκτική, Ευρώπη, Ωκεανία.

Οι μεγάλοι υδάτινοι όγκοι που βρίσκονται μεταξύ των ηπείρων λέγονται ωκεανοί.

Οι ωκεανοί είναι πέντε: Ειρηνικός, Ατλαντικός, Ινδικός, Νότιος, Αρκτικός.

Συγκρίσεις

Η έκταση των ωκεανών είναι πραγματικά τεράστια. Μπορούμε να την αντιληφθούμε καλύτερα, αν μελετήσουμε τον πίνακα που ακολουθεί και τους συγκρίνουμε με τη στεριά:

ΠΕΡΙΟΧΗ	ΕΚΤΑΣΗ*	ΠΟΣΟΣΤΟ
Ειρηνικός Ωκεανός	166.240.000	32,6%
Ατλαντικός Ωκεανός	86.550.000	17,0%
Ινδικός Ωκεανός	73.427.000	14,4%
Ασία	44.300.000	8,7%
Αμερική	42.060.000	8,2%
Αφρική	30.270.000	5,9%
Νότιος Ωκεανός	21.692.000	4,3%
Αρκτικός Ωκεανός	13.223.000	2,6%
Ανταρκτική	13.160.000	2,6%
Ευρώπη	10.498.000	2,1%
Ωκεανία	8.652.000	1,7%
ΣΥΝΟΛΟ ΓΗΣ	510.072.000	100,0%

* σε τετραγωνικά χιλιόμετρα

Ο πρώτος σε μέγεθος ωκεανός, ο Ειρηνικός, είναι μεγαλύτερος από όλες τις ηπείρους μαζί (32,6% έναντι 29,2% —δείτε και μια σχετική ανάρτηση εδώ).

Ο Ατλαντικός Ωκεανός έχει περίπου το ίδιο μέγεθος με τις δύο μεγαλύτερες ηπείρους.

Ο Ινδικός είναι λίγο μεγαλύτερος από την Αμερική και την Αφρική μαζί.

Ήπειροι και ωκεανοί

Η έκταση των ηπείρων και των ωκεανών

Και κάτι ακόμη

Η λέξη ήπειρος προέρχεται από την ομώνυμη ελληνική περιφέρεια και οφείλεται στην αρχαία φράση «άπειρος χώρα», δηλαδή «απέραντη έκταση στεριάς» («α-» στερητικό και «πέρας»).

Η λέξη ωκεανός προέρχεται από τον ομώνυμο Τιτάνα της ελληνικής μυθολογίας. Ο Ωκεανός ήταν γιος του Ουρανού και της Γαίας (Γης). Με την πάροδο των ετών το όνομά του ταυτίστηκε με τις τεράστιες και ανεξερεύνητες θαλάσσιες εκτάσεις.

Ο γαλάζιος πλανήτης 1. Ήπειροι και ωκεανοί 2. Οι ήπειροι της Γης 3. Οι ωκεανοί της Γης 4. Οι θάλασσες της Γης 5. Τα νησιά της Γης

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γεωγραφία ΣΤ΄ Δημοτικού, el.wikipedia.org
ΕΙΚΟΝΕΣ: photodentro.edu.gr

Δεν το βλέπεις κι εσύ αυτό;

Του Αρκά

Έλληνας σκιτσογράφος και συγγραφέας

ΔιάστημαΚόμικς – Σκίτσα

ΠΗΓΗ: arkas.gr
ΣΕΙΡΑ: Χαμηλές Πτήσεις