Εποχές είναι οι χρονικές περίοδοι στις οποίες διαιρείται το έτος. Κατά τη διάρκειά τους επικρατούν ιδιαίτερες καιρικές συνθήκες όσον αφορά τη θερμοκρασία, τις βροχοπτώσεις, την υγρασία κλπ.
Όπως είδαμε
αλλού, η τροχιά της Γης γύρω από τον Ήλιο είναι ελλειπτική και ο νοητός της άξονας πλάγιος. Οι εποχές οφείλονται σε αυτή την
κλίση του άξονα: Κατά την περιφορά του πλανήτη μας είναι στραμμένο προς τον Ήλιο άλλοτε το βόρειο και άλλοτε το νότιο ημισφαίριο.
Όταν είναι στραμμένο προς τον Ήλιο το βόρειο ημισφαίριο, οι ηλιακές ακτίνες πέφτουν κάθετα προς αυτό και το θερμαίνουν περισσότερο, ενώ στο νότιο ημισφαίριο οι ακτίνες πέφτουν πλάγια και το θερμαίνουν λιγότερο. Τότε λέμε ότι το βόρειο ημισφαίριο έχει καλοκαίρι και το νότιο ημισφαίριο χειμώνα.
*
Το αντίθετο συμβαίνει όταν είναι στραμμένο προς τον Ήλιο το νότιο ημισφαίριο.
Χριστούγεννα στην Αυστραλία
Μπορεί ο κύκλος των εποχών στα δύο ημισφαίρια να είναι αντίθετος, αλλά δε συμβαίνει το ίδιο στις περιοχές γύρω από τον Ισημερινό. Εκεί δεν υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στην ποσότητα του ηλιακού φωτός, ωστόσο πολλές περιοχές (κυρίως στον βόρειο Ινδικό Ωκεανό) χαρακτηρίζονται από μουσώνες και δυνατούς ανέμους.
Οι εποχές στο βόρειο ημισφαίριο
Στην πραγματικότητα οι εποχές δεν ξεκινούν την πρώτη μέρα του Μαρτίου, του Ιουνίου κ.ο.κ. αλλά λίγο αργότερα. Επίσης, η εναλλαγή των εποχών έχει συνέπειες στη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας:
1. Άνοιξη. Στις 21 Μαρτίου το βόρειο ημισφαίριο, η περιοχή μας, μπαίνει στην άνοιξη. Τότε η ημέρα και η νύχτα έχουν ίση διάρκεια. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται
εαρινή ισημερία (έαρ στα αρχαία ελληνικά είναι η άνοιξη). Στη συνέχεια οι μέρες μεγαλώνουν λίγο λίγο καθημερινά, δηλαδή αρχίζει να βραδιάζει όλο και πιο αργά.
2. Καλοκαίρι. Στις 21 Ιουνίου μπαίνει το καλοκαίρι και έχουμε τη μεγαλύτερη μέρα του έτους (θερινό ηλιοστάσιο). Οι μέρες κατόπιν αρχίζουν να μικραίνουν, αν και παραμένουν μεγαλύτερες σε διάρκεια από τις νύχτες.
3. Φθινόπωρο. Στις
23 Σεπτεμβρίου η ημέρα και η νύχτα γίνονται πάλι ίσες σε διάρκεια. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται
φθινοπωρινή ισημερία και σηματοδοτεί τον ερχομό του φθινοπώρου στο βόρειο ημισφαίριο. Στη συνέχεια οι μέρες μικραίνουν λίγο λίγο καθημερινά, δηλαδή αρχίζει να βραδιάζει όλο και πιο νωρίς.
4. Χειμώνας. Στις 21 Δεκεμβρίου έχουμε τη μικρότερη μέρα του έτους (χειμερινό ηλιοστάσιο). Οι μέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν, αν και παραμένουν μικρότερες σε διάρκεια από τις νύχτες.
Χρόνος
