Ο κόσμος μας είναι ο καλύτερος που έχει γνωρίσει μέχρι σήμερα η ανθρωπότητα
Του Νίκου Μαραντζίδη
Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα
ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ – Αύγουστος 2018
Μπορείτε να απαντήσετε σε μερικές απλές ερωτήσεις για την τρέχουσα κατάσταση του κόσμου μας; Ας πούμε:
- Τι ποσοστό των κοριτσιών αποφοιτά από το Δημοτικό στις φτωχές χώρες του πλανήτη;
α) 20%
β) 40%
γ) 60%
- Ποιο είναι το παγκόσμιο προσδόκιμο ζωής σήμερα;
α) 50 χρόνια
β) 60 χρόνια
γ) 70 χρόνια
- Τι ποσοστό ανθρώπων παγκοσμίως έχει πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα;
α) 20%
β) 50%
γ) 80%
- Τα τελευταία 20 χρόνια ο αριθμός των ατόμων που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας:
α) Διπλασιάστηκε
β) Παρέμεινε ίδιος
γ) Μειώθηκε κατά το ήμισυ
Εάν επιλέξατε σε όλες το (γ), συγχαρητήρια! Εάν όχι, μη στεναχωριέστε, δεν είστε η εξαίρεση. Σύμφωνα με τον Σουηδό γιατρό Χανς Ρόσλιγκ, ο οποίος έγραψε το σπουδαίο βιβλίο «Factfulness» με στόχο την καταπολέμηση της άγνοιας για τις παγκόσμιες τάσεις, μόνο μια μικρή μειοψηφία ανθρώπων στον δυτικό κόσμο απαντά σωστά στις παραπάνω, και σε άλλες παρόμοιες, ερωτήσεις.
Οι άνθρωποι, ακόμη και οι πιο μορφωμένοι και ενημερωμένοι, έχουν μια περισσότερο αρνητική και απαισιόδοξη εικόνα για τον κόσμο συγκριτικά με το τι συμβαίνει.
Γενικότερα, είναι εμπεδωμένη σε πολλούς η πεποίθηση πως η ανθρωπότητα είναι σε κακή κατάσταση και βαδίζει προς το χειρότερο. Η αλήθεια είναι ακριβώς η αντίθετη: Τα τελευταία εκατό χρόνια έχουν συμβεί σημαντικές αλλαγές και η πρόοδος που έχει συντελεστεί σε όλους τους τομείς είναι εντυπωσιακή.
Όπως γράφει ο νομπελίστας οικονομολόγος Άγκους Ντίτον, στις μέρες μας οι άνθρωποι ζουν περισσότερο, είναι πλουσιότεροι και τα σώματά τους είναι ψηλότερα και δυνατότερα σε σύγκριση με το παρελθόν.
1 Μόλις πριν από έναν αιώνα, το 1900, το προσδόκιμο ζωής στις ΗΠΑ ήταν τα 47 χρόνια, χαμηλότερο και από τις τελευταίες σήμερα χώρες στη σχετική λίστα, τη Σιέρα Λεόνε (50 έτη) και την Αγκόλα (52 έτη).
Στα μέσα του 20ού αιώνα σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική η οικονομική ανάπτυξη απάλλαξε από τη φτώχεια εκατομμύρια ανθρώπους και η επιστήμη συνέβαλε να γιατρευτούν ασθένειες, επεκτείνοντας το προσδόκιμο ζωής.
2 Μετά το 1990 η ταχεία ανάπτυξη μεταφέρθηκε στην Ασία. Η Κίνα, η Ινδία, η Ινδονησία, η Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ, που διαθέτουν σχεδόν το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, τρέχουν με σπουδαίους αναπτυξιακούς ρυθμούς. Η Αφρική, που έχει μείνει πίσω, θα είναι το επόμενο στοίχημα της παγκόσμιας ανάπτυξης.
3 Η ακραία φτώχεια περιορίστηκε. Ο αριθμός όσων ζουν με λιγότερο από 1,90 δολάριο ημερησίως μειώθηκε από 1,8 δισ. το 1990 σε 760 εκατομμύρια το 2013 (οι μισοί εκ των οποίων ζουν στην Υποσαχάρια Αφρική) και αυτό παρά την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού κατά 2 δισεκατομμύρια.
4 Οι φόβοι πως ο υπερπληθυσμός θα οδηγούσε σε μεγάλες δυστυχίες διαψεύστηκαν. Η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, που οφείλεται κυρίως στη μείωση της παιδικής θνησιμότητας και στην αντιμετώπιση των ασθενειών, είναι αντιμετωπίσιμη.
Επιπλέον, παρά την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, ο αριθμός παιδιών ανά οικογένεια μειώθηκε. Οι γυναίκες του αναπτυσσόμενου κόσμου κάνουν λιγότερα παιδιά, κερδίζοντας έτσι χρόνο για τον εαυτό τους.
5 Οι φτωχές εισοδηματικά χώρες είναι περισσότερο αναπτυγμένες από όσο νομίζουμε. Όπως υπογραμμίζει ο Ρόσλιγκ, η εικόνα ενός κόσμου χωρισμένου στα δύο, με τη μεγάλη πλειοψηφία να ζει στη μιζέρια, τη στέρηση και τη βαρβαρότητα, είναι ψευδαίσθηση.
Ο κόσμος μας είναι ο καλύτερος που έχει γνωρίσει μέχρι σήμερα η ανθρωπότητα. Η παραδοχή της προόδου που συντελέστηκε όλα αυτά τα χρόνια δεν υπονοεί βέβαια πως τα προβλήματα εξαφανίστηκαν και δε χρειάζεται
εγρήγορση σε ζητήματα όπως είναι οι πόλεμοι, η ακραία φτώχεια, οι κοινωνικές ανισότητες, οι διακρίσεις μεταξύ των δύο φύλων ή η κλιματική αλλαγή. Κάθε άλλο!
Ούτε, βεβαίως, πως η μετατόπιση πλούτου και κατ’ επέκταση ισχύος από τη Δύση στην Ανατολή θα είναι χωρίς
συνέπειες.
Απλώς, για να μπορέσουμε να μιλήσουμε σοβαρά για τα προβλήματα, πρέπει να έχουμε γνώση της πραγματικότητας και να μην είμαστε
έρμαια φοβιών, στερεοτύπων και μύθων.
Το μέλλον είναι η κατοικία των σημερινών παιδιών
Άνθρωποι – ΛαοίΑπό τις εφημερίδες
