Το 1789 ξεσπά η Γαλλική Επανάσταση και ψηφίζεται η «Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη», η οποία αποτελεί τον καταστατικό χάρτη του νέου καθεστώτος.
Τα βασικά της στοιχεία είναι δύο:
α) Κάθε κυριαρχία πηγάζει από το έθνος και όχι από τον μονάρχη.
β) Τα θεμέλια της νέας κοινωνίας πρέπει να είναι η ελευθερία, η ισότητα και η αδελφοσύνη.
Μερικά άρθρα της Διακήρυξης:
Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη
Άρθρο 1. Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και έχουν ίσα δικαιώματα.
Άρθρο 2. Ο στόχος κάθε πολιτικής οργάνωσης είναι η προστασία των φυσικών και απαραβίαστων δικαιωμάτων του ανθρώπου. Αυτά τα δικαιώματα είναι η ελευθερία, η ιδιοκτησία, η ασφάλεια και η αντίσταση ενάντια στην καταπίεση.
Άρθρο 3. Κάθε εξουσία πηγάζει αποκλειστικά από το έθνος.
Άρθρο 6. Ο νόμος εκφράζει τη θέληση του συνόλου. Κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα να συμμετέχει, προσωπικά ή μέσω αντιπροσώπου, στη θεμελίωση του νόμου. Ο νόμος πρέπει να είναι ο ίδιος για όλους, είτε προστατεύει είτε τιμωρεί.
Άρθρο 10. Κανένας άνθρωπος δεν πρέπει να διώκεται εξαιτίας των απόψεών του, συμπεριλαμβανομένων και των θρησκευτικών του απόψεων, εφόσον η εκδήλωσή τους δε διαταράσσει τη δημόσια τάξη που έχει εγκαταστήσει ο νόμος.
Άρθρο 11. Η ελεύθερη έκφραση ιδεών και απόψεων είναι ένα από τα πολυτιμότερα δικαιώματα του ανθρώπου. Κατά συνέπεια, κάθε άνθρωπος μπορεί να μιλά, να γράφει και να τυπώνει ελεύθερα, αλλά θα είναι υπεύθυνος για κάθε κατάχρηση αυτής της ελευθερίας, όπως καθορίζει ο νόμος.
Τα μηνύματα της Γαλλικής Επανάστασης διαδίδονται γρήγορα στην υπόλοιπη Ευρώπη και επηρεάζουν βαθιά τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις. Δημιουργούν μια νέα, δικαιότερη εποχή —όχι όμως για όλους. Μεγάλες ομάδες ανθρώπων, όπως οι γυναίκες, αποκλείονται από τα ίσα δικαιώματα.
Η
Ολυμπία ντε Γκουζ γράφει σειρά φυλλαδίων με πολιτικό περιεχόμενο. Δυο χρόνια μετά την Επανάσταση, το 1791, συντάσσει τη «Διακήρυξη των δικαιωμάτων της γυναίκας και της πολίτισσας».
Έτσι οδηγείται σε σύγκρουση με την ηγεσία των επαναστατών, που επιμένει να μην αναγνωρίζει τα πολιτικά δικαιώματα των γυναικών, και το 1793 οδηγείται στη λαιμητόμο.
Μερικά άρθρα της Διακήρυξης:
Διακήρυξη των δικαιωμάτων της γυναίκας και της πολίτισσας
Άρθρο 1. Η γυναίκα γεννιέται ελεύθερη και έχει τα ίδια δικαιώματα με τον άντρα.
Άρθρο 2. Σκοπός κάθε πολιτικής οργάνωσης είναι η διατήρηση των φυσικών και αναφαίρετων δικαιωμάτων του άντρα και της γυναίκας. Τα δικαιώματα αυτά είναι η ελευθερία, η ιδιοκτησία, η ασφάλεια και πάνω απ’ όλα η αντίσταση στην καταπίεση.
Άρθρο 3. Κάθε εξουσία πηγάζει αποκλειστικά από το έθνος, δηλαδή από τη συνεργασία του άντρα και της γυναίκας.
Άρθρο 6. Ο νόμος είναι η έκφραση της θέλησης του συνόλου. Όλες οι πολίτισσες και οι πολίτες οφείλουν να συμβάλλουν, προσωπικά ή μέσω αντιπροσώπων, στη διαμόρφωσή του. Ο νόμος είναι ο ίδιος για όλους.
Άρθρο 10. Κανείς δεν επιτρέπεται να διώκεται για τις θεμελιακές πεποιθήσεις του. Η γυναίκα έχει το δικαίωμα να ανεβαίνει στο ικρίωμα. Πρέπει να έχει και το δικαίωμα να ανεβαίνει στο βήμα, εφόσον οι πράξεις της δε διαταράσσουν τη δημόσια τάξη που έχει εγκαταστήσει ο νόμος.
Ανθρώπινα δικαιώματα
ΧΑΡΤΕΣ: Ιστορία ΣΤ΄ Δημοτικού (2006)