Αν γνωρίζαμε πόσο κακό κάνουμε στο περιβάλλον, αφήνοντας ένα σκουπίδι στην παραλία ή πετώντας κάποιο μπουκάλι από την κουπαστή του πλοίου, τότε σίγουρα δε θα το τολμούσαμε.
Τα περισσότερα απορρίμματα χρειάζονται πολύ χρόνο για να αποσυντεθούν, κάποια μάλιστα πρακτικά δε διαλύονται ποτέ!
Οφείλουμε να μην επεκτείνουμε τις «θαλάσσιες χωματερές» και να σεβόμαστε περισσότερο τη φύση. Είναι ζήτημα πολιτισμού αλλά και... συμφέροντος, αφού κι εμείς τμήμα του περιβάλλοντος είμαστε!
Ορίστε, λοιπόν, πόσο χρόνο χρειάζονται για να διαλυθούν ορισμένα από τα πιο συχνά απορρίμματα:
Κυλήστε οριζόντια την εικόνα:
ΕΙΚΟΝΕΣ: blog.livedoor.jp, helmepa.gr, podilato98.blogspot.com (από helmepajunior.gr)
Από την Ελληνική Ένωση Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος (HELMEPA)
Πολλά από τα απορρίμματα που παράγονται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα, καταλήγουν τελικά στο θαλάσσιο περιβάλλον. Πλαστικά, χάρτινα και μεταλλικά αντικείμενα, λάστιχα, ξύλα ή γυαλί κάνουν την εμφάνισή τους στις ακτές, στην επιφάνεια της θάλασσας αλλά και κάτω από αυτήν.
Η Μεσόγειος Θάλασσα αντιμετωπίζει σήμερα σοβαρό πρόβλημα από τα απορρίμματα και ο καθένας μας πρέπει να δραστηριοποιηθεί είτε ατομικά είτε συλλογικά και σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές. Αν δεν προλάβουμε, αν δε μειώσουμε και εξαλείψουμε αυτού του είδους τη ρύπανση, η κατάσταση διαρκώς θα χειροτερεύει...
Από πού προέρχονται
Οι κύριες πηγές των απορριμμάτων που καταλήγουν στη θάλασσα είναι οικιακές, βιομηχανικές, ναυτιλιακές και αγροτικές δραστηριότητες. Κατά τη διάρκειά τους διαφεύγουν απορρίμματα (σκόπιμα ή κατά λάθος, άμεσα ή έμμεσα) τόσο στη θάλασσα όσο και στο έδαφος. Στη συνέχεια μπορούν να μεταφερθούν σε μεγάλες αποστάσεις μέσω της απόπλυσης της γης από το νερό της βροχής ή παρασυρόμενα από ανέμους και θαλάσσια ρεύματα.
Τα περισσότερα απορρίμματα (το 80%) προέρχονται από χερσαίες δραστηριότητες, δηλαδή από ποτάμια που εκβάλλουν στη θάλασσα, από απορροές όμβριων υδάτων και αποχετεύσεων, από σκουπίδια που παρασύρει ο άνεμος ή από βιομηχανικά απόβλητα και ανεξέλεγκτες χωματερές.
Τα υπόλοιπα απορρίμματα (το 20%) προέρχονται από θαλάσσιες δραστηριότητες, δηλαδή από φορτηγά και επιβατηγά πλοία, από αλιευτικά σκάφη (πετονιές, δίχτυα, δοχεία αποθήκευσης αλιευμάτων κ.ά.), αλλά και από θαλάσσιες μονάδες εξόρυξης πετρελαίου ή φυσικού αερίου.
Οι επιπτώσεις στις ακτές και στη θάλασσα
Ακόμη και οι πιο απρόσιτες περιοχές της Μεσογείου πλήττονται σήμερα από σκουπίδια, τα οποία υποβαθμίζουν αισθητικά το τοπίο και μπορούν να βλάψουν σοβαρά το θαλάσσιο οικοσύστημα. Οι ρύποι που περιέχουν τα απορρίμματα διαλύονται και παρασύρονται από το νερό της βροχής, τους ποταμούς ή τη θάλασσα. Έτσι μπορούν να εισχωρήσουν πιο εύκολα στην τροφική αλυσίδα.
Τα θαλάσσια ζώα (ψάρια, δελφίνια, φάλαινες, φώκιες, χελώνες) και τα πτηνά απειλούνται σοβαρά είτε γιατί παγιδεύονται και τραυματίζονται είτε επειδή τα τρώνε περνώντας τα για τροφή.
Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι ολέθρια: θανάσιμοι τραυματισμοί, περιορισμένη κινητικότητα, ασφυξία, στραγγαλισμός και, σε περίπτωση κατάποσης, δηλητηρίαση, πνιγμός ή αναγκαστική ασιτία.
Οι επιπτώσεις στους ανθρώπους
Τα απορρίμματα που καταλήγουν στη θάλασσα μάς επηρεάζουν όλους ανεξαιρέτως, καθώς όλοι πληρώνουμε το κόστος από τα προβλήματα που προκαλούν:
Είναι επικίνδυνα για την υγεία μας, διότι προκαλούν μολύνσεις και τραυματισμούς (δοχεία που περιέχουν τοξικές ουσίες, κοψίματα από σπασμένα γυαλιά και κομμένες κονσέρβες, σύριγγες κλπ.).
Προκαλούν αισθητική ρύπανση και υποβάθμιση του τοπίου, επηρεάζοντας αρνητικά τη διάθεσή μας.
Αποτρέπουν την προσέλκυση τουριστών με αποτέλεσμα σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στις παράκτιες κοινότητες που εξαρτώνται από τον τουρισμό.
Προκαλούν ζημιές σε αλιευτικό εξοπλισμό και προπέλες σκαφών, επιβαρύνοντας τη βιομηχανία αλιείας με επιπλέον έξοδα.
Οι φορολογούμενοι πολίτες και οι παράκτιες αρχές επιβαρύνονται με τεράστια ποσά για τον καθαρισμό και την απομάκρυνσή τους από τις ακτές.
Τι μπορούμε να κάνουμε ως υπεύθυνοι πολίτες
1 Βάζουμε πάντοτε τα σκουπίδια μας στους ειδικούς κάδους και δεν τα αφήνουμε στις ακτές σε καμία περίπτωση. Δεν τα πετάμε στη θάλασσα και έχουμε κατά νου ότι ακόμη και τα σκουπίδια στους δρόμους ή στους υπονόμους είναι πιθανό να καταλήξουν επίσης στη θάλασσα.
2 Μειώνουμε τα σκουπίδια που παράγουμε όταν ταξιδεύουμε ή πηγαίνουμε στην παραλία. Μπορούμε, για παράδειγμα, να βάζουμε τα τρόφιμα σε συσκευασίες που επαναχρησιμοποιούνται.
* Γενικά, βέβαια, είναι καλό να μειώνουμε, να επαναχρησιμοποιούμε και να ανακυκλώνουμε όσο μπορούμε περισσότερο τα απορρίμματά μας, ώστε να μειώνεται ο όγκος τους.
3 Συμβουλεύουμε τους καπνιστές να αποθέτουν τα αποτσίγαρα στα ειδικά τασάκια παραλίας ή μέσα σε ένα άδειο κουτί τσιγάρων (που θα το πάρουν μαζί τους φεύγοντας, ε;). Τα φίλτρα των τσιγάρων επηρεάζουν την ποιότητα του νερού και βλάπτουν τα θαλάσσια είδη.
4 Ζητάμε από τις Τοπικές Αρχές να τοποθετούν κάδους απορριμμάτων στις ακτές και να τους διαχειρίζονται σωστά. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γίνεται τακτικά η αποκομιδή των σκουπιδιών και ο καθαρισμός των κάδων.
5 Δίνουμε το καλό παράδειγμα στους άλλους και τους ζητάμε ευγενικά να σέβονται και εκείνοι το θαλάσσιο και παράκτιο περιβάλλον.
6 Συμμετέχουμε στην περιβαλλοντική ομάδα που μπορεί να έχει οργανώσει το σχολείο μας και παίρνουμε μέρος σε καθαρισμούς ακτών, σε εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού κ.ο.κ.
Η Μαρίζα είναι μια ταινία μικρού μήκους που δημιουργήθηκε το 2008 από τον Κωνσταντίνο Κρυστάλλη. Πρωταγωνιστούν ένας ψαράς και ο πεισματάρης γαϊδαράκος του, ενώ η μουσική είναι του Μίκη Θεοδωράκη.
Μια καταπληκτική ταινία μικρού μήκους που γυρίστηκε το 2007 και ήταν υποψήφια για Όσκαρ στην κατηγορία Best Animated Short. Η ιστορία εκτυλίσσεται σε ένα νησί των Κυκλάδων, όπου δύο ερωτευμένα χταπόδια προσπαθούν να ξεφύγουν από...
Άσπρα καράβια τα όνειρά μας
για κάποιο ρόδινο γιαλό·
άσπρα καράβια τα όνειρά μας!
Θα κόβουν δρόμο κι έναν δρόμο,
μυριστικό κι ευωδιαστό·
θα κόβουν δρόμο κι έναν δρόμο!
Κι από ψηλά θα μας φωτίζει
το φεγγαράκι το χλωμό·
κι από ψηλά θα μας φωτίζει!
Και θ’ αρμενίζουν, ω χαρά μας,
ίσα στο ρόδινο γιαλό·
άσπρα καράβια τα όνειρά μας!
Άσπρα καράβια τα όνειρά μας
για κάποιο ρόδινο γιαλό·
άσπρα καράβια τα όνειρά μας!
Και θ’ αρμενίζουν, ω χαρά μας,
ίσα στο ρόδινο γιαλό·
άσπρα καράβια τα όνειρά μας!
Ο Ξενοφών Ζολώτας υπήρξε πρωθυπουργός της Ελλάδας από τον Νοέμβριο του 1989 έως τον Απρίλιο του 1990 στην Οικουμενική Κυβέρνηση που συγκρότησαν τα τρία μεγαλύτερα κόμματα της εποχής (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ενιαίος ΣΥΝ).
Ξενοφών Ζολώτας (1904-2004)
Αρκετά χρόνια νωρίτερα, όμως, ως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος και του Ιδρύματος για την Ελλάδα, βρέθηκε στην Ουάσιγκτον των ΗΠΑ, στην ετήσια σύνοδο που είχαν διοργανώσει από κοινού η Διεθνής Τράπεζα για την Ανοικοδόμηση και την Ανάπτυξη και το Διεθνές Πιστωτικό Ίδρυμα. Οι απόψεις του όταν πήρε τον λόγο διατυπώθηκαν φυσικά στα αγγλικά, ωστόσο οι λέξεις που επέλεξε εξέπληξαν τους συνέδρους: όλες εκτός από τις βοηθητικές είχαν ελληνική καταγωγή και περιέχονταν στα αγγλικά λεξικά!
Αυτός ο πρωτότυπος λόγος αποδεικνύει με εντυπωσιακό τρόπο ότι η αγγλική γλώσσα έχει δανειστεί πολλές ελληνικές λέξεις. Βέβαια το ακροατήριο δεν πρέπει να κατάλαβε και πολλά. Πολλές λέξεις έχουν αλλάξει σημασία, ενώ άλλες έχουν εξειδικευμένο νόημα. Ακόμη και εμείς πρέπει σε κάποιο βαθμό να τις (ξανα)μεταφράσουμε, για να γίνει το κείμενο στρωτό.
Ακολουθεί αυτός ο ιστορικός λόγος, καθώς και μια ενδεικτική, ερασιτεχνική μετάφραση που επιμελήθηκα, ώστε να αντιληφθείτε λίγο το περιεχόμενό του:
September 26, 1957
Remarks by the Hon. Xenophon Zolotas, governor of the Bank of Greece and governor of the Fund for Greece, at the closing joint session
I always wished to address this Assembly in Greek, but I realized that it would have been indeed Greek to all present in this room. I found out, however, that I could make my address in Greek which would still be English to everybody. With your permission, Mr. Chairman, I shall do it now, using with the exception of articles and prepositions only Greek words.
Kyrie,
I eulogize the archons of the Panethnic Numismatic Thesaurus and the Ecumenical Trapeza for the orthodoxy of their axioms, methods and policies, although there is an episode of cacophony of the Trapeza with Hellas.
With enthusiasm we dialogue and synagonize at the synods of our didymous Organizations in which polymorphous economic ideas and dogmas are analyzed and synthesized.
Our critical problems such as the numismatic plethora generate some agony and melancholy. This phenomenon is characteristic of our epoch. But, to my thesis, we have the dynamism to program therapeutic practices as a prophylaxis from chaos and catastrophe.
In parallel a panethnic unhypocritical economic synergy and harmonization in a democratic climate is basic.
I apologize for my eccentric monologue. I emphasize my eucharistia to you Kyrie, to the eugenic and generous American Ethnos and to the organizers and protagonists of this Amphictyony and the gastronomic symposia.
Δυο χρόνια αργότερα, στη σύνοδο του 1959, ο Ξενοφών Ζολώτας επανέλαβε την ίδια ενέργεια, καταθέτοντας μια εκτενέστερη δήλωση· πάλι στα αγγλικά και πάλι με λέξεις ελληνικής καταγωγής:
October 2, 1959
Statement by the Hon. Xenophon Zolotas, governor of the Bank of Greece and governor of the Fund for Greece, at the closing joint session
Kyrie,
It is Zeus’ anathema on our epoch for the dynamism of our economies and the heresy of our economic methods and policies that we should agonize between the Scylla of numismatic plethora and the Charybdis of economic anaemia.
It is not my idiosyncrasy to be ironic or sarcastic but my diagnosis would be that politicians are rather cryptoplethorists.
Although they emphatically stigmatize numismatic plethora, they energize it through their tactics and practices.
Our policies should be based more on economic and less on political criteria.
Our gnomon has to be a metron between economic, strategic and philanthropic scopes.
In an epoch characterized by monopolies, oligopolies, monopsonies, monopolistic antagonism and polymorphous inelasticity, our policies have to be more orthological. But this should not be metamorphosed into plethorophobia which is endemic among academic economists. Numismatic symmetry should not antagonize economic acme.
A greater harmonization between the practices of the economic and numismatic archons is basic.
Parallel to this, we have to synchronize and harmonize more and more our economic and numismatic policies panethnically.
These scopes are more practicable now, when the prognostics of the political and economic barometer are halcyonic.
The history of our didymous organizations in this sphere has been didactic and their gnostic practices will always be a tonic to the polyonymous and idiomorphous ethnical economies. The genesis of the programmed organization will dynamize these policies.
Therefore, I sympathize, although not without criticism on one or two themes, with the apostles and the hierarchy of our organizations in their zeal to program orthodox economic and numismatic policies.
I apologize for having tyrannized you with my Hellenic phraseology.
In my epilogue, I emphasize my eulogy to the philoxenous autochthons of this cosmopolitan metropolis and my encomium to you, Kyrie, and the stenographers.
NOTE: All the words in this text with the exception of the auxiliary ones are of Greek origin.
