Η μαζική ανοικοδόμηση και η αντιπαροχή δεν έχουν ακόμη αρχίσει την έφοδό τους στην Αθήνα.
Τα μικρά σπίτια με τις εσωτερικές αυλές και τα στενά μπαλκόνια δίνουν το χρώμα της γειτονιάς, όπου τα παιδιά παίζουν ανεμπόδιστα στους δρόμους «ρόδα» και «κότσια».
Τα μαγαζιά με τις ξύλινες πόρτες βγάζουν στο πεζοδρόμιο την πραμάτειά τους: ρύζι και φασόλια με την οκά, πράσινο σαπούνι αλλά και λευκά σεντόνια για την προίκα των κοριτσιών.
Γιάννης Τσαρούχης: «Το σπίτι με τις Καρυάτιδες»
Από κάποια «κορίτσια» της Αθήνας γοητεύτηκε και ο Γάλλος φωτογράφος Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν στο πέρασμά του από την πρωτεύουσα πριν ακόμη γίνει διάσημος.
Πρόκειται για τις «Καρυάτιδες» που κοσμούν ένα μικρό νεοκλασικό κτίριο στην οδό Αγίων Ασωμάτων 45.
Η φωτογραφία του Μπρεσόν
Ο Μπρεσόν στήνει το πλάνο του με κέντρο το ετοιμόρροπο σπίτι και ο μαγικός φακός του σταματάει τον χρόνο επιτυγχάνοντας την αρμονία της αντίθεσης. Οι δύο κόρες, με τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος και φθαρμένες τις πτυχές από τους χιτώνες τους, μοιάζουν να προσπαθούν να συγκρατήσουν τη μισογκρεμισμένη οροφή.
Από κάτω, μπροστά από το ισόγειο κουρείο του Παν. Κριτικάκου, περνούν ανυποψίαστες με συγχρονισμένο βήμα δύο ηλικιωμένες γυναίκες, συμβάλλοντας στην αντιδιαστολή της εικόνας: Η λευκή ομορφιά των «Καρυάτιδων» και οι μαυροφορεμένες γυναίκες. Η νιότη και το γήρας. Η φθορά και η αθανασία. Το χθες και το σήμερα...
Η σχέση του ανθρώπου με τον τόπο του, η γεωμετρία και η αρμονία, η τρυφερότητα, η συγκίνηση και το χιούμορ, όλα τα χαρίσματα του Μπρεσόν που έχουν εξυμνήσει οι ειδικοί κατατάσσοντάς τον στους κορυφαίους φωτογράφους του 20ού αιώνα, φαίνεται να έχουν αποτυπωθεί σε αυτήν τη μαυρόασπρη εικόνα.
Αγίων Ασωμάτων 45, σήμερα
Οι «Καρυάτιδες» δείχνουν πιο νέες από ποτέ. Το κτίριο, που ανήκει στο υπουργείο Πολιτισμού, σώθηκε από την κατάρρευση όταν ανακηρύχθηκε διατηρητέο το 1989, ενώ 10 χρόνια αργότερα ανακαινίστηκε με την επίβλεψη του αρχιτεκτονικού γραφείου του Στέφανου Πάντου-Κίκκου.
Σήμερα είναι το μικρό κόσμημα του δρόμου, καθώς προβάλλει στους τόνους της ώχρας, της τερακότας και του χακί.
Οι μαρμάρινες Κόρες του Ερεχθείου «πλένονται» δημοσίως μέσα στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Μόνο που αντί για σαπούνι χρησιμοποιούν... λέιζερ!
ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Ιανουάριος 2011
Οι εργασίες συντήρησης των Καρυάτιδων πραγματοποιούνται μέσα στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, ακριβώς στον χώρο όπου εκτίθενται. Αυτό δε γίνεται μόνο για να αποφευχθεί η μεταφορά των αγαλμάτων, που μπορεί να προκαλέσει επιπλέον καταπονήσεις, αλλά και για να μπορεί να συμμετέχει και να πληροφορείται καλύτερα το κοινό.
Η μέθοδος καθαρισμού που χρησιμοποιείται, με λέιζερ, είναι μοναδική στον κόσμο ελληνική πατέντα και αναπτύχθηκε από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) της Κρήτης. Δεν καταπονεί καθόλου το κυρίως σώμα των αγαλμάτων, αλλά δρα επιφανειακά. Είναι ο καταλληλότερος τρόπος για την απομάκρυνση της αιθάλης και των υπόλοιπων επικαθήσεων που οφείλονται στην επιβαρυμένη ατμόσφαιρα της Αθήνας.
Παρασκευή 28 Ιανουαρίου 2011
Είναι περασμένες 8 μ.μ. Οι εκατοντάδες επισκέπτες του μουσείου θα ζήσουν σε λίγο μια συγκλονιστική εμπειρία: Θα παρακολουθήσουν σε ζωντανό χρόνο τον καθαρισμό ενός μικρού σημείου από την κόμη της Καρυάτιδας Α. Είναι κάτι που θα συμβεί για πρώτη φορά όχι μόνο στα ελληνικά αλλά και στα διεθνή χρονικά.
Το τυχερό κοινό που «καθηλώθηκε» από τον καθαρισμό σε πραγματικό χρόνο
Ο πρόεδρος του μουσείου, καθηγητής Δημήτρης Παντερμαλής, μιλάει στο κοινό που παρακολουθεί ευλαβικά. Λέει ότι στα 2.500 χρόνια που βρίσκονταν οι Κόρες πάνω στην Ακρόπολη είδαν πολλά.
Ένιωσαν την Ιστορία να πληγώνει το σώμα τους...
Έζησαν πυρκαγιές στα ρωμαϊκά χρόνια...
Έχασαν τα χέρια τους...
Είδαν το Ερέχθειο, στο οποίο ανήκαν, να μετατρέπεται σε χριστιανικό ναό...
Αργότερα το είδαν να γίνεται έδρα του χαρεμιού που διατηρούσε ο Τούρκος διοικητής της Ακρόπολης...
Έχασαν τη μία «αδερφή» τους όταν ο Έλγιν αποφάσισε να πάρει στην πατρίδα του την καλύτερα σωζόμενη...
Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, το 1827, μια οβίδα έριξε κάτω τη μία από αυτές...
Η πανέμορφη αρχαϊκή Κόρη βρίσκεται στην προβεβλημένη θέση της, στο πρώτο επίπεδο του Μουσείου που σχηματίζει μπαλκόνι. Την αγκαλιάζει μια πλατφόρμα που μπορεί να ανεβοκατεβαίνει. Εκεί βρίσκονται τα μηχανήματα του λέιζερ. Ο χώρος θυμίζει χειρουργείο.
Η μεγάλη στιγμή φτάνει!
Η προστατευτική κουρτίνα κλείνει· δεν πρέπει να κινδυνεύσουν οι επισκέπτες από το λέιζερ. Την πρώτη μικρή απογοήτευση του κοινού, επειδή θα παρακολουθούσε τον καθαρισμό σε οθόνη μέσω κάμερας, διαδέχεται ο ενθουσιασμός.
Τυχεροί οι φωτορεπόρτερ: έχουν ειδική άδεια να δουν από ψηλά τι συμβαίνει πίσω από την κουρτίνα
Η πλατφόρμα σηκώνεται ψηλά. Οι δύο συντηρήτριες, με ειδικές μάσκες στα μάτια και με μεγεθυντικό φακό, έχουν κατανείμει την εργασία:
Η μία βρέχει το σημείο από την κοτσίδα της Καρυάτιδας που θα καθαριστεί με μία μπατονέτα. Με το ειδικό υγρό που χρησιμοποιεί (διάλυμα νερού και ανθρακικού ασβεστίου) θα απορροφηθεί καλύτερα η ενέργεια του λέιζερ.
Η άλλη χρησιμοποιεί το λέιζερ, μια μπλε φωτεινή δέσμη που πέφτει κάθετα στην επιφάνεια του γλυπτού, και καθαρίζει σιγά σιγά τη βρομισμένη, σκούρα επιφάνεια.
Ταυτόχρονα, ένας σωλήνας ρουφάει ό,τι περιττό υπάρχει στον αέρα.
Η συντηρήτρια επί το έργον με χέρι σταθερό...
...και ειδικά γυαλιά
Είναι όντως εντυπωσιακό: Η μαυρισμένη κοτσίδα «πυροβολείται» από το λέιζερ και γίνεται «λευκή». Με αυτήν την τεχνολογία έχει ήδη «καθαριστεί» η ζωφόρος του Παρθενώνα αλλά και μία από τις Καρυάτιδες —η πιο «τραυματισμένη».
Ένα τέταρτο αργότερα η παράσταση τελειώνει. Ο συντηρητής του μουσείου Κώστας Βασιλειάδης μαζί με τον Δημήτρη Παντερμαλή και τον επικεφαλής του ΙΤΕ Κρήτης, Κώστα Φωτάκη, απαντούν στις απορίες του κοινού. Μαθαίνουμε πως:
1 Η τελευταία φορά που συντηρήθηκαν τα αγάλματα ήταν το 1970.
2 Για να καθαριστεί κάθε Καρυάτιδα χρειάζονται 3-4 μήνες, ανάλογα με το πάχος της κρούστας. Η μαύρη κρούστα είναι συγκεντρωμένη κυρίως στα σημεία όπου ήταν στεγασμένο το γλυπτό. Η βροχή ξέπλενε (ευτυχώς) την ακάλυπτη πλευρά του, όμως μαζί με την κρούστα παρέσερνε και λεπτομέρειες από τον γλυπτό διάκοσμο.
3 Η εργασία, ακόμη και με το θαυματουργό λέιζερ, απαιτεί πολλή ενέργεια και είναι εξαιρετικά χρονοβόρα. Ο καθαρισμός ελάχιστων εκατοστών χρειάζεται τρεις ώρες δουλειάς. Μετά από δύο ώρες ο συντηρητής βάζει στην άκρη το λέιζερ· το χέρι του έχει αρχίσει να σιγοτρέμει. Η φυσική κόπωση είναι τεράστια και κανείς δε θέλει να διακινδυνεύσει κάποιο λάθος με τόσο σημαντικά γλυπτά.
4 Η εμπορική αξία κάθε μηχανήματος ανέρχεται σε 50.000-60.000 ευρώ, αλλά αυτήν τη στιγμή δεν κυκλοφορούν στην αγορά.
Οι εργασίες συντήρησης και καθαρισμού συνεχίζονται. Δείτε και το σχετικό βιντεάκι:
Φοιτήτριες χτενίστηκαν όπως οι Κόρες της Ακρόπολης σε πανεπιστημιακό πρόγραμμα για την Ιστορία της Τέχνης
ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ
Απρίλιος 2010
Είναι φοιτήτριες σε ένα Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ (ΗΠΑ) όπως εκατομμύρια άλλες στη χώρα τους και σε όλον τον κόσμο. Μόνο που αυτές είχαν το προνόμιο να γίνουν για λίγες μέρες... Καρυάτιδες.
Τα όμορφα νεανικά κεφάλια τους στολίστηκαν με πλεξίδες και πλούσιους βοστρύχους, ενώ η χάρη, η κομψότητα, η αγέρωχη θωριά μιας αρχαίας Ελληνίδας, όπως ήταν αυτές που ενέπνευσαν τις Κόρες της Ακρόπολης (τις Καρυάτιδες του Ερεχθείου), μεταμόρφωσαν ως διά μαγείας τα κορίτσια τού σήμερα σε εκλεπτυσμένα μοντέλα αρχαίων καλλιτεχνών.
Η Ιστορία κάνει κύκλους —και η μόδα επίσης. Ένα πανεπιστημιακό πρόγραμμα στο πλαίσιο διδασκαλίας της Ιστορίας της Τέχνης μπορεί να επαναφέρει στο προσκήνιο κοκεταρία χιλιετιών. «Δράστις» η δρ Κατρίν Σουάμπ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Φέρφιλντ με ειδίκευση στην Ιστορία της Τέχνης της ελληνορωμαϊκής εποχής, η οποία θέλησε να ερευνήσει αν οι περίτεχνες κομμώσεις των αρχαίων αγαλμάτων —και συγκεκριμένα των Καρυάτιδων— μπορούν να αναπαραχθούν στις γυναίκες του σήμερα.
Το βασικό ερώτημα που ετέθη ήταν απλό: Αυτές οι κομμώσεις ήταν αληθινές ή φανταστικές; Ήταν δηλαδή κομμώσεις πραγματικών γυναικών ή μια καλλιτεχνική σύμβαση που είχαν εφεύρει οι γλύπτες;
Ως συνεπής ερευνήτρια η κυρία Σουάμπ χρησιμοποίησε τη μέθοδο του πειράματος. Έξι φοιτήτριες του Πανεπιστημίου (όσες και οι Καρυάτιδες), επιλεγμένες με βάση το μήκος και την ποιότητα των μαλλιών τους, προσφέρθηκαν ως «εθελόντριες» για το πρόγραμμα.
Την εκτέλεση του έργου ανέλαβε ένα επαγγελματικό κομμωτήριο, έχοντας ως πρότυπο φωτογραφίες των αληθινών Καρυάτιδων. Το αποτέλεσμα ήταν θετικό: Επιβεβαιώθηκε ότι πηγή έμπνευσης των αγαλμάτων ήταν πραγματικές γυναίκες της αρχαίας Αθήνας.
Οι βόστρυχοι των μαλλιών συστρέφονται με χάρη και οι πλεξίδες σχηματίζουν στεφάνια στο κεφάλι της νεαρής Αμερικανίδας που είναι χτενισμένη όπως οι αρχαίες Καρυάτιδες
Οι μαρμάρινες Καρυάτιδες όπως εκτίθενται στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης
Το πείραμα έγινε τον Απρίλιο του 2009. Όλη η διαδικασία, αλλά και οι αντιδράσεις των φοιτητριών καθώς μετατρέπονταν από γυναίκες του 21ου αιώνα σε αρχαίες Ελληνίδες, καταγράφηκε σε DVD. Βέβαια, η μόλις 15 λεπτών διάρκειά του δεν αντικατοπτρίζει τον πραγματικό χρόνο που απαιτήθηκε για τις κομμώσεις.
Άλλωστε και στην αρχαιότητα η κόμμωση, την οποία αναλάμβανε να πραγματοποιήσει η θεραπαινίδα της κυρίας του οίκου, διαρκούσε, παρά τη δεδομένη εμπειρία, αρκετή ώρα.
Σίγουρα όμως οι κομμώσεις αυτές συμβόλιζαν, μαζί με τα κοσμήματα, την ανώτερη τάξη στην οποία ανήκαν οι γυναίκες, κάτι που έπρεπε να είναι φανερό όταν εμφανίζονταν σε μεγάλα δημόσια γεγονότα όπως οι θρησκευτικές εορτές.
Οι έξι φοιτήτριες του Φέρφιλντ φωτογραφίζονται όπως οι Καρυάτιδες στο Ερέχθειο
Όσον αφορά τις φοιτήτριες, μπορεί στην αρχή να συμμετείχαν στο πρόγραμμα από περιέργεια, όπως είπαν, αλλά στη συνέχεια βίωσαν την εμπειρία ως μια διαφορετική προσέγγιση στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, τον οποίο αισθάνθηκαν πολύ κοντά τους. «Δεν έμοιαζε σε τίποτε με αρχαία ιστορία», δήλωσε χαρακτηριστικά μία από αυτές.
Γι’ αυτό άλλωστε και το Πανεπιστήμιο προτίθεται να το χρησιμοποιήσει στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του.
Τη διετία 2009-2011 ευτύχησα να συνεργάζομαι με την Agi Star σε καθημερινή βάση. Ήμουν ο δάσκαλός της. Την πρώτη χρονιά, όταν ήταν στην τετάρτη, έφερε στην τάξη ένα εξαιρετικό δημοσίευμα για το μάθημα της Ιστορίας. Το διαβάσαμε, συζητήσαμε τις εντυπώσεις μας, το πήραμε σε φωτοτυπία για το αρχείο μας. Τώρα το αναρτήσαμε και στο ΠΟΔήΛΑΤΟ. Σε ευχαριστώ, Agi!
Ο Ισπανός φωτογράφος Ευγένιο Ρεκουένκο είναι διάσημος παγκοσμίως για τη δουλειά του στις διαφημιστικές εκστρατείες μεγάλων εταιρειών. Το 2008 χρησιμοποίησε μοντέλα ως ανθρώπινα αγάλματα, τα οποία παραπέμπουν στην ελληνική αρχαιότητα.
Ο Άτλας φέρει στους ώμους του την υδρόγειο
Με επιρροές από τα γλυπτά των αετωμάτων του Παρθενώνα, δημιούργησε μια ζωντανή εικόνα, που απεικονίζει σκηνές από μάχες, θεούς του Ολύμπου, τον Άτλαντα και τον φόνο της Μέδουσας από τον Περσέα.
O φόνος της Μέδουσας από τον Περσέα
Κάντε κλικ και δείτε ολόκληρη την εικόνα...
...αλλά και ένα βίντεο από την έκθεση που παρουσίασε:
Σίγουρα νιώθουμε περήφανοι που ο πολιτισμός των αρχαίων Ελλήνων εξακολουθεί να εμπνέει καλλιτέχνες, ιστορικούς, πολιτικούς, ολόκληρους λαούς απ’ όλο τον κόσμο, όμως η περηφάνια αυτή είναι «τζούφια» αν δεν ασχολούμαστε και δε μελετούμε κι εμείς την ιστορία μας...
Τρυφεροί στίχοι, χαρούμενη μουσική, θάλασσα, γλάροι: Καλοκαίρι! Άλλο ένα μελοποιημένο ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη από έναν δίσκο που άφησε εποχή.
Αξίζουν, όμως, συγχαρητήρια και σε εκείνους που οπτικοποιούν αυτά τα σπουδαία τραγούδια με τόσο όμορφες εικόνες!
Εκεί στης Ύδρας τ’ ανοιχτά και των Σπετσών
να σου μπροστά μου ένα δελφινοκόριτσο.
«Μωρέ», του λέω, «πού ’ν’ το μεσοφόρι σου;»
«Έτσι, γυμνούλι, πας να βρεις τ’ αγόρι σου;»
Άιντε μωρό μου, ανέβα και κινήσαμε,
πέντε φορές τους ουρανούς γυρίσαμε...
«Αγόρι εγώ δεν έχω», μ’ αποκρίνεται.
«Βγήκα μια τσάρκα για να δω τι γίνεται».
Δίνει βουτιά στα κύματα και χάνεται,
ξανανεβαίνει κι απ’ τη βάρκα πιάνεται.
Άιντε μωρό μου, ανέβα και κινήσαμε,
πέντε φορές τους ουρανούς γυρίσαμε...
Θεέ μου, συγχώρεσέ με, σκύβω για να δω
κι ένα φιλί μου δίνει το παλιόπαιδο.
Σαν λεμονιά τα στήθη του μυρίζουνε
κι όλα τα μπλε στα μάτια του γυαλίζουνε.
Άιντε μωρό μου, ανέβα και κινήσαμε,
πέντε φορές τους ουρανούς γυρίσαμε...
Ουρανέ! Όχι, δε θα πω το ναι.
Ουρανέ, φίλε μακρινέ.
Πώς να δεχτώ άλλης αγκαλιάς τη στοργή;
Πώς να δεχτώ; Μάνα μου είναι η γη.
Πώς ν’ αρνηθώ της ζωής το φως το ξανθό;
Αχ ουρανέ, πόνε μακρινέ.
Κάθε δειλινό κοιτώ τον ουρανό, τον γαλανό
κι ακούω μια φωνή, καμπάνα γιορτινή,
να με παρακινεί.
Κάθε Κυριακή μου λέει να πάω εκεί, εκεί, εκεί
που χτίζουνε φωλιά αλλόκοτα πουλιά
στου ήλιου τα σκαλιά.
Ουρανέ! Όχι, δε θα πω το ναι.
Ουρανέ, φίλε μακρινέ.
Πώς να δεχτώ άλλης αγκαλιάς τη στοργή;
Πώς να δεχτώ; Μάνα μου είναι η γη.
Πώς ν’ αρνηθώ της ζωής το φως το ξανθό;
Αχ ουρανέ, πόνε μακρινέ.
Κάθε δειλινό κοιτώ τον ουρανό, τον γαλανό,
και μια φωνή τρελή, σαν χάδι κι απειλή,
κοντά της με καλεί.
Κάθε Κυριακή μου λέει να πάω εκεί, εκεί, εκεί,
μου τάζει ωκεανούς, κομήτες φωτεινούς
και ό,τι βάζει ο νους.
Ουρανέ! Όχι, δε θα πω το ναι.
Ουρανέ, φίλε μακρινέ.
Πώς να δεχτώ άλλης αγκαλιάς τη στοργή;
Πώς να δεχτώ; Μάνα μου είναι η γη.
Πώς ν’ αρνηθώ της ζωής το φως το ξανθό;
Αχ ουρανέ, πόνε μακρινέ.
Τα παιδιά που παρακολουθούν φωνάζουν «Run, baby, run!» και το μικρό τρέχει κι απολαμβάνει το παιχνίδι. Όποτε βέβαια τα βρίσκει σκούρα, ε, η μαμά να ’ναι καλά!
Είναι ανήσυχο το ιστολόγιο που επιμελείται ο συνάδελφος Πέτρος Σαμούχος:
1 Ασχολείται με την ύλη του σχολείου, εμβαθύνοντας σε κάθε μάθημα με τη βοήθεια βίντεο, εικόνων, πληροφοριών αλλά και εξαιρετικών πρωτότυπων παρουσιάσεων.
2 Επεκτείνεται σε θέματα καθημερινότητας, προσφέροντάς μας σειρά αφιερωμάτων για την οδική ασφάλεια, τη διατροφή κ.ά., ενώ δε λείπουν οι βιβλιοπαρουσιάσεις, τα παιχνίδια και οι προτάσεις —πολλές προτάσεις!— για ασφαλή και επιμορφωτική περιήγηση στο διαδίκτυο.
3 Νοιάζεται για τον πλανήτη και τους κατοίκους του, εστιάζοντας σε πλευρές της επικαιρότητας μέσα από τη ματιά ενός υπεύθυνου δασκάλου...
Καλοκαιράκι έχει η καρδιά μου
και η αγάπη μου καλοκαιράκι.
Φυσάει ο μπάτης στα όνειρά μου
και στους καημούς μου το μελτεμάκι.
Καλοκαιράκι έχει η καρδιά μου
και η αγάπη μου καλοκαιράκι...
Καλοκαιράκι, καλοκαιράκι
και στην καρδιά μου έχω μεράκι...
Άσπρο πανάκι πάνω στο κύμα
φουσκών’ η ελπίδα μου και ταξιδεύει.
Καλοκαιράκι, κράτα το βήμα
γιατί ο χειμώνας παραμονεύει.
Άσπρο πανάκι πάνω στο κύμα
φουσκών’ η ελπίδα μου και ταξιδεύει...
Καλοκαιράκι, καλοκαιράκι
και στην καρδιά μου έχω μεράκι...
Χωρίς εσένα, καλοκαιράκι,
τώρα δε θα ’μουνα ερωτευμένη,
δε θα ’χα γράψει το τραγουδάκι
και θα ’μουν μόνη και λυπημένη.
Χωρίς εσένα, καλοκαιράκι,
τώρα δε θα ’μουνα ερωτευμένη...
Καλοκαιράκι, καλοκαιράκι
και στην καρδιά μου έχω μεράκι...
Α, η συνεργασία είναι από τα ωραιότερα πράγματα! Δουλεύουμε παρέα, επικοινωνούμε, ανταλλάσσουμε απόψεις. Χαιρόμαστε για τα όμορφα λόγια που λένε για τη δουλειά μας, καμαρώνουμε για τα καλά που κάνουν οι φίλοι μας!
Δημοσιεύσαμε εδώ μια ανάρτηση για τα «ΠΟΝΤΙΚΙΑ» που... χορεύουν κι εκείνα έσπευσαν να μας απαντήσουν με ένα τιμητικό κείμενο και μια παιχνιδιάρικη αλλαγή στην εικόνα μας!
Η ιδέα ενός διαστημικού σκάφους που θα επιστρέφει στη Γη και θα προσγειώνεται σαν αεροπλάνο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ το 1954 και υλοποιήθηκε με την κατασκευή του πειραματικού σκάφους Χ-15. Το σκάφος αυτό έφτανε σε ύψος μεγαλύτερο από 80 χιλιόμετρα και, επομένως, μπορούσε να χαρακτηριστεί διαστημόπλοιο.
Τα χρόνια που ακολούθησαν η αρχική ιδέα εξελίχθηκε σε πλήρες σχέδιο. Από τότε κατασκευάστηκαν έξι διαστημικά λεωφορεία:
1 Το πρώτο ήταν το «Εντερπράιζ» (Enterprise) που χρησιμοποιήθηκε μόνο για δοκιμαστικές προσγειώσεις. Στην αρχή, μάλιστα, μεταφερόταν σε μεγάλο ύψος στερεωμένο πάνω σε ένα κατάλληλα διαμορφωμένο αεροπλάνο Μπόινγκ 747.
2 Ακολούθησε η κατασκευή του «Κολούμπια», του «Τσάλεντζερ», του «Ντισκάβερι», του «Ατλαντίς» και του «Εντέβορ». Το τελευταίο αντικατέστησε το «Τσάλεντζερ» που καταστράφηκε λίγο μετά την εκτόξευσή του το 1986.
Τα διαστημικά λεωφορεία ξεκίνησαν την πορεία τους στο Διάστημα το 1981. Σχεδιάστηκαν για να επαναχρησιμοποιούνται και η φιλοσοφία της κατασκευής τους έχει έναν υβριδικό χαρακτήρα, είναι δηλαδή μια διασταύρωση: κατά την εκτόξευση θυμίζουν πύραυλο και κατά την προσγείωση αεροπλάνο.
Δεν έλειψαν, βέβαια, και οι μαύρες σελίδες. Όπως είναι γνωστό από τα αεροπορικά δυστυχήματα, οι ευαίσθητες φάσεις μιας πτητικής συσκευής είναι η απογείωση και η προσγείωση. Από τον κανόνα αυτόν δεν ξέφυγαν και τα διαστημικά λεωφορεία, με μια καταστροφή σε κάθε μία από αυτές τις φάσεις (1986, 2003).
Με την πάροδο του χρόνου διαπιστώθηκε ότι, παρόλο που κατασκευάστηκαν με στόχο το φθηνό λειτουργικό κόστος, η χρήση τους δεν ήταν ιδιαίτερα οικονομική: κάθε εκτόξευση κόστιζε 450 εκατ. δολάρια, με αποτέλεσμα να απορροφάται ένα πολύ σημαντικό μέρος από τον προϋπολογισμό της NASA, της Εθνικής Υπηρεσίας Αεροναυτικής και Διαστήματος των ΗΠΑ.
Φαίνεται ότι αυτό που στην αρχή φαινόταν ως βασικό πλεονέκτημα του διαστημικού λεωφορείου, δηλαδή η δυνατότητα χρήσης του για περισσότερες από μία αποστολές, αποδείχθηκε τελικά το μεγαλύτερο μειονέκτημά του. Το κόστος κατασκευής και λειτουργίας του κατέληξε να είναι μεγαλύτερο από την «κλασική» λύση των διαστημικών οχημάτων μίας χρήσης.
Αναμνηστικό έμβλημα για την ολοκλήρωση του 30χρονου προγράμματος των διαστημικών λεωφορείων
Έτσι, στις 21 Ιουλίου 2011, έπειτα από 30 χρόνια και 135 πτήσεις, αποσύρθηκε και το τελευταίο διαστημικό λεωφορείο, το «Ατλαντίς». Ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία των διαστημικών αποστολών μόλις είχε κλείσει...
ΠΗΓΗ: Χάρης Βάρβογλης, καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ (από άρθρο του στο Βήμα, 24.07.2011)
ΕΙΚΟΝΕΣ: podilato98.blogspot.com (από answers.com), vectorlogo.blogspot.com, answers.com
Τον δρόμο πλάι στη θάλασσα περπάτησα
που ’κανε κάθε μέρα η ποδηλάτισσα.
Βρήκα τα φρούτα που ’χε το πανέρι της,
το δαχτυλίδι που ’πεσε απ’ το χέρι της.
Βρήκα το κουδουνάκι και το σάλι της,
τις ρόδες, το τιμόνι, το πεντάλι της.
Τη ζώνη της τη βρήκα σε μιαν άκρη,
μια πέτρα διάφανη που ’μοιαζε δάκρυ.
Τα μάζεψα ένα ένα και τα κράτησα
κι έλεγα «πού ’ναι;» «πού ’ναι η ποδηλάτισσα;»
Την είδα να περνά πάνω απ’ τα κύματα,
την άλλη μέρα πάνω από τα μνήματα.
Την τρίτη νύχτωσε, έχασα τα χνάρια της,
στους ουρανούς ανάψαν τα φανάρια της...
ΕΙΚΟΝΕΣ: ellas2.wordpress.com, sothebys.com, actimon.blogspot.com, podilato98.blogspot.com