Το πένθος θα διαρκέσει πολύ καιρό

Μια ανυπολόγιστη απώλεια για την επιστήμη, την ιστορία και τον πολιτισμό της Βραζιλίας

Της Jacqueline Costa

Δημοσιογράφος

ΕΙΔΗΣΕΙΣ – Σεπτέμβριος 2018

Ήμουν περίπου οκτώ χρόνων όταν μπήκα για πρώτη φορά στο μουσείο και ποτέ δε θα ξεχάσω πώς ένιωσα με όλα όσα είδα. Μούμιες, τεχνουργήματα ιθαγενών, σκελετοί δεινοσαύρων και βαλσαμωμένα ζώα εντυπωσίασαν τα παιδικά μου μάτια στο Εθνικό Μουσείο του Ρίο ντε Τζανέιρο.

Αυτό το κτίριο, που σημάδεψε την παιδική μου ηλικία, χάθηκε στις φλόγες στις 2 Σεπτεμβρίου μαζί με το μεγαλύτερο μέρος της εκτενούς συλλογής του, που αριθμούσε πάνω από 20 εκατομμύρια κομμάτια. Αντικείμενα ανεκτίμητης αξίας έγιναν στάχτη. Η απώλεια για την επιστήμη, την ιστορία και τον πολιτισμό της Βραζιλίας είναι ανυπολόγιστη. Όπως πολλοί Βραζιλιάνοι, δε βρίσκω λόγια να εκφράσω τη θλίψη μου.

Η πυρκαγιά όπως φαινόταν από παράθυρο του φλεγόμενου κτιρίου

Το σημαντικότερο μουσείο της χώρας και το μεγαλύτερο μουσείο φυσικής ιστορίας στη Λατινική Αμερική δεν είχε σύστημα αυτόματης πυρόσβεσης. Οι ανιχνευτές καπνού δε λειτουργούσαν και δεν υπήρχαν αρκετά χρήματα για συντήρηση και επισκευές. Τμήμα του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου του Ρίο ντε Τζανέιρο, το μουσείο διέθετε εκθέματα συναφή με τα πεδία της παλαιοντολογίας, της ανθρωπολογίας, της αρχαιολογίας και άλλων επιστημών.

Οι υπάλληλοι έδωσαν μάχη για να διασώσουν ό,τι μπορούσαν. Η Λουτσία, ένας σκελετός ηλικίας δώδεκα χιλιάδων ετών (το αρχαιότερο απολίθωμα της Νότιας Αμερικής), βρισκόταν στο Μουσείο, το ίδιο και πολλά αντικείμενα που είχε φέρει στη Βραζιλία ο Πορτογάλος πρίγκιπας Ντομ Πέδρο Α΄, ο οποίος κήρυξε την ανεξαρτησία της αποικίας από την Πορτογαλία. Ο μετεωρίτης Bendego, που ανακαλύφθηκε το 1784 και ζυγίζει πάνω από πέντε κιλά, γλίτωσε από την καταστροφή.

Η Λουτσία, ένας σκελετός ηλικίας 12.000 ετών, έγινε στάχτη

Το μουσείο στέγαζε, επίσης, ελληνορωμαϊκά έργα τέχνης και αρχαιότητες από την Αίγυπτο, μεταξύ των οποίων μούμιες, σαρκοφάγους και γλυπτά. Η συλλογή παλαιοντολογίας περιελάμβανε τον μεγαλύτερο σκελετό δεινοσαύρου που έχει ανακαλυφθεί στη Βραζιλία. Το ευτύχημα είναι ότι τα αρχαία χειρόγραφα της Τορά είχαν μετακινηθεί πριν ξεσπάσει η φωτιά.

Σκελετός δεινοσαύρου από τη συλλογή παλαιοντολογίας του μουσείου

Από το 1808 έως το 1821 στο κτίριο διέμενε η εξόριστη βασιλική οικογένεια της Πορτογαλίας, που είχε εγκαταλείψει τη χώρα για να σωθεί από την επέλαση του Ναπολέοντα, ενώ τα τελευταία 200 χρόνια λειτουργούσε ως μουσείο.

Τα αίτια της φωτιάς εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο έρευνας. Ως Βραζιλιάνα αισθάνομαι ντροπή, διότι οι δύο πυροσβεστικοί κρουνοί κοντά στο κτίριο ήταν άχρηστοι και οι πυροσβέστες ήταν αναγκασμένοι να μεταφέρουν νερό με οχήματα. Είναι απίστευτο, όμως το μουσείο, στο οποίο σύχναζαν μαθητές, φοιτητές και ερευνητές από όλο τον κόσμο, είχε εγκαταλειφθεί στη μοίρα του εδώ και δεκαετίες. Κατά τη γνώμη μου αυτό ήταν ένα έγκλημα κατά των επόμενων γενεών.

Ευτυχώς κανένας δεν τραυματίστηκε, καθώς η φωτιά ξέσπασε μετά το πέρας του ωραρίου λειτουργίας. Το κτίριο μπορεί να ξαναχτιστεί, όμως η συλλογή χάθηκε για πάντα. Για τον λαό της Βραζιλίας το πένθος θα διαρκέσει πολύ καιρό.

Πυρκαγιά στο μουσείο
Το πένθος θα διαρκέσει πολύ καιρό

ΕιδήσειςΜουσεία

ΠΗΓΗ: Η Καθημερινή (12.09.2018) - αναδημοσίευση από την εφημερίδα «O Globo» της Βραζιλίας
ΕΙΚΟΝΕΣ: nbcnews.com (1), kathimerini.gr (2-3)