ΠΟΔήΛΑΤΟ

15 Απρ 2018

Από τι είναι φτιαγμένα;

Πρώτες ύλες από τις οποίες παράγονται αντικείμενα καθημερινής χρήσης

Πολλά από τα αντικείμενα που χρησιμοποιούμε είναι συνθετικά, δηλαδή έχουν φτιαχτεί από πλαστικές πρώτες ύλες. Αρκετά όμως είναι φτιαγμένα από φυσικές πρώτες ύλες όπως το γυαλί, το ξύλο, τα μέταλλα, το λάστιχο, τα κεραμικά, το χαρτί κ.ά.

* Τα ρούχα μας φτιάχνονται από υλικά φυτικής ή ζωικής προέλευσης (βαμβάκι, μαλλί, δέρμα κ.ά.). Τις τελευταίες δεκαετίες χρησιμοποιούνται και συνθετικά υφάσματα (π.χ. από νάιλον ή πολυεστέρα).

Πριν δούμε μερικά από αυτά τα φυσικά υλικά, ας έχουμε κατά νου κάτι σημαντικό: Τα αποθέματα πρώτων υλών στη φύση δεν είναι ανεξάντλητα!

Γυαλί

Το γυαλί είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Φτιάχνεται από άμμο, ασβέστη και καυστική σόδα, τα οποία θερμαίνονται σε υψηλή θερμοκρασία. Τα υλικά λιώνουν, αναμειγνύονται και γίνονται μια ενιαία ρευστή μάζα, το γυαλί.

Στη συνέχεια, όσο είναι ακόμη καυτό και εύπλαστο, οι τεχνίτες τού δίνουν το σχήμα του.

Το γυαλί είναι διάφανο, μονωτικό και έχει διάρκεια ζωής χιλιάδες χρόνια.

* Είναι και εύθραυστο: Προσέξτε μην κοπείτε!

Ξύλο

Το ξύλο προέρχεται από τα δέντρα. Από τα προϊστορικά χρόνια το χρησιμοποιούμε ως καύσιμο, αλλά και για να φτιάχνουμε εργαλεία, έπιπλα, σπίτια, πλωτά μέσα, άμαξες κ.ά.

Το ξύλο αποτελείται από ίνες. Είναι στερεό και σκληρό υλικό, ωστόσο μπορούμε να το κατεργαστούμε εύκολα. Επίσης είναι ελαφρύ και επιπλέει.

* Εκτός από το συμπαγές ξύλο χρησιμοποιούμε ακόμη το κόντρα πλακέ, το νοβοπάν, τις μοριοσανίδες (MDF) κ.ά.

Μέταλλα

Μέταλλα είναι ο σίδηρος, ο χαλκός, το αλουμίνιο, ο τσίγκος, ο χρυσός, το ασήμι κ.ά. Προέρχονται από τα μεταλλεύματα, που βρίσκονται με τη μορφή ορυκτών μέσα στη γη.

Τα μείγματα των μετάλλων λέγονται κράματα. Τέτοια είναι ο μπρούντζος και ο ορείχαλκος, που έχουν διαφορετικές ιδιότητες από τα αρχικά μέταλλα.

Λάστιχο

Το λάστιχο προέρχεται από τον χυμό (το ρετσίνι) του καουτσουκόδεντρου. Για να αποκτήσει σκληρότητα του προσθέτουμε μικρή ποσότητα από θειάφι.

Το λάστιχο είναι ελαστικό, δηλαδή μπορεί να παραμορφωθεί και μετά να επανέλθει στο αρχικό του σχήμα. Επίσης είναι μονωτικό και όταν καίγεται παράγει επικίνδυνο μαύρο καπνό.

* Τις τελευταίες δεκαετίες εκτός από φυσικό καουτσούκ χρησιμοποιούμε και τεχνητό (συνθετικό) καουτσούκ.

Κεραμικά

Τα κεραμικά (ή πήλινα) αντικείμενα φτιάχνονται από πηλό. Ο πηλός είναι μια σφιχτή λάσπη που φτιάχνεται από ένα ειδικό χώμα, τον άργιλο, με μικρή προσθήκη νερού.

Ο τεχνίτης (αγγειοπλάστης) δίνει σχήμα στα αντικείμενα και ύστερα τα ψήνει σε υψηλές θερμοκρασίες, για να γίνουν κεραμικά.

Τα κεραμικά δεν ανακυκλώνονται. Είναι εύθραυστα αλλά και πολύ ανθεκτικά στον χρόνο: Υπάρχουν κεραμικά ευρήματα από τα προϊστορικά χρόνια!

Χαρτί

Το χαρτί φτιάχνεται από χαρτοπολτό (προέρχεται από το ξύλο). Εφευρέθηκε από τους Κινέζους περίπου το 100 μ.Χ., οι οποίοι το έφτιαχναν από ίνες μπαμπού. Τον Μεσαίωνα κατασκευαζόταν από πολτό κουρελιών, ενώ από τον 18ο αιώνα γενικεύτηκε η χρήση του ξυλοπολτού.