15 Δεκ 2024

Πλανήτης Αφροδίτη

Η Αφροδίτη (Venus) είναι το πιο λαμπρό αντικείμενο που βλέπουμε στον ουρανό μετά τον Ήλιο και τη Σελήνη. Τα λαϊκά της ονόματα είναι Αυγερινός και Αποσπερίτης.

* Η ύπαρξή της είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Οι αρχαίοι Έλληνες την ονόμαζαν αντίστοιχα Εωσφόρο και Έσπερο.

H Αφροδίτη

Η Αφροδίτη έχει παρόμοιο μέγεθος με τον πλανήτη μας (είναι οριακά μικρότερη), γι’ αυτό και μερικές φορές αποκαλείται «αδερφός πλανήτης» ή «δίδυμος πλανήτης» της Γης. Οι συνθήκες, όμως, στην επιφάνειά της είναι ολότελα διαφορετικές.

Αφροδίτη και Γη

Η Αφροδίτη είναι ο θερμότερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος. Καλύπτεται από πολύ πυκνή, αδιαφανή ατμόσφαιρα, η οποία είναι γεμάτη σύννεφα θειικού οξέος και αποτελείται σχεδόν ολοκληρωτικά (96,5%) από διοξείδιο του άνθρακα.

Αυτές οι χημικές ενώσεις δίνουν στον ουρανό ένα κιτρινωπό χρώμα και συντηρούν ένα ακραίο φαινόμενο του θερμοκηπίου, που διατηρεί τη θερμοκρασία στην επιφάνεια σχεδόν σταθερή στους 462°C.

* Συγκριτικά, η υψηλότερη θερμοκρασία που συναντάμε στον Ερμή, τον πλησιέστερο στον Ήλιο πλανήτη, φτάνει τους 430°C.


Ιδιόρρυθμη περιστροφή

Κάτι άλλο που ξεχωρίζει την Αφροδίτη είναι ο τρόπος με τον οποίο περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της:
Γίνεται πολύ αργά —πιο αργά από κάθε άλλο πλανήτη— και ολοκληρώνεται σε 8 γήινους μήνες. Ακόμη και η περιφορά της γύρω από τον Ήλιο διαρκεί λιγότερο! (7,5 γήινους μήνες)
Πραγματοποιείται με ανάδρομη φορά, δηλαδή αντίστροφα από τους άλλους πλανήτες. Αυτό σημαίνει ότι αν ήμασταν στην επιφάνειά της, θα βλέπαμε τον ήλιο να ανατέλλει από τη δύση και να δύει στην ανατολή!

Οι αριθμοί της Αφροδίτης
Μέση απόσταση από τον Ήλιο: 108.209.475 km
(0,72 φορές η μέση απόσταση της Γης από τον Ήλιο)
Μέση διάμετρος: 12.104 km
(0,95 φορές η μέση διάμετρος της Γης)
Κλίση άξονα: 177,3°  
Περίοδος περιστροφής: 243,02 ημέρες Γης (!)
Περίοδος περιφοράς: 224,70 ημέρες Γης
Μέση θερμοκρασία: 462°C
Δορυφόροι: ΟΧΙ  
Δακτύλιοι: ΟΧΙ



ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: science.nasa.gov, el.wikipedia.org
ΕΙΚΟΝΕΣ: w.solarsystemscope.com, fineartamerica.com, skyatnightmagazine.com (© Mark Garlick)
ΚΛΙΣΗ ΑΞΟΝΑ ΠΛΑΝΗΤΩΝ: jpl.nasa.gov
ΠΙΝΑΚΑΣ: solarsystem.nasa.gov

14 Δεκ 2024

Πλανήτης Ερμής

Ο Ερμής (Mercury) είναι ο μικρότερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος και εκείνος που βρίσκεται πιο κοντά στον Ήλιο.

Ο Ερμής

Η επιφάνειά του μοιάζει πολύ με την επιφάνεια της Σελήνης. Είναι διάσπαρτη από κρατήρες, καθώς το ισχυρό βαρυτικό πεδίο του Ήλιου προσελκύει διαρκώς στην περιοχή μετεωρίτες.

Ο Ερμής (δεξιά) είναι λίγο μεγαλύτερος από τη Σελήνη

Ο Ερμής δεν έχει ατμόσφαιρα (μόνο μεμονωμένα άτομα και μόρια), κατά συνέπεια δεν υπάρχουν άνεμοι ή βροχές, ούτε όμως και προστασία από τη ζέστη ή το κρύο.

Έτσι, η θερμοκρασία στην επιφάνειά του παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις· τη μέρα φτάνει τους 430°C, τη νύχτα τους –⁠180°C.

* Τόση διαφορά θερμοκρασίας (610°C) δε συναντάται σε κανέναν άλλο πλανήτη.

Ερμής και Γη

Ο Ερμής ολοκληρώνει μια πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο σε μόλις 3 γήινους μήνες, κάτι που τον καθιστά τον ταχύτερο πλανήτη του ηλιακού συστήματος.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του πολύ αργά —για μια πλήρη περιστροφή χρειάζεται 2 γήινους μήνες!

Οι αριθμοί του Ερμή
Μέση απόσταση από τον Ήλιο: 57.909.227 km
(0,39 φορές η μέση απόσταση της Γης από τον Ήλιο)
Μέση διάμετρος: 4.879 km
(0,38 φορές η μέση διάμετρος της Γης)
Κλίση άξονα: 0°  
Περίοδος περιστροφής: 58,65 ημέρες Γης
Περίοδος περιφοράς: 87,97 ημέρες Γης
Μέση θερμοκρασία: 167°C
(από –180°C έως 430°C)
Δορυφόροι: ΟΧΙ  
Δακτύλιοι: ΟΧΙ



ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: science.nasa.gov, el.wikipedia.org
ΕΙΚΟΝΕΣ: w.solarsystemscope.com, earthandsolarsystem.wordpress, de.wikipedia.org
ΚΛΙΣΗ ΑΞΟΝΑ ΠΛΑΝΗΤΩΝ: jpl.nasa.gov
ΠΙΝΑΚΑΣ: solarsystem.nasa.gov

9 Δεκ 2024

Ήλιος-Ποσειδώνας σε τέσσερις ώρες!

Ταξιδεύοντας με την ταχύτητα του φωτός

Η μεγαλύτερη ταχύτητα που μπορεί να αναπτυχθεί στο γνωστό μας σύμπαν είναι η ταχύτητα με την οποία διαδίδεται το φως στο κενό. Ισούται με 299.792,458 χλμ. το δευτερόλεπτο, αν και συνήθως στρογγυλοποιούμε στα 300.000 χλμ. το δευτερόλεπτο.

Αυτό σημαίνει ότι το φως «ταξιδεύει» με ταχύτητα που ξεπερνά το ένα δισεκατομμύριο χιλιόμετρα την ώρα!

Αν μπορούσαμε να ταξιδέψουμε με την ταχύτητα του φωτός, θα χρειαζόμασταν μόλις 1 δευτερόλεπτο για να πάμε στη Σελήνη.

* Εναλλακτικά, σε αυτό το 1 δευτερόλεπτο θα ολοκληρώναμε 7,5 φορές τον γύρο του πλανήτη μας πάνω στη νοητή γραμμή του Ισημερινού!


Όμως, ακόμη και αυτή η ταχύτητα μοιάζει πολύ μικρή μπροστά στην απεραντοσύνη του σύμπαντος.
Αν ξεκινούσαμε από τον Ήλιο, θα φτάναμε στους μικρούς εσωτερικούς πλανήτες σε μερικά λεπτά, αλλά θα χρειαζόμασταν γύρω στα τρία τέταρτα για να συναντήσουμε τον Δία.
Όσο για τον Ποσειδώνα, θα φτάναμε μετά από 4 ώρες.


Ορίστε και το σχετικό πινακάκι:

Ουράνιο
σώμα
Ερμής
Αφροδίτη
Γη
Άρης
Δίας
Κρόνος
Ουρανός
Ποσειδώνας
Απόσταση από τον Ήλιο
σε λεπτά ή ώρες φωτός
3 λεπτά
6 λεπτά
8 λεπτά
13 λεπτά
43 λεπτά
1 ώρα και 19 λεπτά
2 ώρες και 40 λεπτά
4 ώρες και 10 λεπτά


Μετακινήσεις
ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: el.wikipedia.org
ΕΙΚΟΝΑ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ - ΠΙΝΑΚΑΣ: podilato98.blogspot.com

8 Δεκ 2024

Η Γη μέσα από τα μάτια ενός εξωγήινου πολιτισμού

Του Παύλου Καστανά
Αστροφυσικός

Ο πλανήτης μας είναι ένας κόσμος με πολύ ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά και εντυπωσιακή βιοποικιλότητα. Δείτε πώς θα τον περιέγραφε ένας ειρηνικός και αναπτυγμένος εξωγήινος πολιτισμός:




5 Δεκ 2024

Το ηλιακό μας σύστημα σε κλίμακα

Οι περισσότερες εικόνες του ηλιακού συστήματος που συναντούμε στο διαδίκτυο και αλλού δεν απεικονίζουν το πραγματικό μέγεθος των ουράνιων σωμάτων.

Οι εσωτερικοί πλανήτες φαίνονται μεγαλύτεροι, οι εξωτερικοί πλανήτες και ο Ήλιος μικρότεροι

Όμως, ακόμη και όταν το μέγεθός τους ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, οι πλανήτες απεικονίζονται σαν να έχουν περίπου την ίδια απόσταση ο ένας από τον άλλο.

Κυλήστε οριζόντια την εικόνα:


Οι εικόνες αυτές, όσο όμορφες και αν είναι, δεν παύουν να είναι παραπλανητικές.

Οι πραγματικές αποστάσεις

Οι εσωτερικοί πλανήτες βρίσκονται πολύ κοντά στον Ήλιο, ενώ οι εξωτερικοί πολύ πιο μακριά. Όλοι τους, πάντως, απέχουν εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τον αστέρα του ηλιακού μας συστήματος.

Πατήστε στην εικόνα

Για να αντιληφθούμε ευκολότερα αυτούς τους τεράστιους αριθμούς, χρησιμοποιούμε ως μονάδα μέτρησης τη μέση απόσταση της Γης από τον Ήλιο.
Την ονομάζουμε «αστρονομική μονάδα» (Astronomical Unit) και τη συμβολίζουμε με τα αγγλικά αρχικά της (AU).

Πατήστε όποιο βελάκι σας βολεύει:

Ουράνιο
σώμα
Ερμής
Αφροδίτη
Γη
Άρης
Δίας
Κρόνος
Ουρανός
Ποσειδώνας
Μέση απόσταση από τον
Ήλιο σε χιλιόμετρα
57.909.227
108.209.475
149.598.262
227.943.824
778.340.821
1.426.666.422
2.870.658.186
4.498.396.441

Από τον πίνακα προκύπτει ότι ο πλανήτης μας είναι 2,5 φορές πιο μακριά από τον Ήλιο σε σχέση με τον Ερμή και περίπου 1,5 φορά πιο μακριά από την Αφροδίτη. Επίσης:
Ο Δίας απέχει από τον Ήλιο 5 φορές περισσότερο απ’ όσο η Γη, ο Κρόνος 10 φορές, ο Ουρανός 20 και ο Ποσειδώνας 30 φορές.
Ο Κρόνος βρίσκεται στη μέση της απόστασης Ήλιου-Ουρανού, ενώ η απόσταση Ήλιου-Ποσειδώνα είναι σχεδόν 6 φορές μεγαλύτερη από την απόσταση Ήλιου-Δία.

Μια εντυπωσιακή αναπαράσταση

Το 2015 μια ομάδα φίλων κατασκεύασε σε έναν αποξηραμένο πυθμένα λίμνης στη Νεβάδα των ΗΠΑ το πρώτο σε κλίμακα μοντέλο του ηλιακού μας συστήματος με πλήρεις τροχιές των πλανητών.

Μπορείτε να το δείτε στην καλοφτιαγμένη ταινία των Alex Gorosh και Wylie Overstreet:


Δείτε στη συνέχεια


ΑφιερώματαΔιάστημα
ΕΙΚΟΝΕΣ: rev.pw, esencia-gorka.blogspot.com, reddit.com (επιμέλεια των δύο τελευταίων: podilato98.blogspot.com)
ΠΙΝΑΚΕΣ: solarsystem.nasa.gov

4 Δεκ 2024

Το μέγεθος του Ήλιου και των πλανητών

Σε σχέση με τη Γη

Για να αντιληφθούμε το μέγεθος του Ήλιου και των πλανητών, μπορούμε να συγκρίνουμε τη μέση διάμετρο και τον όγκο τους με τη μέση διάμετρο και τον όγκο του πλανήτη μας.


Η μέση διάμετρος

Η μέση διάμετρος των ουράνιων σωμάτων ανέρχεται σε χιλιάδες χιλιόμετρα. Αυτοί οι αριθμοί είναι πολύ μεγάλοι, ωστόσο γίνονται εύκολα κατανοητοί αν χρησιμοποιήσουμε ως μονάδα μέτρησης τη μέση διάμετρο της Γης.

Πατήστε όποιο βελάκι σας βολεύει:


Από τον πίνακα προκύπτει ότι η διάμετρος του Ήλιου είναι 109 φορές μεγαλύτερη από εκείνη της Γης. Επίσης:
Η Αφροδίτη έχει περίπου την ίδια διάμετρο με τον πλανήτη μας, ο Άρης τη μισή και ο Ερμής το 1/3.
Ο Δίας έχει 11 φορές μεγαλύτερη διάμετρο από τη Γη, ο Κρόνος 9 φορές, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας 4 φορές.

Η Γη χωράει 11 φορές στη διάμετρο του Δία

O όγκος

O όγκος των ουράνιων σωμάτων ανέρχεται σε δισεκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα. Αυτοί οι αριθμοί είναι τεράστιοι, ωστόσο γίνονται εύκολα κατανοητοί αν χρησιμοποιήσουμε ως μονάδα μέτρησης τον όγκο της Γης.

Πατήστε όποιο βελάκι σας βολεύει:

Ουράνιο
σώμα
Ήλιος
Ερμής
Αφροδίτη
Γη
Άρης
Δίας
Κρόνος
Ουρανός
Ποσειδώνας
Όγκος σε δισεκατομμύρια
κυβικά χιλιόμετρα
1.412.000.000
61
928
1.083
163
1.431.281
827.129
68.334
62.525

Από τον πίνακα προκύπτει ότι ο όγκος του Ήλιου είναι πάνω από 1.000.000 φορές μεγαλύτερος από εκείνον της Γης. Επίσης:
Ο Δίας καταλαμβάνει 1.322 φορές περισσότερο χώρο από τον πλανήτη μας, ο Κρόνος πάνω από 700 φορές, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας περίπου 60 φορές.

Χρειάζονται περισσότεροι από 1.300 πλανήτες στο μέγεθος
της Γης για να γεμίσει ο χώρος που καταλαμβάνει ο Δίας


Ο όγκος των μικρότερων πλανητών

Αν ο όγκος της Γης είναι το 100%, ο όγκος της Αφροδίτης φτάνει στο 86%, ο όγκος του Άρη στο 15% και ο όγκος του Ερμή στο 6%.

Αυτό σημαίνει ότι για να γεμίσει ο χώρος που καταλαμβάνει η Γη χρειάζονται 1,17 πλανήτες όπως η Αφροδίτη, 6,64 πλανήτες όπως ο Άρης ή 17,75 πλανήτες όπως ο Ερμής:



ΕΙΚΟΝΕΣ: playworksheet.com, nasa.tumblr.com, webtekno.com
ΠΙΝΑΚΕΣ: nssdc.gsfc.nasa.gov, solarsystem.nasa.gov

3 Δεκ 2024

Οι πλανήτες

Οι οκτώ πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος διακρίνονται σε εσωτερικούς και εξωτερικούς:
Οι εσωτερικοί ή γήινοι πλανήτες (Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Άρης) είναι πολύ μικροί και έχουν στερεή επιφάνεια.
Οι εξωτερικοί ή αέριοι γίγαντες (Δίας, Κρόνος, Ουρανός, Ποσειδώνας) είναι πολύ μεγάλοι και δεν έχουν στερεή επιφάνεια.

Οι εσωτερικοί πλανήτες βρίσκονται πολύ κοντά στον Ήλιο. Κυλήστε οριζόντια την εικόνα για να δείτε και τους υπόλοιπους:


Συγκρίσεις

1 Η Γη είναι ο μεγαλύτερος από τους εσωτερικούς πλανήτες:

Γη, Αφροδίτη, Άρης, Ερμής

2 Οι αέριοι γίγαντες είναι όντως… γίγαντες:

Δίας, Κρόνος, Ουρανός, Ποσειδώνας

3 Ο Ήλιος είναι πραγματικά τεράστιος:

Ο Ήλιος και οι πλανήτες του

Περιστροφή

Οι πλανήτες περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο σε ελλειπτικές τροχιές, οι οποίες βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο. Ταυτόχρονα, όμως, περιστρέφονται και γύρω από τον άξονά τους.
Πιο γρήγοροι είναι οι αέριοι γίγαντες (χρειάζονται 10-17 γήινες ώρες).
Πιο βραδυκίνητοι είναι ο Ερμής και η Αφροδίτη (χρειάζονται 59 και 243 γήινες ημέρες αντίστοιχα).
Η Γη χρειάζεται 24 ώρες και ο Άρης 24 ώρες και μερικά λεπτά ακόμη.

Η περιστροφή αυτή, όπως και η περιφορά, γίνεται αντίστροφα από τους δείκτες του ρολογιού.

Οι δύο κινήσεις της Γης

Ο μόνος πλανήτης που περιστρέφεται ανάποδα από τους άλλους (σύμφωνα με τους δείκτες του ρολογιού) είναι η Αφροδίτη, ενώ ειδική περίπτωση αποτελεί και ο Ουρανός.

Προφανώς αυτές οι ιδιαιτερότητες έχουν σχέση με την πολύ μεγάλη κλίση (tilt) που έχει ο άξονάς τους:


Δορυφόροι

Από τους 288 δορυφόρους που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι στιγμής γύρω από τους πλανήτες, οι περισσότεροι (285) βρίσκονται στους αέριους γίγαντες.

* Οι τελευταίοι έχουν και δακτυλίους, με πιο εντυπωσιακούς εκείνους του Κρόνου.

Πλανήτης
Ερμής
Αφροδίτη
Γη
Άρης
Δίας
Κρόνος
Ουρανός
Ποσειδώνας
Αριθμός δορυφόρων
1
2
95
146
28
16


Αφιερώματα
ΕΙΚΟΝΕΣ: reddit.com (1) (επιμέλεια: podilato98.blogspot.com), commons.wikimedia.org (2-4), syl.ru (5), jpl.nasa.gov (6)
ΠΙΝΑΚΑΣ: ssd.jpl.nasa.gov

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα: