Το πιο σωστό μέτρο αντηλιακής προστασίας είναι η περιορισμένη έκθεση στον ήλιο όχι μόνο το καλοκαίρι αλλά και τις άλλες εποχές με ηλιοφάνεια.
Δυστυχώς η φθορά της επιδερμίδας μας γίνεται σταδιακά, ανεξάρτητα από το αν προκαλείται ηλιακό έγκαυμα, οπότε είναι απαραίτητο να ακολουθούμε τις παρακάτω οδηγίες:
Τέσσερις βασικές οδηγίες
1 Περιορίζουμε την έκθεσή μας στον ήλιο τις ώρες που η ακτινοβολία του είναι ισχυρότερη, δηλαδή από τις 11 το πρωί μέχρι τις 4 το απόγευμα.
Φροντίζουμε η παραμονή μας στην παραλία (ή στην πισίνα) να μην κρατάει πολύ και βάζουμε στην καθημερινότητά μας τα πρωινά και τα απογευματινά μπάνια.
Όπου και αν βρισκόμαστε έχουμε κατά νου τον
κανόνα της σκιάς:
Εάν δεν μπορούμε να δούμε τη σκιά μας ή είναι πιο κοντή από εμάς, τότε οι ηλιακές ακτίνες είναι πολύ ισχυρές και πρέπει να καταφεύγουμε σε σκιερό μέρος.
2 Όταν βρισκόμαστε έξω από το σπίτι φοράμε καπέλο, ρούχα και γυαλιά ηλίου. Μια λεπτή βαμβακερή μπλούζα με πυκνή ύφανση, για παράδειγμα, μπορεί να έχει δείκτη προστασίας μεγαλύτερο του 10.
*
Προσοχή όμως: αν μπορείτε να δείτε τα δάχτυλά σας μέσα από το ύφασμα, το συγκεκριμένο ρούχο δεν προστατεύει αποτελεσματικά!
Οι υπεριώδεις ακτίνες μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα και στα μάτια. Τα
γυαλιά ηλίου με μεγάλους φακούς είναι απαραίτητο αξεσουάρ ηλιοπροστασίας, αρκεί κατά την αγορά τους να βεβαιωθούμε ότι προστατεύουν από τις ακτίνες UV.
3 Όσο κι αν δε σας αρέσει, παιδιά, αποτελείτε ομάδα υψηλού κινδύνου: Το 50% από τη συνολική ακτινοβολία που λαμβάνει ένα άτομο κατά τη διάρκεια της ζωής του το δέχεται κατά τα πρώτα 18 έτη. Γι’ αυτό και είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο να παθαίνετε εγκαύματα.
Όπως λένε οι δερματολόγοι, η κανονική χρήση αντηλιακού με δείκτη προστασίας μεγαλύτερο από 15 μέχρι να γίνουμε 18 μειώνει κατά 78% τον κίνδυνο εμφάνισης δερματικού καρκίνου αργότερα στη ζωή μας.
Η χρήση του αντηλιακού πρέπει να γίνει καθημερινή τελετουργία, όπως το βούρτσισμα των δοντιών. Πρέπει να βάζουμε αντηλιακό και γυαλιά ηλίου κάθε μέρα πριν βγούμε από το σπίτι, ακόμη κι αν έχει συννεφιά (οι περισσότερες ηλιακές ακτίνες διαπερνούν τα σύννεφα).
Δυστυχώς το δέρμα μας δέχεται την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας με αθροιστικό τρόπο και «θυμάται» πόση έχει δεχτεί στο παρελθόν. Μοιάζει με ένα είδος
κουμπαρά ηλιακής ακτινοβολίας που καλό είναι να μην τον... γεμίζουμε!
4 Απλώνουμε το αντηλιακό που είναι κατάλληλο για τον τύπο του δέρματός μας μισή ώρα πριν βγούμε στον ήλιο. Όσο διάστημα παραμένουμε κάτω από τις ακτίνες του επαναλαμβάνουμε τις επαλείψεις τουλάχιστον κάθε δύο ώρες, ιδίως μετά το κολύμπι, το ξέβγαλμα με νερό ή το σκούπισμα με πετσέτα, ώστε να διατηρείται η αρχική προστασία.
Έχει ιδιαίτερη σημασία να έχουμε κατά νου ότι
τα αντηλιακά προϊόντα είναι αποτελεσματικά μόνο όταν χρησιμοποιούνται σε επαρκείς ποσότητες. Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν τη μισή ποσότητα που χρειάζεται, μειώνοντας την προστατευτική τους δράση.
Όσοι ασχολούνται με το κολύμπι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι τα ανθεκτικά στο νερό αντηλιακά (water resistant) είναι καλά για 40 περίπου λεπτά κολύμβησης, ενώ τα αδιάβροχα (waterproof) είναι αποτελεσματικά για 80 λεπτά περίπου.
Άλλες οδηγίες
1 Προσοχή στις αντανακλώσες επιφάνειες! Η άμμος και το νερό της θάλασσας αντανακλούν πάνω από το μισό της ακτινοβολίας του ήλιου. Κατά συνέπεια, το να καθόμαστε στη σκιά μιας ομπρέλας ή ενός δέντρου δε θεωρείται επαρκής προστασία.
*
Κατά το περπάτημα στους δρόμους των πόλεων το δέρμα μας απειλείται περισσότερο συγκριτικά με το χωριό, αφού το τσιμέντο, τα τζάμια και η άσφαλτος αντανακλούν μεγάλο ποσοστό της υπεριώδους ακτινοβολίας.
*
Σε σύγκριση με τη θάλασσα το δέρμα μας «καίγεται» περισσότερο στην πισίνα εξαιτίας της αντανάκλασης της υπεριώδους ακτινοβολίας στα τοιχώματά της.
2 Περίπου το 95% της υπεριώδους ακτινοβολίας διαπερνά το νερό. Όταν κολυμπάμε το σώμα µας βρίσκεται μόλις λίγα εκατοστά κάτω από την επιφάνειά του, επομένως δεν προστατεύεται από την υπεριώδη ακτινοβολία.
3 Δεν πρέπει να μας ξεγελάει μια συννεφιασμένη ή βροχερή μέρα· οι ακτίνες του ήλιου είναι και τότε επιβλαβείς.
*
Σε μια μετρίως συννεφιασμένη μέρα η δόση της ηλιακής ακτινοβολίας είναι το 50–70% της δόσης μιας ηλιόλουστης ημέρας.
4 Το αντηλιακό χρειάζεται ακόμη κι όταν βρισκόμαστε σε μεγάλο υψόμετρο και κάνουμε πεζοπορία, ορειβασία ή σκι. Στο μεγάλο υψόμετρο, άλλωστε, ο ήλιος είναι πιο επικίνδυνος απ’ ό,τι στη θάλασσα.
*
Σε ένα χιονισμένο τοπίο το δέρμα «καίγεται» σε λίγα μόνο λεπτά, αφού το χιόνι αντανακλά σαν καθρέφτης περισσότερο από το 80–90% της υπεριώδους ακτινοβολίας.
5 Ιδιαίτερα προσεκτικά πρέπει να είναι τα άτομα που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για μελλοντική εμφάνιση καρκίνου στο δέρμα. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν όσοι έχουν ανοιχτό χρώμα δέρματος, μαλλιών και ματιών, αλλά και όσοι εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους (οικοδόμοι, αγρότες, ναυτικοί κ.ά.).
Μετά την έκθεση στον ήλιο
Καλό είναι μετά το μπάνιο να χρησιμοποιούμε ενυδατική κρέμα σώματος και προσώπου (after sun products), για να προλάβουμε την αφυδάτωση και ξήρανση του δέρματος.
Αν τα... καταφέρετε και αποκτήσετε εγκαύματα, πιείτε αρκετό νερό για να επαναφέρετε τη σωστή υγρασία στο σώμα σας και καταπραΰνετέ τα με ένα ενυδατικό προϊόν που περιέχει βιταμίνη Ε και Aloe Vera. Μην αγγίζετε τα στεγνά και καμένα σημεία στο δέρμα, γιατί το ξεφλούδισμά τους πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο μόλυνσης και αυξάνει την πιθανότητα άλλου εγκαύματος.
*
Καλό είναι να θυμάστε ότι το νέο δέρμα είναι πιο ευαίσθητο, επειδή το στρώμα του έχει λιγότερο προστατευτική χρωστική ουσία (μελανίνη).
Συμπέρασμα
Η μεγαλύτερη ζημιά από τον ήλιο συμβαίνει κατά την καθημερινή μας έκθεση, καθώς ακολουθούμε το πρόγραμμα της ημέρας.
Ο οδηγός αντηλιακής προστασίας πρέπει να εφαρμόζεται, επομένως, και όταν βγαίνουμε έξω για βόλτα ή παιχνίδι αλλά και κατά τη διάρκεια του διαλείμματος στο σχολείο ή στην προπόνηση. Και, βέβαια, προσπαθούμε να παίζουμε στη σκιά!
