Όταν αφηγούμαστε ένα γεγονός (πραγματικό ή φανταστικό), συνήθως χρησιμοποιούμε δύο
παρελθοντικούς χρόνους: τον παρατατικό και τον αόριστο.
Σε κάποιες περιπτώσεις, ωστόσο, μπορούμε να προσθέσουμε περισσότερη ζωντάνια και αμεσότητα με τη βοήθεια του ενεστώτα. Τότε ο χρόνος αυτός λέγεται διηγηματικός ή
ιστορικός ενεστώτας.
Όλες οι πληροφορίες πρέπει να δίνονται με χρονική σειρά. Σε αυτό μας βοηθούν κυρίως οι χρονικές προτάσεις και οι
χρονικοί προσδιορισμοί, δηλαδή οι λέξεις ή ομάδες λέξεων που δηλώνουν χρόνο (χρονικοί σύνδεσμοι, χρονικά επιρρήματα, άλλες φράσεις).
Μερικοί χρονικοί προσδιορισμοί:
- στην αρχή, έπειτα, μετά
- στη συνέχεια, ύστερα από λίγο
- αφού έγιναν αυτά, κατόπιν
- ξαφνικά, στο τέλος
Όταν ο αφηγητής είναι ένα από τα πρόσωπα της ιστορίας, λέμε ότι η αφήγηση γίνεται σε
πρώτο πρόσωπο. Αν δεν ανήκει στα πρόσωπα της ιστορίας, λέμε ότι η αφήγηση γίνεται σε
τρίτο πρόσωπο.
1. Όταν αφηγούμαστε μια ιστορία
Αναφέρουμε:
- Πού και πότε συμβαίνουν τα γεγονότα.
- Ποιο είναι το κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας, ποια άλλα πρόσωπα συμμετέχουν.
- Με ποιο γεγονός ξεκινά η ιστορία, με ποια γεγονότα ή πράξεις συνεχίζεται, πώς τελειώνει.
- Τι σκέφτονται και τι αισθάνονται τα πρόσωπα (κυρίως το κεντρικό) για ό,τι συνέβη.
2. Όταν αφηγούμαστε κάτι που μας συνέβη
Αναφέρουμε:
- Πού έγινε, πότε έγινε, ποιοι παίρνουν μέρος.
- Πώς συνέβη (αίτια).
- Τι ακριβώς έγινε.
- Ποια είναι η σημασία του (αν είναι σημαντικό και γιατί).
- Ποια είναι τα αποτελέσματά του.
- Ποιες σκέψεις και συναισθήματα μας προκάλεσε.
3. Όταν μιλάμε για ένα γεγονός
Αναφέρουμε:
- Πού συνέβη, πότε, ποιοι έχουν σχέση με αυτό.
- Ποια ήταν η αιτία.
- Τι ακριβώς έγινε (με χρονική σειρά).
- Ποια είναι η σημασία και οι συνέπειές του.
- Πώς αντιμετωπίστηκαν οι συνέπειες.
- Ποια συμπεράσματα βγαίνουν.
4. Όταν μιλάμε για μια επίσκεψη σε κάποιον χώρο
Δήλος
Αναφέρουμε:
- Πώς λέγεται, πού βρίσκεται.
- Πότε πήγαμε, πώς πήγαμε, γιατί πήγαμε εκεί.
- Ποιους συναντήσαμε.
- Τι είδαμε, τι μάθαμε, τι μας εντυπωσίασε.
- Τι σκεφτήκαμε και τι νιώσαμε.
5. Όταν διηγούμαστε πράξεις που επαναλαμβάνονται
Αναφέρουμε:
- Ποια είναι η διαδικασία, πότε γίνεται και πού.
- Ποιοι συμμετέχουν και πώς.
- Ποια είναι τα γεγονότα (με τη σειρά που συμβαίνουν).
- Τι ακριβώς συμβαίνει σε κάθε στάδιο και γιατί γίνεται.
- Πώς αντιδρούν όσοι παρακολουθούν ή παίρνουν μέρος.
- Πώς τελειώνει η διαδικασία.
- Ποια είναι η γνώμη μας.
6. Όταν λέμε τη γνώμη μας για ένα καλλιτεχνικό θέαμα
Αναφέρουμε:
- Ποιος είναι ο τίτλος, οι συντελεστές (σκηνοθέτης, ηθοποιοί, συνθέτης), η διάρκεια, η χώρα προέλευσης του έργου, το έτος που παρουσιάστηκε.
- Ποια είναι η υπόθεση του έργου: δίνουμε μόνο τις πιο σημαντικές πληροφορίες για τους ήρωες και τις περιπέτειές τους, δεν αποκαλύπτουμε το τέλος.
- Ποια είναι η γνώμη μας για το έργο, οι προσωπικές μας εντυπώσεις, τα συναισθήματα που μας προκάλεσε.
ΕΙΚΟΝΕΣ: podilato98.blogspot.com (από musicstack.com, notapottedplant.blogspot.com)