Το θωρηκτό «Αβέρωφ»

Από την tzina45

Μαθήτρια της έκτης τάξης

Μία μέρα, μας είπε ο κύριος πως, θα πάμε εκδρομή στο θωρηκτό Αβέρωφ. Είναι ένα πολεμικό πλοίο, μεγάλο και καλό για την εποχή του. Κατασκευάστηκε στα ναυπηγεία Ορλάνδο της Ιταλίας και στοίχισε 22.300.000 δρχ.

Έδρασε στην αρχή στους Βαλκανικούς Πολέμους (1912–1913) εξασφαλίζοντας τη ναυτική υπεροχή της Ελλάδας απέναντι στην Τουρκία. Αργότερα στη Μικρασιατική Καταστροφή (1922) έσωσε πολύ στρατό και ελληνικό πληθυσμό που καταδιωκόταν άγρια από τους Τούρκους, μεταφέροντάς τους στην Ελλάδα.

Τέλος στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ξέφυγε με πολλούς κίνδυνους από την Ελευσίνα και κατάφερε να πάει στο συμμαχικό λιμάνι της Αλεξάνδρειας. Τρία χρόνια συνόδευε νηοπομπές σε μεγάλες θάλασσες αντιμετωπίζοντας θαρραλέα τα εχθρικά καράβια.



Σήμερα γερασμένο πια μα γεμάτο από τις δάφνες της νίκης ξεκουράζεται στα ήσυχα νερά του Φαλήρου και είναι ναυτικό μουσείο.

Ένα πλωτό Ναυτικό Μουσείο! 1. Θωρηκτό «Αβέρωφ» (από τον george21) 2. Το θωρηκτό «Αβέρωφ» (από την tzina45) 3. Πολεμικές αναμνήσεις του παππού μου (από τον Vans333Dp)

ΠΗΓΗ: ;

Στη Γερμανική Κατοχή

Από την tzina45

Μαθήτρια της έκτης τάξης

Μια μέρα παίρνω τη γιαγιά μου τηλέφωνο και τη ρωτάω για τη Γερμανική Κατοχή. Μου διηγήθηκε οτιδήποτε είχαν συμβεί τότε.



Το πρωί επιτρεπόταν να βγουν έξω στις οχτώ και να μπαίνουν μέσα στις οκτώ το βράδυ. Όσο οι άνθρωποι ήταν μέσα κάνανε οι στρατιώτες περιπολία. Όποιον βρίσκανε ή τον πυροβολούσαν ή τον τιμωρούσαν με διάφορους τρόπους. Μάλιστα έναν στο χωριό τον είχανε πυροβολήσει διότι όταν του είπανε Alt δηλαδή στα ελληνικά σταμάτα αυτός δε σταμάτησε.

Μπαίνανε μέσα στα σπίτια και παίρνανε πολλά τρόφιμα και γενικώς ό,τι βλέπανε μπροστά τους. Της γιαγιάς μου της είχανε πάρει πατέρα και θείο, τους πήγανε σε βουνά και τους εκτελούσαν. Τον πατέρα του παππού μου τον πήρανε, αλλά είχε εκεί έναν γνωστό του και για αυτόν τον το λόγο τον άφησαν ελεύθερο.

Επίσης μου είπε ότι πέρναγαν από χωριό σε χωριό και κόβανε με μία ειδική μηχανή χρήματα. Μου φάνηκε περίεργο που αυτά τα χρήματα μετρούσανε.

Ήτανε τότε τεσσάρων με πέντε ετών. Και μου είπε ότι έγινε το 1940–1944.

Ιστορία

Πλανήτης Γη

Η Γη είναι ο μοναδικός πλανήτης στον οποίο γνωρίζουμε ότι υπάρχει ζωή. Κατοικείται από εκατομμύρια είδη, ένα από τα οποία είμαστε κι εμείς, οι άνθρωποι.

Η ζωή, ωστόσο, είναι μια φυσική εξέλιξη της ύλης, επομένως δεν μπορούμε να πούμε ότι ο πλανήτης μας είναι το μοναδικό κατοικημένο ουράνιο σώμα στο σύμπαν, ούτε ότι οι γήινες μορφές ζωής είναι οι μόνες δυνατές.

Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Άρης

Η Γη είναι ο τρίτος σε απόσταση πλανήτης από τον Ήλιο, ο πέμπτος μεγαλύτερος σε μάζα και ο μεγαλύτερος μεταξύ των τεσσάρων εσωτερικών που διαθέτουν στερεό φλοιό.

Έχει τη μεγαλύτερη πυκνότητα από όλους τους πλανήτες και υπολογίζεται ότι σχηματίστηκε πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν συμπυκνώθηκαν, λόγω της βαρύτητας, νέφη σκόνης και αερίων που υπήρχαν στη σημερινή της θέση.

Στην αρχή βρισκόταν ολόκληρη σε διάπυρη κατάσταση. Σιγά σιγά ο σίδηρος, ο οποίος έχει τη μεγαλύτερη αναλογία στον πλανήτη και είναι αρκετά βαρύς, κατευθύνθηκε προς το κέντρο εξαιτίας της βαρυτικής έλξης, στερεοποιήθηκε και δημιούργησε τον πυρήνα της. Με το πέρασμα του χρόνου άρχισε να ψύχεται εξωτερικά και να δημιουργείται μια στερεή κρούστα, ο φλοιός.

Πλανήτης Γη

Η Γη λέγεται και «πλανήτης του νερού», γιατί είναι η μόνη σε ολόκληρο το ηλιακό σύστημα που στην επιφάνειά της κυριαρχεί το υγρό στοιχείο. Το νερό καλύπτει περίπου το 71% της γήινης επιφάνειας και βρίσκεται σχεδόν εξολοκλήρου (97%) στις θάλασσες, στους μεγάλους ωκεανούς. Η στεριά, μόλις το υπόλοιπο 29%, χωρίζεται σε έξι ηπείρους.

Η ατμόσφαιρά της είναι σχετικά πυκνή και αποτελείται κυρίως από άζωτο (78%) και οξυγόνο (21%). Οι υδρατμοί και το διοξείδιο του άνθρακα συναντώνται σε πολύ μικρή ποσότητα, ωστόσο παίζουν σημαντικό ρόλο: ρυθμίζουν το κλίμα του πλανήτη.

Η Γη έχει έναν φυσικό δορυφόρο, τη Σελήνη, ο οποίος ολοκληρώνει μία περιφορά γύρω της κάθε 27,3 ημέρες.

Οι αριθμοί της Γης

Μέση απόσταση από τον Ήλιο: 149.598.262 km

Διάμετρος: 12.742 km

Περίοδος περιφοράς: 365,26 μέρες

Περίοδος περιστροφής: 23,93 ώρες

Μέση θερμοκρασία: +15 °C
(από –88 °C έως +58 °C)

Δορυφόροι: 1

Δακτύλιοι: ΟΧΙ

Το ηλιακό μας σύστημα 1. Ο Ήλιος 2. Οι πλανήτες --- Πλανήτης Ερμής --- Πλανήτης Αφροδίτη --- Πλανήτης Γη --- Πλανήτης Άρης --- Πλανήτης Δίας --- Πλανήτης Κρόνος --- Πλανήτης Ουρανός --- Πλανήτης Ποσειδώνας 3. Η Ζώνη των Αστεροειδών

ΠΗΓΕΣ: el.wikipedia.org, sfinaki.gr, dim-rizou.pel.sch.gr
ΕΙΚΟΝΕΣ: el.wikipedia.org, sfinaki.gr
ΠΙΝΑΚΑΣ: solarsystem.nasa.gov

Το ηλιακό μας σύστημα

Από την tzina45

Μαθήτρια της έκτης τάξης

Το ηλιακό μας σύστημα αποτελείται από τον ήλιο, οχτώ πλανήτες που τον περιτριγυρνάνε και πολλούς δορυφόρους.

Ο μοναδικός δορυφόρος της Γης είναι η Σελήνη. Οι πρώτοι που πάτησαν το πόδι τους ήταν οι: Άρμστρονγκ και ο Ώλντριν, στις 21 Ιουλίου 1969.

Ήλιος και πλανήτες (κείμενα)
 1.  Το ηλιακό μας σύστημα (tzina45)
 2.  Ήλιος (Anthony12)
 3.  Πλανήτης Ερμής (Anthony12)
 4.  Πλανήτης Αφροδίτη (Nasia28)
 5.  Πλανήτης Γη (Vans333Dp & gas7)
 6.  Πλανήτης Άρης (elpis00)
 7.  Πλανήτης Άρης (Nasia28)
 8.  Πλανήτης Δίας (Anthony12)
 9.  Πλανήτης Κρόνος (Anthony12)
10. Πλανήτης Ουρανός (Anthony12)
11. Πλανήτης Ποσειδώνας (Anthony12)

Τα φρούτα

Από την El

Μαθήτρια της έκτης τάξης

Τα φρούτα είναι πολύ σημαντικά για την υγεία του ανθρώπου, γιατί περιέχουν πολλές βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία.

Πορτοκάλι

Το πορτοκάλι είναι ένα από τα πιο γνωστά εσπεριδοειδή. Το σχήμα του είναι σφαιρικό ή ωοειδές, η φλούδα του είναι παχιά ή λεπτή ανάλογα με την ποικιλία και η σάρκα του είναι πορτοκαλί. Είναι πλούσιο σε βιταμίνη C. Περιέχει επίσης σάκχαρα, κάλιο, ασβέστιο, φώσφορο και βιταμίνη Α. Είναι ωφέλιμο για τη διατροφή του ανθρώπου και η θρεπτική αξία του μεγάλη. Καταναλώνεται νωπό ως φρούτο ή χρησιμοποιείται στην παραγωγή χυμών.



Η Βραζιλία είναι η πρώτη σε παραγωγή πορτοκαλιών. Ακολουθούν οι Η.Π.Α, η Ινδία, η Κίνα και η Ισπανία.

Μήλο

Είναι καρπός του δέντρου μηλιά. Είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα και ευρύτατα καλλιεργημένα φρούτα. Το δέντρο είναι φυλλοβόλο που φτάνει τα 5–12 μέτρα ύψος με φύλλα που έχουν ελλειψοειδές σχήμα.

Μπανάνα

Περιέχει βιταμίνες A, B, C, D. Είναι φυτό γηγενές της τροπικής ζώνης. Το μήκος που μπορεί να φτάσει είναι 20–25 εκατοστά και διάμετρο 4–5 εκατοστά.

Αχλάδι

Έχει σχήμα μακρύ και στενεύει στο άκρο που βρίσκεται το κοτσάνι ενώ είναι φαρδύ στο κάτω μέρος. Τα αχλάδια εξωτερικά έχουν χρώμα ανοιχτό πράσινο, πρασινοκίτρινο, κιτρινωπό, ελαφρύ κίτρινο, πράσινο με κόκκινο ανάλογα με την ποικιλία. Εσωτερικά η σάρκα τους συνήθως είναι λευκή, μαλακή και γλυκιά. Περιέχουν βιταμίνη C, ασβέστιο, νιασίνη, βιταμίνη Β6, φώσφορο και ποτάσιο.



Η Ιταλία έχει τη μεγαλύτερη παραγωγή στον κόσμο. Ακολουθούν η Γαλλία, η Ιαπωνία και η Κίνα ενώ η Ελλάδα έχει την 6η θέση στην Ευρώπη.

Φράουλα

Ο καρπός της άγριας φράουλας είναι μικρός, γλυκός και νόστιμος. Η φράουλα αντέχει στις χειμερινές χαμηλές θερμοκρασίες, όμως μια απότομη αλλαγή θερμοκρασίας ή ένας παγετός μπορεί να βλάψει το φυτό. Πολλές βροχές επίσης μπορούν να προκαλέσουν το σάπισμα των φυτών. Η φράουλα μπορεί να προσαρμοστεί σε όλα τα είδη χρωμάτων. Είναι πλούσια σε βιταμίνη C.

Οι Η.Π.Α. έχουν τη μεγαλύτερη παραγωγή στον κόσμο. Ακολουθούν ο Καναδάς, η Ιταλία, η Πολωνία και η Γαλλία.

Σταφύλι

Είναι αναρριχητικό φυτό και προϊόντα του ο μούστος, το κρασί, το ξίδι και οι σταφίδες. Το σταφύλι ιατρικά καταπολεμά την κατακράτηση των υγρών. Είναι πλούσιο σε κάλιο και βιταμίνες, έχει και αντιοξειδωτική αλλά και αντικαρκινική δράση, λόγω της ρεσβερατρόλης που βρίσκεται στη φλούδα του.

* Τα σταφύλια μπορεί να έχουν μαύρο, σκούρο μπλε, κίτρινο, πράσινο, λευκό ή ροζ χρώμα.

Διατροφή

ΠΗΓΗ: wikipedia.org

Η πείνα στην Κατοχή

Από τη Sweety

Μαθήτρια της έκτης τάξης

Στις 28 Οκτωβρίου 1940 η φασιστική τότε Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα. Μετά από αντίσταση από τη μεριά της χώρας μας που κράτησε πολλούς μήνες, την άνοιξη του 1941 της επιτέθηκε και η σύμμαχος της Ιταλίας, η ναζιστική Γερμανία.

Παρά την αρχική αντίσταση της Ελλάδας τελικά ηττήθηκε και καταλήφθηκε από τους Γερμανούς, τους Ιταλούς και τους συμμάχους τους Βούλγαρους που τη χώρισαν σε 3 ζώνες κατοχής. Από τότε και μέχρι το φθινόπωρο του 1944 έχουμε λοιπόν την περίοδο της Κατοχής, όπως τη λέμε μέχρι και σήμερα. Ανάμεσα στα πολλά βάσανα που πέρασε ο ελληνικός λαός την περίοδο της Κατοχής, το πιο τρομερό ήταν η μεγάλη πείνα, από την οποία ειδικά τον πρώτο χρόνο (1941–1942) πέθαναν χιλιάδες άνθρωποι.

Οι κατακτητές άρπαξαν από τη χώρα ό,τι τους ήταν χρήσιμο για τον πόλεμο που συνέχιζαν με άλλες χώρες (Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος): τρόφιμα, πρώτες ύλες από τα εργοστάσια, μεταφορικά μέσα και καύσιμα, χρήματα. Η ναζιστική ιδεολογία των Γερμανών στηριζόταν στον ρατσισμό, θεωρούσε δηλαδή τους άλλους λαούς κατώτερους από αυτούς και ότι για αυτό έπρεπε να τους υπηρετούν αλλά και να θυσιαστούν αν αυτό ήταν απαραίτητο για τις ανάγκες της Γερμανίας.

Λεηλατούσαν λοιπόν τη χώρα χωρίς να νοιάζονται αν θα κατάφερνε να επιζήσει ο ελληνικός λαός. Έπεσε μεγάλη φτώχεια γιατί έκλεισαν εργοστάσια και μαγαζιά και ο κόσμος έμεινε χωρίς δουλειά. Επίσης τα λεφτά έχασαν την αξία τους γιατί οι κατακτητές τύπωναν δικά τους σε μεγάλες ποσότητες και ανάγκαζαν τους Έλληνες να τα δέχονται για αληθινά. Μετά από λίγο καιρό, για να αποκτήσει κάποιος οτιδήποτε έπρεπε να το ανταλλάξει με κάτι άλλο γιατί κανείς δε δεχόταν χρήματα.

Πιο πολύ υπέφεραν από την πείνα οι κάτοικοι των μεγάλων πόλεων και ειδικά της Αθήνας καθώς και οι κάτοικοι των νησιών. Αυτό συνέβη γιατί με τον πόλεμο είχαν καταστραφεί σε μεγάλο βαθμό οι δρόμοι και δεν μπορούσαν να έρθουν τρόφιμα (σιτάρι, λάδι, όσπρια, λαχανικά) από την επαρχία όπου τα καλλιεργούσαν. Επίσης, όπως είδαμε, οι κατακτητές είχαν αρπάξει τα περισσότερα αυτοκίνητα και καύσιμα.

Άλλος λόγος ήταν ότι οι αγρότες στην επαρχία δεν εμπιστεύονταν τους κατακτητές και την κυβέρνηση από τους Έλληνες «δωσίλογους» που είχαν διορίσει οι πρώτοι, για να τους πουλήσουν τα προϊόντα τους και να πάρουν χρήματα χωρίς αξία. Προτιμούσαν λοιπόν να τα κρατήσουν και να τα καταναλώσουν οι ίδιοι ή να τα ανταλλάζουν με άλλα προϊόντα που είχαν ανάγκη. Έτσι όμως δεν έφταναν τρόφιμα στις πόλεις.

Άλλος πολύ σημαντικός λόγος ήταν ότι οι περισσότερες μεταφορές στην Ελλάδα γίνονται από τη θάλασσα, με προορισμό τον Πειραιά και τα νησιά. Κατά τη διάρκεια όμως του πολέμου, οι Άγγλοι που ήταν αντίπαλοι των Γερμανών και των Ιταλών δεν τους επέτρεπαν να κινούνται στη θάλασσα, στη Μεσόγειο ούτε στο Αιγαίο. Τα πλοία τους τα βομβάρδιζαν και αυτό το ονόμαζαν «θαλάσσιο αποκλεισμό». Έτσι δεν μπορούσαν να έρθουν τρόφιμα ούτε από τη θάλασσα.

Τον πρώτο χρόνο της Κατοχής λόγω της έλλειψης τροφίμων και της μεγάλης φτώχειας άρχισαν να πεθαίνουν οι άνθρωποι από την πείνα. Τον χειμώνα εκείνο του 1941 έκανε πολύ κρύο και οι άνθρωποι πέθαιναν στους δρόμους από το κρύο καθώς έψαχναν κάτι να φάνε. Πέθαναν πολλοί άρρωστοι και τραυματισμένοι φαντάροι στα νοσοκομεία αφού δεν μπορούσαν να τους φροντίσουν καθώς και πολλοί ηλικιωμένοι που δεν άντεχαν τις ταλαιπωρίες. Επίσης πέθαναν πολλοί φτωχοί, εργάτες και υπάλληλοι που έμειναν άνεργοι ή που τα λεφτά από τη δουλειά τους δεν τους έφταναν για να συντηρήσουν την οικογένειά τους.

Αντίθετα, κάποιοι έγιναν πλούσιοι εκμεταλλευόμενοι τη δυστυχία των πολλών. Σε συνεργασία με τους κατακτητές κατάφερναν να βρουν τρόφιμα και τα πουλούσαν πανάκριβα αφού τα έκρυβαν μέχρι να ανέβει η τιμή τους. Όσοι δεν είχαν τίποτα άλλο να πουλήσουν, έδιναν το σπίτι τους για τρεις τενεκέδες λάδι. Αυτή η ληστεία εναντίον του ελληνικού λαού ονομάστηκε «μαύρη αγορά» και αυτούς τους ασυνείδητους εμπόρους τους ονόμασαν «μαυραγορίτες».

Οι Αθηναίοι έφευγαν στην επαρχία με όποιον τρόπο έβρισκαν για να ανταλλάξουν ό,τι είχαν με τρόφιμα και αυτά τα ταξίδια τα έκανε χιλιάδες κόσμος συνέχεια αλλά κάποια στιγμή δεν έβρισκαν πια όσα χρειάζονταν. Πολύς κόσμος λοιπόν οργανώθηκε σε συνεταιρισμούς και οργανώσεις για να παλέψει για την επιβίωσή του και για να μην επαναληφθεί το κακό του πρώτου χειμώνα.

Οργανωμένοι ανά γειτονιές, ανά επάγγελμα ζητούσαν να πληρώνονται σε τρόφιμα και όχι σε χρήματα χωρίς αξία. Επίσης πατριωτικές οργανώσεις όπως η «Εθνική Αλληλεγγύη» διοργάνωναν συσσίτια και εράνους για να βοηθήσουν τους φτωχότερους και τα ορφανά παιδιά. Τέλος, οι Άγγλοι και Γερμανοί συμφώνησαν να αφήνουν να περνάνε καράβια από ουδέτερες χώρες όπως η Σουηδία και ο Καναδάς και να φέρνουν τρόφιμα από το εξωτερικό που συγκέντρωνε ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός.

ΔιατροφήΙστορία

ΠΗΓΗ: ;

Πλανήτης Αφροδίτη

Η Αφροδίτη είναι ο πλανήτης που βρίσκεται πιο κοντά στη Γη και το πιο λαμπερό αντικείμενο στον ουρανό μετά τον Ήλιο και τη Σελήνη.

Η ύπαρξή της είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Τα λαϊκά της ονόματα είναι Αυγερινός (όταν εμφανίζεται το πρωί) και Αποσπερίτης (όταν εμφανίζεται το βράδυ).

* Οι αρχαίοι Έλληνες την ονόμαζαν αντίστοιχα Εωσφόρο (= αυτός που φέρνει φως) και Έσπερο.

Πλανήτης Αφροδίτη

Έχει σχεδόν το ίδιο μέγεθος με τη Γη, γι’ αυτό μερικές φορές λέγεται «αδερφός πλανήτης» της ή «δίδυμος πλανήτης». Ωστόσο, οι συνθήκες στην επιφάνειά της διαφέρουν σημαντικά: Το μόνο που βλέπει κανείς είναι χαλίκια και επιπεδοποιημένους ογκόλιθους, ενώ η ατμόσφαιρα είναι τόσο πυκνή που μια κανονική ηλιόλουστη μέρα είναι όπως μια κανονική συννεφιασμένη μέρα σε εμάς.

Αυτή η παχιά ατμόσφαιρα αποτελείται κατά 96,5% από διοξείδιο του άνθρακα και τη θερμαίνει σαν να βρίσκεται στο εσωτερικό ενός θερμοκηπίου. Η Αφροδίτη είναι ο θερμότερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος. Η θερμοκρασία της διατηρείται σχεδόν σταθερή στους 462 °C (αρκετή για να λιώσει ένα κομμάτι μόλυβδο) και είναι υψηλότερη ακόμα και από τον πλησιέστερο στον Ήλιο πλανήτη, τον Ερμή.

Εξαιτίας της υπερβολικής ζέστης, αλλά και της ατμοσφαιρικής πίεσης, κανένα διαστημόπλοιο που προσεδαφίστηκε εκεί δεν έχει αντέξει περισσότερο από μία ώρα.

Αφροδίτη και Γη

Κάτι άλλο που ξεχωρίζει την Αφροδίτη είναι η περιστροφή γύρω από τον άξονά της. Διαφέρει από εκείνη των άλλων πλανητών για δύο λόγους:

α) Γίνεται πολύ αργά (πιο αργά από κάθε άλλο πλανήτη) και ολοκληρώνεται σε 243 γήινες ημέρες, δηλαδή σε περίπου 8 γήινους μήνες.

* Ακόμη και η περιφορά της γύρω από τον Ήλιο είναι μικρότερη: διαρκεί 224,7 γήινες μέρες. Αυτό σημαίνει ότι η μέρα της (το ένα μερόνυχτο) διαρκεί περισσότερο από το έτος της!

β) Περιστρέφεται με ανάδρομη φορά, δηλαδή από τα ανατολικά προς τα δυτικά. Αν μπορούσε, επομένως, κάποιος να σταθεί στην επιφάνειά της και να διακρίνει τον Ήλιο μέσα από το πυκνό πέπλο της ατμόσφαιρας, θα τον έβλεπε να δύει από την ανατολή και να ανατέλλει από τη δύση!

Οι αριθμοί της Αφροδίτης

Μέση απόσταση από τον Ήλιο: 108.209.475 km
(0,72 φορές η μέση απόσταση της Γης από τον Ήλιο)

Διάμετρος: 12.104 km
(0,95 φορές η διάμετρος της Γης)

Περίοδος περιφοράς: 225 ημέρες Γης

Περίοδος περιστροφής: 243 ημέρες Γης (!)

Μέση θερμοκρασία: +462 °C

Δορυφόροι: ΟΧΙ

Δακτύλιοι: ΟΧΙ

Astronio: Η αποπνικτική κόλαση της Αφροδίτης

Το ηλιακό μας σύστημα 1. Ο Ήλιος 2. Οι πλανήτες --- Πλανήτης Ερμής --- Πλανήτης Αφροδίτη --- Πλανήτης Γη --- Πλανήτης Άρης --- Πλανήτης Δίας --- Πλανήτης Κρόνος --- Πλανήτης Ουρανός --- Πλανήτης Ποσειδώνας 3. Η Ζώνη των Αστεροειδών

ΠΗΓΕΣ: el.wikipedia.org, sfinaki.gr, kakophone.com/kakorama, astro.noa.gr
ΕΙΚΟΝΕΣ: sfinaki.gr, el.wikipedia.org
ΠΙΝΑΚΑΣ: solarsystem.nasa.gov