Δικαιώματα και υποχρεώσεις

Δύο όψεις του ίδιου νομίσματος!

Δικαιώματα

Υποχρεώσεις

❮ ❯

Όσοι άνθρωποι είναι πολίτες σε κράτη με δημοκρατικό πολίτευμα έχουν ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα:

1 Τα ατομικά δικαιώματα βασίζονται στην υποχρέωση της Πολιτείας να σέβεται και να προστατεύει την αξιοπρέπεια κάθε ανθρώπου.

Μερικά ατομικά δικαιώματα:

• Ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας
• Ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα
• Ατομική ιδιοκτησία
• Προστασία προσωπικών δεδομένων
• Θρησκευτική ελευθερία
• Ελευθερία του Τύπου

2 Με τα κοινωνικά δικαιώματα η Πολιτεία αναλαμβάνει την υποχρέωση να παρέχει σε κάθε πολίτη τα στοιχειώδη αγαθά για την κάλυψη των βασικών του αναγκών.

Μερικά κοινωνικά δικαιώματα:

• Δικαίωμα στην εκπαίδευση
• Δικαίωμα στην εργασία και την κοινωνική ασφάλιση
• Προστασία της μητρότητας
• Προστασία του περιβάλλοντος

3 Τα πολιτικά δικαιώματα έχουν ως αντικείμενο τη συμμετοχή του πολίτη στη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος και στη διακυβέρνηση του κράτους.

Μερικά πολιτικά δικαιώματα:

• Ελεύθερη έκφραση πολιτικών απόψεων
• Δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές
• Ελευθερία μετακίνησης και διαμονής σε οποιοδήποτε μέρος της χώρας

Περιορισμοί των δικαιωμάτων

Βέβαια, κάθε δικαίωμα που έχουμε γεννά και μια ανάλογη υποχρέωση.

Πατήστε στα πράσινα δικαιώματα και δείτε τις υποχρεώσεις που συνεπάγονται:

• Έχω δικαίωμα να με σέβονται και να μη με κοροϊδεύουν.
  Έχω την υποχρέωση να μην προσβάλλω και να μην κοροϊδεύω τους άλλους.

• Έχω δικαίωμα να λέω ελεύθερα τη γνώμη μου.
  Έχω την υποχρέωση να ακούω τη γνώμη του άλλου, έστω και αν διαφωνώ μαζί του.

• Έχω δικαίωμα να προστατεύονται η οικογένειά μου, το σπίτι μου και αυτά που σκέφτομαι.
  Έχω την υποχρέωση να σέβομαι την ιδιωτική ζωή των άλλων.

Τα δικαιώματά μας, επομένως, περιορίζονται από την υποχρέωση που έχουμε να σεβόμαστε και να προστατεύουμε τα αντίστοιχα δικαιώματα των συνανθρώπων μας.

Σε αντίθετη περίπτωση μιλάμε για κατάχρηση δικαιωμάτων, δηλαδή ασκούμε τα δικαιώματά μας σε βάρος των άλλων.

Η καταχρηστική άσκηση ενός δικαιώματος δεν επιτρέπεται!

Υπευθυνότητα

Οι κυριότερες υποχρεώσεις των πολιτών, όπως προκύπτουν από το Σύνταγμα, είναι:

1. Σεβασμός προς το κοινωνικό σύνολο και αλληλεγγύη

Έχουμε την υποχρέωση να προσφέρουμε ό,τι μπορούμε για το συμφέρον του συνόλου, για το κοινό καλό.

* Για παράδειγμα, οφείλουμε να σεβόμαστε την ιδιοκτησία των συμπολιτών μας και του κράτους, όπως τα θρανία μας ή το βιβλίο που δανειστήκαμε από τη σχολική βιβλιοθήκη.

2. Τήρηση του Συντάγματος και των νόμων

Έχουμε την υποχρέωση να αποφεύγουμε οποιαδήποτε ενέργεια είναι αντίθετη με όσα ορίζουν το Σύνταγμα και οι Νόμοι.

* Για παράδειγμα, πρέπει να είμαστε συνεπείς στις φορολογικές μας υποχρεώσεις και να σεβόμαστε τις ώρες κοινής ησυχίας.

3. Υπεράσπιση της δημοκρατίας

Έχουμε την υποχρέωση, το καθήκον, να εμποδίζουμε όποιον προσπαθεί να αλλάξει το δημοκρατικό πολίτευμα της χώρας.

Ανακεφαλαίωση

❮ ❯

01. Δικαιώματα και υποχρεώσεις 02. Η άλλη όψη των δικαιωμάτων μας

Ανθρώπινα δικαιώματα

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Κοινωνική & Πολιτική Αγωγή Ε΄ Δημοτικού, ΣΤ΄ Δημοτικού και Γ΄ Γυμνασίου
ΕΙΚΟΝΕΣ: bundesbank.de (1), numizmator.ru (2), podilato98.blogspot.com (3-9) (η 6η από Κοινωνική & Πολιτική Αγωγή Ε΄ Δημοτικού, η 7η από Κοινωνική & Πολιτική Αγωγή Γ΄ Γυμνασίου)