4 Ιουν 2024

Οι εναλλακτικές καταλήξεις των ρημάτων

Το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο σε -ν

Οι τύποι του γ΄ πληθυντικού που λήγουν σε συνηθίζονται στον γραπτό λόγο και γενικότερα σε περιστάσεις με επίσημο ύφος:
  • ντύνουν, θα ντύνουν
  • θα ντύσουν, θα ντυθούν

Οι εναλλακτικοί τύποι σε -νε συνηθίζονται στον προφορικό λόγο και σε περιστάσεις με καθημερινό ή ανεπίσημο ύφος:
  • ντύνουνε, θα ντύνουνε
  • θα ντύσουνε, θα ντυθούνε

Αν μάλιστα υπάρχει αύξηση, χάνει τον τόνο της και αποβάλλεται:
  • έντυναν – ε ντύνανε
  • έντυσαν – ε ντύσανε

Πιο σπάνια, και σε περισσότερο οικείο ή λογοτεχνικό ύφος, χάνεται ακόμη και αυτό το νεοαποκτηθέν «-⁠ε»:
  • έντυναν – ντύνανε – ντύναν
  • έντυσαν –ντύσανε – ντύσαν
  • ντύθηκαν – ντυθήκανε – ντυθήκαν

έτρεξαν – τρέξανε – τρέξαν

Ο ενεστώτας της παθητικής φωνής

Στον ενεστώτα (και στον συνεχή μέλλοντα) οι εναλλακτικοί τύποι εμφανίζονται στο β΄ πρόσωπο του πληθυντικού:
  • ντύνεστε – ντυνόσαστε
  • αγαπιέστε – αγαπιόσαστε
  • κοιμάστε – κοιμόσαστε

Εξαιρούνται τα ρήματα σε -ούμαι και τα διάφορα αρχαιόκλιτα: ενοχλείστε, επιτίθεστε

Ο παρατατικός της παθητικής φωνής

Ο παρατατικός των περισσότερων ρημάτων έχει εναλλακτικούς τύπους σε όλα τα πρόσωπα του ενικού και στο γ΄ πληθυντικό:
  • ντυνόμουν – ντυνόμουνα
  • ντυνόσουν – ντυνόσουνα
  • ντυνόταν – ντυνότανε
  • ντύνονταν – ντυνόντουσαν

σκεφτόταν – σκεφτότανε

Ειδική περίπτωση

Τα ρήματα σε -ώ/-άς σχηματίζουν εναλλακτικούς τύπους σε όλους τους συνεχείς χρόνους:
  • αγαπώ – αγαπάω
  • θα αγαπώ – θα αγαπάω
  • αγαπούσα – αγάπαγα


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα: