Συνέντευξη με τον Ανδρέα Σκευοφύλακα

Θεατρικό

Από τον Anthony12 και τη Nasia28

Μαθητές της έκτης τάξης

Αφηγητής: Ας συνεχίσουμε τώρα τη γιορτή μας με μια άλλη συνέντευξη. Μια συνέντευξη ενός ανθρώπου ο οποίος έχει μετανιώσει πάρα πολύ γι’ αυτό που έκανε όπως είπε και ο ίδιος «Ντρέπομαι γι’ αυτό που ήμουν, γι’ αυτό που έκανα». Ο άνθρωπος αυτός επί ονόματι Ανδρέας Σκευοφύλακας θα μας μιλήσει για τότε... που γκρέμισε την πύλη του Πολυτεχνείου.

Δημοσιογράφος (1973): Βρισκόμαστε έξω από την πύλη του Πολυτεχνείου όπου το άρμα ετοιμάζεται να την γκρεμίσει. Ο κόσμος γύρω είναι ξεσηκωμένος και τρομαγμένος. Όλοι βλέπουν το άρμα να ’ρχεται κατά πάνω τους χωρίς κανέναν ενδοιασμό. Τελικά το άρμα γκρεμίζει την Πύλη και σημαδεύει τους φοιτητές. Οι φοιτητές δίχως όπλα, μαζί με τον λαό προσπαθούν να αντισταθούν στη βάρβαρη εισβολή των τανκς. Είναι ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου και ενώ ο στρατός και η αστυνομία είναι ήδη μες στο Πολυτεχνείο, οι φοιτητές δεν μπορούν να αντισταθούν πια. Η μάχη έχει αρχίσει: χιλιάδες πολίτες συλλαμβάνονται και πολλοί φοιτητές προσπαθούν να το σκάσουν και να κρυφτούν στους γύρω δρόμους. Το τέλος της Χούντας έχει ήδη αρχίσει.

Αφηγητής: Ο κύριος Μπάμπης ο δημοσιογράφος περιμένει τον κύριο Ανδρέα Σκευοφύλακα στο σπίτι του.

(Τοκ, τοκ!)

Αφηγητής: Ο κύριος Ανδρέας Σκευοφύλακας επιτέλους έφτασε!

Δημοσιογράφος (2012): Γεια σας τι κάνετε, πώς είστε;

Ανδρέας Σκευοφύλακας: Μια χαρά ευχαριστώ! Εάν δεν κάνω λάθος θέλατε να μου πάρετε μία συνέντευξη για τότε στο Πολυτεχνείο...

Δημοσιογράφος (2012): Ναι! Εάν δεν έχετε πρόβλημα μπορούμε να ξεκινήσουμε. Παρακαλώ περάστε μέσα. Καταρχήν θα ήθελα να σας ευχαριστήσω που μετά από 30 χρόνια περίπου δέχεστε να σας πάρω αυτή τη συνέντευξη είναι τιμή μου...

Ανδρέας Σκευοφύλακας: Δεν κάνει τίποτα έτσι και αλλιώς κάποτε θα «έξυνα τις πληγές του παρελθόντος».

Δημοσιογράφος (2012): Μάλιστα... Η συγκεκριμένη συνέντευξη είναι αφιερωμένη σε εσάς γι’ αυτό μιλήστε μας με δικά σας λόγια...

Ανδρέας Σκευοφύλακας: Ευχαριστώ πολύ λοιπόν ξεκινώ: την ημέρα εκείνη ήμουν υπηρεσία. Στον στρατό είχα δέκα μήνες. Ήμουν εκπαιδευτής στο Κέντρο Τεθωρακισμένων, στο Γουδί. Τότε οι «μαυροσκούφηδες» ήταν σώμα επίλεκτων. Πήγα εθελοντικά. Μόλις άρχισαν τα επεισόδια, μπήκαμε επιφυλακή. «Οι κομμουνιστές καίνε την Αθήνα» μας έλεγαν και εμείς τους πιστεύαμε. Θυμάμαι στο στρατόπεδο κάποιοι είχαν ραδιοφωνάκια και ακούγαμε στα κρυφά τον σταθμό του Πολυτεχνείου. «Παλιοκουμμούνια θα καλοπεράσετε!» λέγαμε.

Μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα της 16ης Νοεμβρίου, η ίλη μου πήρε εντολή να ετοιμαστεί για έξοδο. Αποφασίστηκε να βγουν πέντε δικά μας άρματα, κάτι γαλλικά AMX30. Εγώ ήμουν οδηγός στο πρώτο άρμα που βγήκε στον δρόμο. Στη 1.15 το πρωί της 17ης Νοεμβρίου φτάσαμε στη διασταύρωση των λεωφόρων Αλεξάνδρας και Κηφισίας. Λίγο αργότερα διασχίζαμε την Αλεξάνδρας, όταν στο ύψος του IKA, στη στάση Σόνια, σταματήσαμε γιατί ο δρόμος ήταν κλειστός. Υπήρχαν οδοφράγματα, φωτιές και ακινητοποιημένα λεωφορεία. Με διάφορες μανούβρες αριστερά δεξιά, μπρος πίσω, άνοιξα τον δρόμο και προχωρήσαμε όταν φτάσαμε στη διασταύρωση της λεωφόρου Αλεξάνδρας και της οδού Πατησίων, μας έδωσαν εντολή να σταματήσουμε. Εκεί, στην πλατεία Αιγύπτου, μείναμε περίπου μία ώρα.

Ο κόσμος θυμάμαι ότι μας φώναζε «είμαστε αδέλφια, είμαστε αδέλφια». Εγώ ήθελα να τους φάω. Τους έβλεπα σαν παράσιτα. Μετά από λίγο μας είπαν να πάμε κοντά στο Πολυτεχνείο, αλλά όχι μπροστά στην πόρτα. Αυτό κάναμε. Σταματήσαμε λίγα μέτρα πιο πέρα. Φτάνοντας μπροστά στην πόρτα, έστριψα το άρμα προς το Πολυτεχνείο, με γυρισμένο το πυροβόλο προς τα πίσω. Θυμάμαι ότι σηκώθηκα από τη θέση μου και εγώ και το άλλο πλήρωμα. Δεκάδες φοιτητές κρέμονταν από τα κάγκελα, ενώ εκατοντάδες βρίσκονταν στον προαύλιο χώρο. Έδειχναν πανικόβλητοι. Τότε ήρθε ο οδηγός εδάφους του άρματος και μου λέει: «Θα μπούμε μέσα, θα ρίξουμε την πύλη. Ετοιμάσου!»

Πήρα θέση και ξεκίνησα. Δεν έβλεπα πολλά πράγματα, δεν είχα καλό οπτικό πεδίο, γιατί κοιτούσα πλέον από τη θυρίδα του άρματος. Δέκα εκατοστά πριν από την πόρτα, σταμάτησα. Σταμάτησα σκόπιμα. Αυτό φαίνεται στο βίντεο της εποχής. Στο φρενάρισμα, οι φοιτητές τρομαγμένοι έφυγαν προς τα πίσω. Αν έμπαινα με ταχύτητα, θα σκότωνα δεκάδες άτομα που εκείνη τη στιγμή ήταν κρεμασμένα στα κάγκελα.

H καγκελόπορτα έπεσε αμέσως. Πίσω από τη σιδερένια πύλη ήταν σταθμευμένο το Μερσεντές το οποίο είχαν βάλει εκεί οι φοιτητές για να φράξουν την είσοδο. Το έκανα αλοιφή. H αριστερή ερπύστρια το έλιωσε. Με το που έπεσε η πύλη του Πολυτεχνείου εισέβαλαν οι αστυνομικοί για να συλλάβουν τους φοιτητές. Λίγο αργότερα κατέβηκα και εγώ από το άρμα και μπήκα στον χώρο του Πολυτεχνείου. Δεν υπήρχε νεκρός. Θα μπορούσε όμως και να υπάρχουν νεκροί.

ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ ΓΙ’ AYTO ΠΟΥ HMOYN, ΓΙ’ AYTO ΠΟΥ EKANA. Τότε αισθανόμουν ότι έκανα κάτι καλό, κάτι μεγάλο. Στους «μαυροσκούφηδες», στο Γουδί, είχα γίνει ο ήρωας που διέλυσε τους εχθρούς της πατρίδας, τα «παλιοκουμμούνια», όπως λέγαμε τότε τους φοιτητές. Αυτά μου έλεγαν, αυτά πίστευα. Τι περιμένεις!

Εεε... αυτά ήθελα να πω επίσης αισθάνομαι πολύ ωραία που τα έβγαλα από μέσα μου...

Δημοσιογράφος (2012): Μάλιστα. Ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας κι ελπίζω κάποια μέρα να ξαναϊδωθούμε.

Αφηγητής: Ο κύριος Σκευοφύλακας φεύγει και ο δημοσιογράφος είναι πολύ χαρούμενος.

Ετοιμασίες για τη γιορτή του Πολυτεχνείου 1. Κατορθώματα ηρώων (ποίημα) 2. Πολυτεχνείο (ποίημα) 3. Συνέντευξη με τον κυρ Γιώργη (θεατρικό) 4. Συνέντευξη με τον Ανδρέα Σκευοφύλακα (θεατρικό)

Παιδικές δημιουργίες

ΠΗΓΗ: Το Βήμα (09.11.2003)

Συνέντευξη με τον κυρ Γιώργη

Θεατρικό

Από τον Anthony12 και τη Nasia28

Μαθητές της έκτης τάξης

Αφηγητής: Μια και σήμερα γιορτάζουμε το μεγάλο γεγονός της 17ης Νοεμβρίου, θα ήθελα να γνωρίσετε έναν απ’ τους πιο κοντινούς μου ανθρώπους, τον κυρ Γιώργη. Να τος, κάθεται στον καναπέ και βλέπει τηλεόραση.

(Τοκ τοκ)

Αφηγητής: Κάποιος είναι στην πόρτα. Ο κυρ Γιώργης ξαφνιασμένος ανοίγει.

Δημοσιογράφος: Γεια σας!

Κυρ Γιώργης: Γεια σας! Τι θέλετε;

Δημοσιογράφος: Ήρθα για τη συνέντευξη που κανονίσαμε χτες το βράδυ.

Κυρ Γιώργης: Ναι, σωστά. Δεν είχα καταλάβει όμως τι ακριβώς μου είπατε στο τηλέφωνο.

Δημοσιογράφος: Για να σας φρεσκάρω τη μνήμη, σας ζήτησα να σας πάρω μία συνέντευξη για τα παλιά χρόνια της χούντας, τότε που οι άνθρωποι δεν είχαν δημοκρατία αλλά μόνο δικτατορία. Ελπίζω να με καταλαβαίνετε.

Κυρ Γιώργης: Μάλιστα, τώρα κατάλαβα. Ρωτήστε με ό,τι θέλετε.

Δημοσιογράφος: Ας ξεκινήσουμε λοιπόν. Πώς ήταν κατά τη γνώμη σας η ζωή χωρίς δημοκρατία;

Κυρ Γιώργης: Κοιτάξτε, εκτός από περιορισμένη ήταν και βάρβαρη. Όπως μάλλον καταλαβαίνετε, μιλάω για τα φρικτά βασανιστήρια, που έκαναν τον κόσμο να υποφέρει και να πεθαίνει.

Δημοσιογράφος: Μάλιστα. Πώς πιστεύετε ότι ήταν η ζωή των παιδιών;

Κυρ Γιώργης: Τα παιδιά ήταν πολύ περιορισμένα, στον χώρο του σχολείου ήταν πάρα πολύ πειθαρχημένα, το ξύλο ήταν στην καθημερινή διάταξη, τα παιδιά φορούσαν όλα ομοιόμορφες ποδιές και δεν επιτρεπόταν να ακούς τραγούδια συγκεκριμένων συνθετών, ούτε να διαβάζεις βιβλία και εφημερίδες της αρεσκείας σου.

Δημοσιογράφος: Ωραία. Αφού οι δύο πρώτες ερωτήσεις ήταν γενικές, ας μπούμε τώρα στο επετειακό κλίμα. Θα μας μιλήσετε για τη στιγμή που το άρμα γκρέμισε την πύλη του Πολυτεχνείου;

Κυρ Γιώργης: Βεβαίως. Είχε πάει 2 το πρωί. Οι στρατιωτικοί δίνουν προθεσμία λίγων λεπτών στους φοιτητές να αποχωρήσουν από το Πολυτεχνείο, να παραδοθούν. Οι φοιτητές αρνήθηκαν, με αποτέλεσμα λίγα λεπτά ένα άρμα να γκρεμίσει την πύλη του Πολυτεχνείου. Τη στιγμή που η πύλη έπεσε, εισέβαλαν οι αστυνομικοί για να συλλάβουν τους φοιτητές. Τα παιδιά έτρεχαν πανικόβλητα εδώ κι εκεί για να μην τα πιάσουν. Μισή ώρα περίπου μετά απ’ αυτό το τραγικό επεισόδιο, ένας φοιτητής μου χτύπησε το θυροτηλέφωνο, κι εγώ όσο πιο προσεκτικά μπορούσα του είπα «Στον τρίτο».

Δημοσιογράφος: Μάλιστα. Ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας. Εάν επιθυμείτε θα σας στείλω το άρθρο με το ταχυδρομείο. Γεια σας!

Κυρ Γιώργης: Γεια σας!

Αφηγητής: Ήταν του αύριο η γενιά / δεκαοχτώ, δεκαεννιά / ήταν χιλιάδες τα παιδιά / και τρία τα μερόνυχτα. / Την πρώτη μέρα τραγουδούν / την πρώτη νύχτα μάς καλούν / την πρώτη μέρα η λευτεριά / γραμμένη λέξη με μπογιά.

Οι στίχοι προέρχονται από το ποίημα της Κωστούλας Μητροπούλου «Οι τρεις μέρες» (Γλώσσα ΣΤ΄ Δημοτικού)

Ετοιμασίες για τη γιορτή του Πολυτεχνείου 1. Κατορθώματα ηρώων (ποίημα) 2. Πολυτεχνείο (ποίημα) 3. Συνέντευξη με τον κυρ Γιώργη (θεατρικό) 4. Συνέντευξη με τον Ανδρέα Σκευοφύλακα (θεατρικό)

Παιδικές δημιουργίες

Imagine

Φαντάσου, λέει, να μην υπήρχαν πόλεμοι και σκοτωμοί. Φαντάσου οι άνθρωποι να ενδιαφέρονταν για το κοινό καλό και τη συλλογική ευημερία. Φαντάσου να σεβόμασταν τους άλλους και να δεχόμασταν τη διαφορετικότητά τους.

Δεν είναι πάντοτε εύκολο αλλά, αν το φανταστούμε, ίσως γίνει λιγότερο δύσκολο…

Imagine there’s no heaven, it’s easy if you try
No hell below us, above us only sky
Imagine all the people living for today

Imagine there’s no countries, it isn’t hard to do
Nothing to kill or die for and no religion, too
Imagine all the people living life in peace

You may say I’m a dreamer, but I’m not the only one
I hope some day you’ll join us and the world will be as one

Imagine no possessions, I wonder if you can
No need for greed or hunger, a brotherhood of man
Imagine all the people sharing all the world

You may say I’m a dreamer, but I’m not the only one
I hope some day you’ll join us and the world will live as one

ΣΤΙΧΟΙ - ΜΟΥΣΙΚΗ - ΕΡΜΗΝΕΙΑ: John Lennon
ΔΙΣΚΟΣ: Imagine (1975)

ΠολιτικήΤραγούδια

Βασίλη, είσαι πάντοτε μαζί μου

Μια ιστορία από τον Νοέμβριο του 1973

Το 2004 το περιοδικό «9» (ένθετο της Ελευθεροτυπίας για τα κόμικς) κυκλοφόρησε ένα ολόκληρο τεύχος αφιερωμένο στην εξέγερση του Πολυτεχνείου.

Από εκεί προέρχεται η ιστορία του βίντεο, σχεδιασμένη από τον Στάθη, έναν πολύ ταλαντούχο σκιτσογράφο μας.

Δικτατορία 1967-1974Κόμικς – Σκίτσα

Another Brick in the Wall

Ναι, δε θέλουμε την εκπαίδευση όπου οι δάσκαλοι δυναστεύουν και ταλαιπωρούν τα παιδιά. Ούτε την άλλη, βέβαια, με εκείνους που αδιαφορούν και περιμένουν να σχολάσουν.

Θέλουμε, και αξίζουμε, μια εκπαίδευση που καλλιεργεί την παιδεία και σκύβει με ενδιαφέρον στους μαθητές. Που νοιάζεται και για τους δασκάλους, όμως, διευκολύνοντας τις προσπάθειές τους…

We don’t need no education
We don’t need no thought control
No dark sarcasm in the classroom
Teacher, leave them kids alone
Hey, teacher, leave them kids alone

All in all it’s just another brick in the wall
All in all you’re just another brick in the wall

We don’t need no education
We don’t need no thought control
No dark sarcasm in the classroom
Teachers, leave them kids alone
Hey, teacher, leave us kids alone

All in all you’re just another brick in the wall
All in all you’re just another brick in the wall

ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ: Pink Floyd
ΔΙΣΚΟΣ: The Wall (1979)

Σχολείο και εκπαίδευσηΤραγούδια

Σ’ έναν κόσμο που δεν κάνει κάτι για μας

Από την Γκρέτα Αστεράκη

Μαθήτρια της έκτης τάξης (2011/12)

Ένα πολύ ωραίο τραγούδι από την Άλκηστι Πρωτοψάλτη!

Στίχοι: Θάνος Παπανικολάου
Μουσική: Michael Jackson
Ερμηνεία: Άλκηστις Πρωτοψάλτη
Δίσκος: Στο ωραιότερο σημείο (2007)

Τραγούδια

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου

Μικρό χρονικό της κορυφαίας αντιδικτατορικής εκδήλωσης

Πατήστε στην ημέρα που σας ενδιαφέρει:

Τετάρτη 14.11.1973

Πρωί

• Οι φοιτητικοί σύλλογοι Νομικής και Ιατρικής πραγματοποιούν συνελεύσεις. Στο τέλος εκατοντάδες φοιτητές πραγματοποιούν πορεία στην οδό Σόλωνος και στην Πατησίων.
• Η πορεία ολοκληρώνεται στο Πολυτεχνείο. Ακούγονται τα πρώτα συνθήματα στο κατάμεστο προαύλιο του κτιρίου. Φτάνουν και φοιτητές από άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Μεσημέρι

• Οι σχολές του Πολυτεχνείου πραγματοποιούν γενικές συνελεύσεις με παρουσία περίπου 2.500 φοιτητών. Κηρύσσεται διήμερη απεργία-αποχή από τα μαθήματα μέχρι τη Δευτέρα.
• Φοιτητές συγκεντρώνονται στο προαύλιο του Πολυτεχνείου, στο πεζοδρόμιο, στον δρόμο. Πάνω από 2.000 είναι έξω με συνθήματα: «Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία», «Δημοκρατία», «Κάτω η χούντα», «Κάτω ο Παπαδόπουλος», «Λαέ πεινάς, γιατί τους προσκυνάς», «Ένας είναι ο αρχηγός, ο κυρίαρχος λαός», «Έξω τώρα οι Αμερικάνοι», «Εξουσία στον λαό», «Ο λαός πεινάει», «Λαέ πολέμα, σου πίνουνε το αίμα», «Εργάτες, αγρότες, φοιτητές» κ.ά.

Το μεγάλο πανό που δέσποζε στα προπύλαια του
Πολυτεχνείου κατά τη διάρκεια της εξέγερσης

• Η Αστυνομία δημιουργεί κλοιό. Οι φοιτητές ρίχνουν νεράντζια εναντίον των αστυνομικών.
• Φτάνουν νέες ομάδες φοιτητών από άλλα ιδρύματα, διασπούν τον κλοιό και εισέρχονται στο Πολυτεχνείο. Έξω βρίσκονται περί τους 2.000 πολίτες.
• Πάνω από την πύλη του Πολυτεχνείου στην οδό Πατησίων υψώνεται η ελληνική σημαία, η οποία θα είναι το μόνο σύμβολο της εξέγερσης και τις τέσσερις ημέρες. Αναγράφονται συνθήματα.

Απόγευμα

• Φτάνει ο εισαγγελέας. Η Αστυνομία ζητά από το μεγάφωνο ήσυχη εκκένωση του Πολυτεχνείου.
• Ο πρύτανης του Πολυτεχνείου συναντάται με τον διευθυντή της αστυνομίας στη γωνία Πατησίων και Στουρνάρη. Ο τελευταίος ζητά άδεια εισόδου της αστυνομίας στο Πολυτεχνείο. Ο πρύτανης αρνείται κατηγορηματικά.
• Νέα πρόσκληση της Αστυνομίας για εκκένωση με απειλή δυναμικής επέμβασης.
• Οι φοιτητές προσπαθούν να οργανώσουν ραδιοφωνικό σταθμό. Προς το παρόν λειτουργεί με εμβέλεια μόλις 300 μέτρων. Μεταδίδονται σπουδαστικά και γενικά συνθήματα. Τοποθετείται μεγάφωνο.

• Δημιουργείται η Συντονιστική Επιτροπή της κατάληψης από φοιτητές διαφόρων σχολών.

Βράδυ

• Συνεδριάζει η Σύγκλητος του Πολυτεχνείου και εγκρίνει τη στάση του πρύτανη.
• Η Αστυνομία αποχωρεί μέχρι την πλατεία Κάνιγγος.
• Η μεγάλη πλειοψηφία των φοιτητών αποφασίζει την κατάληψη του Πολυτεχνείου. Κλείνουν οι πύλες με σιδερόβεργες, μπετόν αρμέ, εκτός από τη μικρή πόρτα πλάι στην κύρια πύλη.
• Ξεκινά ουσιαστικά η εξέγερση του Πολυτεχνείου. Η κατάληψη οργανώνεται: συγκροτούνται ομάδες εργασίας, συγκεντρώνονται τρόφιμα, παρασκευάζεται φαγητό, γίνεται καθαριότητα, ελέγχονται οι προκηρύξεις, φρουρούνται καίρια σημεία.
• Κλείνουν όλες οι πύλες.

Πέμπτη 15.11.1973

Πρωί

• Η κατάσταση γίνεται σοβαρότερη. Η εξέγερση παίρνει λαϊκό, σαφώς αντιδικτατορικό χαρακτήρα. Ο ραδιοφωνικός σταθμός καλεί τον λαό της Αθήνας σε κινητοποίηση. Η οργάνωση βελτιώνεται. Εγκαθίσταται σύστημα τηλεπικοινωνιών και τοποθετούνται τρία μεγάφωνα. Πολυγραφούνται τα πρώτα κείμενα. Κυκλοφορεί η «Εφημερίδα του Ελεύθερου Πολυτεχνείου».
• Οι φοιτητές αυτοαποκαλούνται «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», παραμένουν οχυρωμένοι στο Πολυτεχνείο και δηλώνουν ότι θα μείνουν στο κτίριο επ’ αόριστον. Καλούν τον λαό να τους συμπαρασταθεί.
• Η αστυνομία ξαναφτιάχνει κλοιό, απειλεί, απωθεί και κάπου κάπου δέρνει. Εξακολουθεί να μην επεμβαίνει στο Πολυτεχνείο.
• Ολοκληρώνεται η δοκιμαστική λειτουργία του ραδιοφωνικού σταθμού. Τώρα η εμβέλειά του καλύπτει όλη την πρωτεύουσα. Ο πομπός κατασκευάστηκε μέσα σε λίγες ώρες στα εργαστήρια της σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών από τον Γιώργο Κυρλάκη, έχει ισχύ 250 βατ και εκπέμπει στους 1015 ή 1050 χιλιοκύκλους. Εκφωνούν η Μαρία Δαμανάκη, ο Δημήτρης Παπαχρήστος και ο Μίλτος Χαραλαμπίδης.

Ο ραδιοσταθμός της εξέγερσης…

…και ο πομπός

• Διαδηλώσεις σε Πατησίων, Σταδίου, Πεδίον του Άρεως.

Μεσημέρι

• Η εξέγερση γενικεύεται. Ο αθηναϊκός λαός συμπαρίσταται στους φοιτητές με συνθήματα. Το κέντρο της πόλης δονείται από διαδηλώσεις.
• Οι πολίτες στηρίζουν τους φοιτητές με τρόφιμα, γραφική ύλη και φάρμακα.

Χώρος φύλαξης τροφίμων…

…και φαρμάκων

• Μαθητική συνέλευση στην αίθουσα της Αρχιτεκτονικής: 800 μαθητές της Μέσης Εκπαίδευσης εκλέγουν νέα επιτροπή. Τη νύχτα έμειναν κλεισμένοι γύρω στους 600.
• Οι συγκεντρωμένοι έξω από το Πολυτεχνείο είναι περισσότεροι από 20.000. Μπαίνουν και βγαίνουν μαθητές, φοιτητές, εργάτες, οικοδόμοι και διάφορες αντιπροσωπείες του λαού. Πραγματοποιείται εφοδιασμός σε τρόφιμα και άλλα είδη.

Το μεθύσι της ελευθερίας…

Βράδυ

• Μεγάλα τμήματα των παρόδων του Πολυτεχνείου έχουν κατακλυστεί από πλήθη. Κύρια συνθήματα: «Η χούντα θα πέσει απ’ τον λαό», «Λαϊκή κυριαρχία», «Λαϊκή εξουσία», «Ο λαός πεινάει, το κεφάλαιο μασάει», «Έξι χρόνια αρκετά, δε θα γίνουνε εφτά», «Απόψε θα κάμει ξαστεριά», «Ξημερώνει λευτεριά» κ.ά.
• Οι φοιτητές εκλέγουν νέα Συντονιστική Επιτροπή. Ελέγχονται τα συνθήματα και οργανώνονται η τροφοδοσία, το νοσοκομείο, τα υπνωτήρια, η καθαριότητα και η διαφύλαξη της περιουσίας του Πολυτεχνείου.
• Ο ραδιοφωνικός σταθμός συνεχίζει τις εκπομπές με συνθήματα, οδηγίες και πληροφορίες. Παροτρύνει τον λαό σε εξέγερση και γενική απεργία.
• Τα μεσάνυχτα από τους 8.000 έξω από το Πολυτεχνείο αποχωρούν οι μισοί.

Παρασκευή 16.11.1973

Πρωί

• Από νωρίς καταφθάνει πλήθος φοιτητών και πολιτών στους γύρω χώρους. Οι εκδηλώσεις εντείνονται. Ο ενθουσιασμός και η αποφασιστικότητα κορυφώνονται.

Στην οδό Πατησίων, μπροστά στην κεντρική πύλη

• Γνωστοποιείται η πρόθεση της δικτατορίας για εκκένωση των χώρων γύρω από το Πολυτεχνείο. Ο πρύτανης ζητεί να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για ομαλή λύση του προβλήματος.

Μεσημέρι

• Με δύο συνελεύσεις τους οι μαθητές εκλέγουν μαθητική επιτροπή. Ψηφίζεται διακήρυξη που πολυγραφείται και μοιράζεται στα σχολεία.
• Πραγματοποιούνται οι πρώτες μεγάλες πορείες προς την Ομόνοια και το Πολυτεχνείο μέσω της Σταδίου, της Πανεπιστημίου και της Αλεξάνδρας.
• Οι συγκεντρωμένοι μέσα κι έξω από το Πολυτεχνείο ξεπερνούν τις 20.000. Ο ραδιοφωνικός σταθμός ανακοινώνει συνεχώς τις φοιτητικές θέσεις.

• Καταφθάνουν κάτοικοι των Μεγάρων. Προηγουμένως είχαν πραγματοποιήσει συγκέντρωση διαμαρτυρίας μπροστά στον Άρειο Πάγο, διαμαρτυρόμενοι για τις απαλλοτριώσεις της γης τους.
• Φτάνουν ομάδες οικοδόμων με πλακάτ και μπαίνουν στο Πολυτεχνείο.
• Έρχονται πολλοί σπουδαστές τεχνικών σχολών και νεαροί εργάτες.

Απόγευμα

• Μεγάλη εξέγερση του αθηναϊκού λαού με επιθέσεις κατά των κυβερνητικών κτιρίων. Μεγάλο πλήθος διαδηλωτών πραγματοποιεί πορεία προς το Σύνταγμα και συγκρούεται με την αστυνομία στη συμβολή των οδών Σταδίου και Κοραή. Τραυματίες και από τις δύο πλευρές.
• Ο κόσμος παραμένει στο πλευρό των φοιτητών. Οι συγκρούσεις γενικεύονται στο κέντρο της Αθήνας. Συμπλοκή ομάδας σπουδαστών της Παντείου με την αστυνομία στου Μακρυγιάννη.

• Η αστυνομία ζητάει βοήθεια από τη Χωροφυλακή. Η Χωροφυλακή περιφρουρεί διάφορα κτίρια. Συμπλοκές στα Χαυτεία, παντού.

Βράδυ

• Βροχή δακρυγόνων στην Ομόνοια.
• Ογκώδης διαδήλωση οικοδόμων κατεβαίνει από τη λεωφόρο Αλεξάνδρας προς την οδό Πατησίων με σύνθημα «Δεν περνάει ο φασισμός».
• Διαδηλωτές επιτίθενται κατά του υπουργείου Δημόσιας Τάξης. Στην αρχή αποκρούονται με απλές απωθήσεις, αστυνομικά κλομπ και δακρυγόνα. Στο τέλος, με εντολή του στρατηγού που διοικεί το «υπουργείο», χρησιμοποιούνται πυροβόλα όπλα. Κυκλοφορούν ελεύθεροι σκοπευτές. Πέφτουν οι πρώτοι νεκροί στον γύρω χώρο.
• Πολιορκία, χωρίς επιτυχία, και άλλων δημόσιων κτιρίων.
• Πάνω από 100.000 άνθρωποι συγκεντρώνονται στο Πολυτεχνείο. Στήνονται οδοφράγματα με λεωφορεία, τρόλεϊ, εξαρτήματα, διαφημιστικές πινακίδες, στέγαστρα στάσεων.
• Δεκάδες τραυματίες διακομίζονται στο Πολυτεχνείο. Αρχίζει η κίνηση των ασθενοφόρων. Εκατοντάδες τραυματίες στα νοσοκομεία.
• Βαρβαρότητες στο κέντρο της Αθήνας από αστυνομικούς υπαλλήλους. Θάνατοι από ξυλοδαρμό.

• Ο ραδιοφωνικός σταθμός ζητά επειγόντως χειρουργικά γάντια, λαβίδες, ράμματα, βελόνες για ραφές, ψαλίδια, φιάλες οξυγόνου, αντιασφυξιογόνες μάσκες. Δίνει οδηγίες για την αντιμετώπιση των δακρυγόνων, καλεί ασθενοφόρα.
• Η δικτατορία πανικοβάλλεται. Η αστυνομία ζητάει ενισχύσεις από τον στρατό. Φωτιές στους δρόμους.
• Ρίχνονται δακρυγόνα και μέσα στο Πολυτεχνείο. Πραγματοποιείται η τελευταία συνέλευση των φοιτητών. Υπογραμμίζεται η κρισιμότητα της κατάστασης. Καμιά λιποψυχία, ούτε λόγος για αποχώρηση. Ομόφωνη απόφαση να κρατηθεί το Πολυτεχνείο με κάθε θυσία.

Μεσάνυχτα

• Ο κόσμος διαλύεται βίαια ενώ ο καπνός από τα δακρυγόνα κάνει την ατμόσφαιρα αποπνικτική. Η αστυνομία αποκλείει το οικοδομικό τετράγωνο του Πολυτεχνείου. Οι διαδηλωτές τραγουδούν.
• Γνωστοποιείται ότι τα τανκς είναι καθ’ οδόν.

Σάββατο 17.11.1973

1.45 π.μ.

• Τα τανκς παρατάσσονται στον χώρο του Πολυτεχνείου. Τοποθετούνται μονάδες καταδρομών. Η περιοχή φωτίζεται με τους ισχυρούς προβολείς των τανκς.

• Οι πολιορκημένοι, ανεβασμένοι στα κάγκελα, χειροκροτούν τους στρατιώτες.
• Ο σταθμός του Πολυτεχνείου κάνει εκκλήσεις στους στρατιώτες να αψηφήσουν τις εντολές των ανωτέρων τους. Στη συνέχεια ο εκφωνητής απαγγέλλει τον Εθνικό Ύμνο.

2.30 π.μ.

• Αρχίζουν αγωνιώδεις διαπραγματεύσεις. Μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής των φοιτητών προσέρχονται στην κεντρική πύλη και δηλώνουν ότι δέχονται να εκκενώσουν το Πολυτεχνείο, με την εποπτεία όμως της Δικαιοσύνης, των καθηγητών τους, του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και του Τύπου. Οι όροι τους απορρίπτονται.

2.45 π.μ.

• Παρέχεται 15λεπτη προθεσμία στους φοιτητές να εκκενώσουν το Πολυτεχνείο. Οι φοιτητές προσπαθούν να απασφαλίσουν την είσοδο και να απομακρύνουν το αυτοκίνητο που βρίσκεται πίσω από αυτήν.
• Κατόπιν εντολής, ένα από τα τρία άρματα μάχης που έχουν παραταχθεί έξω από τη σχολή γκρεμίζει την κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου. Όπως φαίνεται και στο ιστορικό φιλμ που τραβά παράνομα Ολλανδός δημοσιογράφος, το άρμα μάχης AMX 30 ρίχνει τη σιδερένια πύλη τη στιγμή που επάνω βρίσκονται ακόμη φοιτητές.

• Το άρμα εισέρχεται στο Πολυτεχνείο. Εισβάλλουν ένοπλοι καταδρομείς. Άτακτη φυγή των σπουδαστών.
• Ο στρατός υπόσχεται ελεύθερη δίοδο και αφήνει τον κόσμο να φύγει αλλά η αστυνομία κακοποιεί τους εξερχόμενους. Οι στρατιώτες προσπαθούν να διευκολύνουν τους φοιτητές και να τους προστατέψουν.
• Ελεύθεροι σκοπευτές της αστυνομίας ανοίγουν πυρ από γειτονικές ταράτσες, ενώ άνδρες των μυστικών υπηρεσιών καταδιώκουν τους εξεγερθέντες. Πολλοί φοιτητές βρίσκουν καταφύγιο σε γειτονικές πολυκατοικίες. Εκατοντάδες τραυματίες στα νοσοκομεία. Εκατοντάδες φοιτητές στα κρατητήρια της Ασφάλειας.
• Οι εκφωνητές του ραδιοφωνικού σταθμού παραμένουν στο πόστο τους και συνεχίζουν να εκπέμπουν το ιστορικό μήνυμα για 40 λεπτά μετά την έξοδο, μέχρι που συλλαμβάνονται.

3.30 π.μ.

• Η επιχείρηση ολοκληρώνεται και οι στρατιώτες αποχωρούν με εμβατήρια.

4.00 π.μ.

• Καθαρίζονται οι δρόμοι από συνεργεία καθαριότητας. Οι οδομαχίες συνεχίζονται σε μακρινότερα σημεία.

Η εξέγερση του αθηναϊκού λαού συνεχίζεται μέχρι την Κυριακή το πρωί. Αρχίζει νέο κεφάλαιο δολοφονιών και αίματος. Δρουν «αδέσποτες» σφαίρες. Πολλά τα θύματα του Σαββατοκύριακου.

Σάββατο πρωί: Ο «γύρος του θριάμβου». Τανκς
στην Πανεπιστημίου, στο βάθος η Ομόνοια…

Η στρατιωτική δικτατορία του 1967-1974 1. Η Αντίσταση στη χούντα 2. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου

ΠΗΓΕΣ: Ελευθεροτυπία (17.11.2003), el.wikipedia.org
ΕΙΚΟΝΕΣ: podilato98.blogspot.com (1: maps.google.gr), diadiktiomenoi.blogspot.com (2), eclass31.weebly.com (3), kaistriotis.blogspot.com (4), anoixtosxoleio.weebly.com (5), athens.indymedia.org (6-7,9,11,16), Η Καθημερινή (8), alepouda.blogspot.com (10,17), ethnos.gr (12), tovima.gr (13), goudaki.blogspot.com (14), estaciodeservei.blogspot.com (15), rethemnosnews.gr (18), avgi.gr (19)
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΒΙΝΤΕΟ: podilato98.blogspot.com