Προσοχή στη γενική!
Αυτά οι λέξεις φανερώνουν κάποια ιδιότητα, κυρίως επάγγελμα, και τις συναντούμε και σε
αρσενικό γένος:
- η εισαγγελέας – ο εισαγγελέας
- η κηδεμόνας – ο κηδεμόνας
- η συγγραφέας – ο συγγραφέας
- η τραυματίας – ο τραυματίας
Κλίνονται όπως τα αντίστοιχα αρσενικά, αλλά χρειάζονται προσοχή στη γενική του ενικού αριθμού. Γι’ αυτό τις χωρίζουμε σε τρεις κατηγορίες:
- Θηλυκά σε -έας
(η συγγραφέας, της συγγραφέως)
- Θηλυκά σε -ίας
(η ταμίας, της ταμία)
- Υπόλοιπα θηλυκά σε -ας
(η επιστήμονας, της επιστήμονος)
Θηλυκά σε -έας
Η γενική του ενικού λήγει σε
-έως. Στον πληθυντικό ακολουθούν την κλίση των
αρσενικών σε -έας:
η
της
τη
συγγραφέας
συγγραφέως
συγγραφέα
οι
των
τις
συγγραφείς
συγγραφέων
συγγραφείς
Έτσι κλίνονται τα θηλυκά:
- απογραφέας, αποστολέας
- γραμματέας
- διανομέας, διερμηνέας, δρομέας
- εισαγγελέας, εισβολέας, εντολέας
- ιππέας
Και όλα τα σύνθετα που σχηματίζουν:
- αντ-εισαγγελέας
- εκ-δρομέας
Θηλυκά σε -ίας
Η γενική του ενικού λήγει σε
-ία, αλλά δεν είναι πάντα εύχρηστη και συχνά μας ξενίζει.
Επίσης, στη γενική του πληθυντικού ο
τόνος κατεβαίνει στη λήγουσα:
οι
των
τις
ταμίες
ταμιών
ταμίες
Έτσι κλίνονται τα θηλυκά:
- αισθηματίας, εγκληματίας
- επαγγελματίας, επιχειρηματίας
- κτηματίας, λοχίας
- σωσίας, τραυματίας
Υπόλοιπα θηλυκά σε -ας
Η γενική του ενικού λήγει σε
-ος, ενώ στη γενική του πληθυντικού ο
τόνος κατεβαίνει στην παραλήγουσα:
η
της
την
επιστήμονας
επιστήμονος
επιστήμονα
οι
των
τις
επιστήμονες
επιστημόνων
επιστήμονες
Έτσι κλίνονται τα θηλυκά:
- αριστερόχειρας, αρχιτέκτονας
- δεξιόχειρας, διδάκτορας, δόκτορας
- είρωνας, εκλέκτορας
- κηδεμόνας, κοσμήτορας
- λέκτορας, μάρτυρας
- πραγματογνώμονας, πρόσφυγας
Και όλα τα σύνθετα που σχηματίζουν:
- ιερο-μάρτυρας
- οσιο-μάρτυρας
- ψευδο-μάρτυρας
ΕΙΚΟΝΕΣ: Timelinegr@youtube, ertnews.gr