Απλή προστακτική
Η απλή προστακτική στην Α΄ συζυγία σχηματίζεται από το αοριστικό θέμα και τις καταλήξεις -ε, -τε:
- ντύνω / έντυσα
ντύσε, ντύστε
Μερικά ρήματα, ωστόσο, παρουσιάζουν κάποιες ιδιομορφίες και χρειάζονται προσοχή.
Αλλαγή αοριστικού θέματος:
- παίρνω / πήρα
πάρε, πάρτε - τρώω / έφαγα
φάε, φάτε - πάω / πήγα
πήγαινε (πάνε), πηγαίν(ε)τε (πάτε)
Καταλήξεις -ες, -είτε (-έστε):
- βλέπω / είδα
δες, δείτε (δέστε) - βρίσκω / βρήκα
βρες, βρείτε (βρέστε) - λέω / είπα
πες, πείτε (πέστε) - πίνω / ήπια
πιες, πιείτε (πιέστε) - μπαίνω / μπήκα
μπες (έμπα), μπείτε (μπέστε) - βγαίνω / βγήκα
βγες (έβγα), βγείτε (βγέστε)
Καταλήξεις -α, -είτε:
- ανεβαίνω / ανέβηκα
ανέβα, ανεβείτε - κατεβαίνω / κατέβηκα
κατέβα, κατεβείτε
Κατάληξη -α, -άστε:
- σωπαίνω / σώπασα
σώπα, σωπάστε
Και με συγκεκομμένους τύπους:
- ακούω / άκουσα
άκουσε (άκου), ακούστε - αρπάζω / άρπαξα
άρπαξε (άρπα), αρπάξτε - αφήνω / άφησα
άφησε (άσε), αφήστε (άστε)
— Άστε με ήσυχη!
Παθητική φωνή
Στην παθητική φωνή οι καταλήξεις είναι -ου και -είτε:
- ντύνομαι / ντύθηκα
ντύσου, ντυθείτε
Εδώ τα ρήματα με ιδιομορφίες είναι λιγότερα.
Καταλήξεις -ε, -(ε)τε:
- γίνομαι / έγινα
γίνε, γίνετε - κάθομαι / κάθισα (έκατσα)
κάθισε, καθίστε (κάτσε, κάτσετε)
Κατάληξη -α, -άτε:
- έρχομαι / ήρθα
έλα, ελάτε
Με συγκεκομμένο τύπο:
- σηκώνομαι / σηκώθηκα
σήκω, σηκωθείτε
— Έλα, σήκω!
Συνεχής προστακτική
Η συνεχής προστακτική στην Α΄ συζυγία σχηματίζεται από το ενεστωτικό θέμα και τις καταλήξεις -ε, -ετε:
- ντύνω → ντύνε, ντύνετε
Κι εδώ υπάρχουν ρήματα με ιδιομορφίες που χρειάζονται προσοχή.
Καταλήξεις -α, -άτε:
- τρέχω → τρέχα, τρεχάτε
- φεύγω → φεύγα, φευγάτε
Συνηρημένα ρήματα:
- ακούω → άκου(γε), ακούτε
- καίω → καίγε, καίγετε
- κλαίω → κλαίγε, κλαίτε
- λέω → λέγε, λέγετε
- σκάω → σκάε, σκάτε
- σπάω → σπάε, σπάτε
- τρώω → τρώγε, τρώ(γε)τε
- φταίω → φταίτε
- φυλάω → φύλαγε, φυλά(γε)τε
Ρήματα
ΕΙΚΟΝΕΣ: aconsciousrethink.com, spinavita.co.uk, philosophy.online@facebook