28 Σεπ 2019

Τα φυτά έξω από το δωμάτιο;

Το οξυγόνο είναι απαραίτητο για την αναπνοή των ανθρώπων και των ζώων, ενώ το διοξείδιο του άνθρακα σε μεγάλη ποσότητα είναι βλαβερό


Τα φυτά αναπνέουν μέρα και νύχτα. Με την αναπνοή τους παίρνουν οξυγόνο από το περιβάλλον και αποβάλλουν διοξείδιο του άνθρακα. Την ημέρα, όμως, επιτελούν και τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης, δηλαδή απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα και αποβάλλουν οξυγόνο.

Ευτυχώς για μας, το οξυγόνο που αποβάλλουν τα φυτά με τη φωτοσύνθεση είναι πολύ περισσότερο από αυτό που απορροφούν με την αναπνοή, επομένως κατά τη διάρκεια της ημέρας εμπλουτίζουν τον αέρα με πολύτιμο οξυγόνο.

Τη νύχτα δεν είναι δυνατή η φωτοσύνθεση, καθώς απουσιάζει το ηλιακό φως, οπότε τα φυτά αποβάλλουν μόνο διοξείδιο του άνθρακα και απορροφούν μόνο οξυγόνο.

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι είναι επικίνδυνο να κοιμόμαστε σε δωμάτιο όπου βρίσκονται πολλά φυτά, ωστόσο ο φόβος αυτός είναι αδικαιολόγητος: Η ποσότητα του οξυγόνου που απορροφά ένα φυτό κατά τη διάρκεια της νύχτας είναι πολύ μικρή, μικρότερη από αυτή που απορροφά ένας άνθρωπος ή ένα κατοικίδιο που βρίσκεται στο ίδιο δωμάτιο και κοιμάται κοντά μας…

Υγεία – ΚίνδυνοιΦυτά

26 Σεπ 2019

Προετοιμάσου από τώρα για τον σεισμό

Εικονογραφημένες οδηγίες αυτοπροστασίας

Ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (Ο.Α.Σ.Π.) έχει επιμεληθεί ορισμένες πολύ χρήσιμες οδηγίες σχετικά με το πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από έναν σεισμό.

Ας τις μελετήσουμε και ας τις συζητήσουμε με την οικογένεια και τους συμμαθητές μας, διότι οι σεισμοί είναι πολύ συνηθισμένο φαινόμενο στη χώρα μας. Οι περισσότεροι έχουν μικρό μέγεθος και δεν προκαλούν ιδιαίτερα προβλήματα, εμείς όμως οφείλουμε σε κάθε περίπτωση να είμαστε προετοιμασμένοι…

Πατήστε στα χρωματιστά πλαίσια:

Α. Πριν τον σεισμό

Προετοιμάσου!





Β. Κατά τη διάρκεια του σεισμού

Προστάτεψε τον εαυτό σου!




Γ. Μετά τον σεισμό

Εφάρμοσε το προσεισμικό σχέδιό σου!



Μπορείτε να αποθηκεύσετε τη σχετική αφίσα…


…αλλά και το βιβλιαράκι με τις αναλυτικές οδηγίες:

Πατήστε στην εικόνα

Και μην ξεχνάτε:




ΓεωγραφίαΚόμικς – ΣκίτσαΥγεία – Κίνδυνοι
ΠΗΓΗ: oasp.gr
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΙΚΟΝΩΝ: podilato98.blogspot.com

25 Σεπ 2019

Οι Γεωγραφικές Ανακαλύψεις

Στη διάρκεια του 15ου και του 16ου αιώνα αρκετοί Ευρωπαίοι εξερευνούν άγνωστα μέχρι τότε εδάφη του πλανήτη μας αναζητώντας χρυσάφι και μπαχαρικά.

Οι τολμηροί αυτοί θαλασσοπόροι ταξιδεύουν ώς τα πέρατα του κόσμου, αξιοποιώντας την επιστήμη της Γεωγραφίας αλλά και εφευρέσεις όπως η μαγνητική πυξίδα.

Περιπλέουν την Αφρική φθάνοντας στην Ασία, αλλά κατευθύνονται και δυτικά, ανακαλύπτοντας τυχαία τον Νέο Κόσμο, δηλαδή την αμερικανική ήπειρο.


Χάρτης των μεγάλων εξερευνητικών ταξιδιών (15ος-16ος αι.)

Τα σημαντικότερα ταξίδια

Τέσσερις είναι οι σημαντικότεροι σταθμοί σε αυτά τα πρωτόγνωρα και εντυπωσιακά ταξίδια:

1–
2 Ο Πορτογάλος Βαρθολομαίος Ντιάζ ανακαλύπτει το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας στη νότια Αφρική. Δέκα χρόνια μετά ο συμπατριώτης του Βάσκο Ντα Γκάμα ακολουθεί την ίδια πορεία και διαπλέει τον Ινδικό Ωκεανό.


3 Ο Χριστόφορος Κολόμβος κατευθύνεται προς την Ινδία από τα δυτικά. Θέλει να ανακαλύψει έναν νέο, συντομότερο δρόμο προς τη Νοτιοδυτική Ασία, ώστε η μεταφορά των μπαχαρικών της προς την Ευρώπη να κοστίζει λιγότερο στην Ισπανία. Στην πορεία του όμως ανακαλύπτει μια νέα ήπειρο.

* Το όνομά της (Αμερική) οφείλεται στον Αμέρικο Βεσπούτσι, ο οποίος θα ακολουθήσει αργότερα την πορεία του Κολόμβου.





Ο Χριστόφορος Κολόμβος αποβιβάζεται στην αμερικανική ήπειρο

4 Ο Μαγγελάνος πραγματοποιεί για λογαριασμό της Ισπανίας τον πρώτο περίπλου της Γης και αποδεικνύει τη σφαιρικότητά της.



Συνέπειες των Ανακαλύψεων

Τα ταξίδια αυτά έχουν σημαντικές συνέπειες για την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο. Οι Ευρωπαίοι ιδρύουν αποικίες στις νέες χώρες, εκμεταλλεύονται τους ιθαγενείς πληθυσμούς και πλουτίζουν από αυτούς. Συγκεκριμένα:

1 Η Αμερική κυριαρχείται από τους Ευρωπαίους, οι οποίοι ιδρύουν αποικίες στις νέες περιοχές και έρχονται σε επαφή με τους αρχαίους λαούς τους, όπως οι Ίνκας και οι Αζτέκοι.

Δυστυχώς αντιμετωπίζουν τους ιθαγενείς με περιφρόνηση, τους εκμεταλλεύονται, τους υποδουλώνουν και τελικά καταστρέφουν τον πολιτισμό τους.


Ισπανοί στρατιώτες καταστρέφουν λατρευτικά είδωλα των ιθαγενών

2 Νέα είδη διατροφής και πολύτιμα μέταλλα φτάνουν στην Ευρώπη από τις νέες αποικίες, με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί το εμπόριο σε παγκόσμια κλίμακα και να γεννηθεί ο καπιταλισμός, το κυρίαρχο οικονομικό σύστημα μέχρι τις μέρες μας. Ιδρύονται νέες τράπεζες, καθώς και βιοτεχνικές επιχειρήσεις που ανταγωνίζονται μεταξύ τους.

3 Παράλληλα εισάγονται και καλλιεργούνται άγνωστα μέχρι τότε φυτά (καλαμπόκι, πατάτα, ντομάτα, καπνός, καφές κ.ά.). Στη γεωργία χρησιμοποιούνται νέες τεχνικές, όπως το άνοιγμα αυλακιών για τη σπορά και το λίπασμα.

Χρονολόγιο
1487: Ο Βαρθολομαίος Ντιάζ στη Νότια Αφρική
1492: Ο Χριστόφορος Κολόμβος στην Κεντρική Αμερική
1497-1498: Ο Βάσκο ντα Γκάμα στην Ινδία
1519-1522: Ο γύρος της Γης από τον Μαγγελάνο
1519-1521: Οι Ευρωπαίοι καταστρέφουν τον πολιτισμό των Αζτέκων
1531-1533: Οι Ευρωπαίοι καταστρέφουν τον πολιτισμό των Ίνκας


ΠΗΓΕΣ: Ιστορία ΣΤ΄ Δημοτικού, Ιστορία ΣΤ΄ Δημοτικού (2006)
ΕΙΚΟΝΕΣ: Ιστορία ΣΤ΄ Δημοτικού (2006) (1), podilato98.blogspot.com (2-3 και 6: english-online.at, 4: Ιστορία ΣΤ΄ Δημοτικού), Ιστορία ΣΤ΄ Δημοτικού (5,7)

Φτιάξτε ζωικά και φυτικά κύτταρα

Πατήστε στην εικόνα που σας ενδιαφέρει και συμβουλευτείτε τις οδηγίες που κρύβονται στο αγγλικό ερωτηματικό. Καλή επιτυχία!





ΖωήΠαιχνίδια

Το κύτταρο

Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, όλα τα έμβια, αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα. Τα κύτταρα είναι η μικρότερη μονάδα ζωής, θυμίζουν μικροσκοπικά «εργοστάσια» και λειτουργούν με απίστευτη ακρίβεια.

Έχουν εξαιρετικά μικρό μέγεθος (δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι), γι’ αυτό η ύπαρξή τους έγινε αντιληπτή αφού εφευρέθηκε το μικροσκόπιο.

* Ένα σύγχρονο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο μπορεί να τα μεγεθύνει έως και 300.000 φορές.


Όπως ένα κτίριο αποτελείται από πολλά τούβλα, έτσι και ένας ζωντανός οργανισμός αποτελείται από πολλά μικροσκοπικά κύτταρα (έργο του Nathan Sawaya)

Το μέγεθος των κυττάρων και η μορφολογία τους ποικίλλει. Στον άνθρωπο, για παράδειγμα, υπάρχουν περίπου 100 διαφορετικά είδη κυττάρων:
Τα νευρικά κύτταρα σχηματίζουν μακριές αποφυάδες, με τις οποίες μπορούν να δέχονται και να μεταβιβάζουν μηνύματα.
Κάποια κύτταρα, όπως τα σπερματοζωάρια, μπορούν και κινούνται χάρη σε ειδικές δομές που διαθέτουν.
Άλλα κύτταρα, όπως εκείνα του δέρματος, είναι πλατιά και έχουν καλυπτήριο ρόλο.

Τα κύτταρα των ζώων

Τα ζωικά κύτταρα αποτελούνται από τρεις κύριες περιοχές:

1. Κυτταρική μεμβράνη. Η μεμβράνη αυτή περιβάλλει το κύτταρο, το διαχωρίζει από το εξωτερικό του περιβάλλον και το φέρνει σε επικοινωνία με αυτό, ελέγχοντας το είδος των ουσιών που εισέρχονται ή εξέρχονται. Από την κυτταρική μεμβράνη, δηλαδή, περνούν χρήσιμα υλικά προς το κύτταρο και αποβάλλονται άχρηστα προς τα έξω.

2. Πυρήνας. Αποτελεί το «κέντρο ελέγχου» όλων των λειτουργιών του κυττάρου. Περιέχει το γενετικό υλικό (DNA), όπου βρίσκονται αποθηκευμένες οι πληροφορίες που ελέγχουν όλες τις κυτταρικές δραστηριότητες.

Το DNA

Μέσα στον πυρήνα καθενός από τα κύτταρά μας υπάρχει μια χημική ένωση που είναι καθοριστικής σημασίας για τη ζωή. Λέγεται δεσοξυριβονουκλεϊνικό οξύ, αλλά συνήθως το αποκαλούμε με το αγγλικό αρκτικόλεξο DNA που είναι ευκολότερο.

Μοιάζει με μια σπειροειδή ανεμόσκαλα, είναι ίδιο σε όλα τα κύτταρα ενός ζωντανού οργανισμού και «φυλάει» τις γενετικές πληροφορίες με τη μορφή ενός κώδικα πολύτιμου για την αναπαραγωγή και τη διαιώνιση του είδους.

3. Κυτταρόπλασμα. Είναι το κύριο μέρος του κυττάρου. Μέσα του βρίσκονται τα λεγόμενα κυτταρικά οργανίδια, που επιτελούν τις ποικίλες λειτουργίες του κυττάρου: τη σύνθεση πρωτεϊνών, την παραγωγή και αξιοποίηση της ενέργειας, τη διάσπαση άχρηστων ουσιών, την κίνησή του κ.ά.


Τα κύτταρα των φυτών

Τα φυτικά κύτταρα διαθέτουν τρία επιπλέον μέρη:

4. Κυτταρικό τοίχωμα. Είναι ένα παχύ και ανθεκτικό περίβλημα έξω από την κυτταρική μεμβράνη. Καθώς είναι συμπαγές και ικανό να αντέχει σε μεγάλες πιέσεις, λειτουργεί ως σκελετός που υποστηρίζει το κύτταρο και κατ’ επέκταση ολόκληρο το φυτό.

5. Χυμοτόπια. Είναι αποθήκες θρεπτικών ουσιών (π.χ. άμυλου) και καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του φυτικού κυττάρου.

6. Χλωροπλάστες. Βρίσκονται μόνο στα κύτταρα των πράσινων τμημάτων του φυτού και είναι γεμάτοι με μια πράσινη χρωστική ουσία, τη χλωροφύλλη (σε αυτήν οφείλεται το χαρακτηριστικό πράσινο χρώμα των φύλλων). Στους χλωροπλάστες γίνεται η φωτοσύνθεση, δηλαδή η δέσμευση της ηλιακής ενέργειας και η μετατροπή της σε χημική.


Κύτταρα χωρίς πυρήνα!

Λόγω του πυρήνα τους τα κύτταρα των ζωντανών οργανισμών λέγονται και ευκαρυωτικά, από τις αρχαίες λέξεις ευ (= καλώς) και κάρυον (= καρπός/πυρήνας).

* Επομένως ευ + κάρυον = καλά σχηματισμένος πυρήνας.

Εξαίρεση αποτελούν τα βακτήρια, που είναι πολύ απλοί οργανισμοί. Τα κύτταρά τους δεν έχουν εξελιχθεί, δε συγκροτούν πυρήνα και ονομάζονται προκαρυωτικά κύτταρα.

Δείτε στη συνέχεια


ΑφιερώματαΖωή
ΠΗΓΗ: Φυσικά ΣΤ΄ Δημοτικού
ΕΙΚΟΝΕΣ: lecatalog.com (1), podilato98.blogspot.com (2-3: Φυσικά ΣΤ΄ Δημοτικού)

Τα πέντε βασίλεια
(γράφημα)

Οι ζωντανοί οργανισμοί εμφανίζουν σημαντικές διαφορές, μοιάζουν όμως και σε αρκετά χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με τις βασικές τους ομοιότητες οι επιστήμονες τους ταξινομούν σε πέντε βασίλεια:
  • Τα πρώτιστα
  • Τα μονήρη
  • Τους μύκητες
  • Τα φυτά
  • Τα ζώα


Ζωή
ΕΙΚΟΝΑ: podilato98.blogspot.com (από Βιολογία Α΄ Γυμνασίου)

Εκατομμυριούχος: Έμβια και άβια

Πατήστε στην εικόνα που σας ενδιαφέρει και παίξτε όπως στο δημοφιλές τηλεπαιχνίδι γνώσεων «Ποιος θέλει να γίνει εκατομμυριούχος»:






Ζωή

24 Σεπ 2019

23 Σεπ 2019

Περίληψη

Η περίληψη είναι η παρουσίαση μιας ιστορίας με σύντομο τρόπο. Για να το πετύχουμε πρέπει να αναφέρουμε μόνο τις βασικές πληροφορίες του κειμένου.


Οδηγίες για μια καλή περίληψη

1 Διαβάζουμε προσεκτικά την ιστορία, για να κατανοήσουμε την υπόθεσή της.

2 Βρίσκουμε το κυρίως θέμα. Σ' αυτό μας βοηθάει και ο τίτλος της ιστορίας, αφού πολλές φορές συνοψίζει το περιεχόμενό της.

3 Υπογραμμίζουμε τα κυριότερα σημεία. Προσπαθούμε να εντοπίσουμε σε κάθε παράγραφο τις λέξεις-κλειδιά ή τις φράσεις-κλειδιά.

* Αν θέλουμε μπορούμε να σημειώσουμε στο περιθώριο της παραγράφου μια σύντομη πρόταση (έναν πλαγιότιτλο) που θα αναφέρεται στο κυρίως θέμα της.

4 Συνδέουμε τις προτάσεις που έχουμε ξεχωρίσει (τις βασικές πληροφορίες), χρησιμοποιώντας φράσεις όπως:
  • έπειτα
  • κατόπιν
  • εντωμεταξύ
  • ξαφνικά
  • στη συνέχεια
  • τελικά κ.ά.


Συνδέουμε τις βασικές πληροφορίες με τις κατάλληλες φράσεις

5 Αναφέρουμε την ιστορία με δικά μας λόγια, τονίζοντας τα κύρια σημεία που έχουμε υπογραμμίσει.

* Αφηγούμαστε ποιοι παίρνουν μέρος, πού και πότε έγιναν τα γεγονότα, πώς εξελίσσεται η ιστορία (αρχή - μέση - τέλος), ενώ δεν ξεχνάμε να αναφέρουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματα των προσώπων.

6 Ίσως χρειαστεί να κάνουμε και κάποιες αλλαγές…


Οι αλλαγές που μπορούμε να κάνουμε

1 Αντικαθιστούμε, όπου μπορούμε, βασικές λέξεις του κειμένου με συνώνυμες.

ο γέρος → ο ηλικιωμένος

2 Αντικαθιστούμε φράσεις με λέξεις.

πριν από μερικές ημέρες → πρόσφατα

3 Αντικαθιστούμε, όπου γίνεται, δευτερεύουσες προτάσεις με μετοχές.

καθώς τρέχαμε → τρέχοντας

4 Αντικαθιστούμε μια σειρά ενεργειών με μία φράση.

Τα παιδιά έπαιξαν κυνηγητό στην αυλή και έπειτα κρυφτό. Στη συνέχεια έκοψαν την τούρτα, έβαλαν μουσική και χόρεψαν. → Τα παιδιά διασκέδασαν πολύ.

5 Αντικαθιστούμε μια περίοδο με μία φράση.

Ο διευθυντής τόνισε ότι θα υπάρξουν συνέπειες για την πράξη τους και τους προειδοποίησε ότι αυτό που έκαναν δε θα μείνει ατιμώρητο. → Ο διευθυντής τούς απείλησε με τιμωρία.

6 Μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο (τις κουβέντες μέσα σε εισαγωγικά) σε πλάγιο λόγο.

«Πώς πέρασες σήμερα στην εκδρομή του σχολείου;» → Τον ρώτησε πώς πέρασε στην εκδρομή.



ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: egpaid.blogspot.com, paidio.blogspot.com
ΕΙΚΟΝΕΣ: podilato98.blogspot.com, ferratum.sk, wpclipart.com, podilato98.blogspot.com (από foodstyle.co.nz)

19 Σεπ 2019

Οι δεκαδικοί αριθμοί

Αριθμοί με… συνοδεία!


Οι φυσικοί αριθμοί δεν επαρκούν για να εκφράσουμε κάποιες μετρήσεις με ακρίβεια. Έτσι χρησιμοποιούμε ένα άλλο είδος αριθμών που ονομάζονται δεκαδικοί αριθμοί.

Για παράδειγμα, όλοι στην αίθουσα του σχολείου είμαστε ψηλότεροι από 1 μέτρο, αλλά δε μας λες και δίμετρους! Χρειαζόμαστε, λοιπόν, κάποιους αριθμούς που θα βρίσκονται ανάμεσα στο 1 και στο 2.

Οι δεκαδικοί αριθμοί περιλαμβάνουν ολόκληρες μονάδες και κομμάτια τους.

1 Αποτελούνται από δύο μέρη, το ακέραιο και το δεκαδικό.

2 Ανάμεσα στα δύο μέρη, για να τα ξεχωρίζουμε, σημειώνουμε ένα ειδικό κόμμα που λέγεται υποδιαστολή.


3 Στο πρώτο μέρος γράφουμε τους αριθμούς όπως τους γνωρίσαμε στις μικρότερες τάξεις, δηλαδή με τις μονάδες τους, τις δεκάδες τους κλπ.

4 Στο δεύτερο μέρος γράφουμε τους αριθμούς πάλι με μια συγκεκριμένη σειρά, δηλαδή πρώτα τα δέκατα, ύστερα τα εκατοστά και στο τέλος τα χιλιοστά.


Τόσο στο ακέραιο όσο και στο δεκαδικό μέρος κάθε τάξη είναι 10 φορές μεγαλύτερη από την αμέσως επόμενη προς τα δεξιά της. Έτσι:

1 δεκάδα =
1 εκατοντάδα =

ΑΛΛΑ

1 δέκατο =
1 εκατοστό =
 10 μονάδες
 10 δεκάδες

 ΚΑΙ:

 10 εκατοστά
 10 χιλιοστά

Οι δεκαδικοί διαβάζονται με δύο τρόπους:

452,26 μ.
  • 452 κόμμα 26 μέτρα
  • 452 μέτρα και 26 εκατοστά (του μέτρου)
0,26 μ.
  • 0 κόμμα 26 μέτρα
  • 26 εκατοστά (του μέτρου)

Δείτε στη συνέχεια


ΑφιερώματαΔεκαδικοί αριθμοίΚόμικς – Σκίτσα
ΕΙΚΟΝΕΣ: Μαθηματικά ΣΤ΄ Δημοτικού (1), podilato98.blogspot.com (2-3)

Περιγραφή

Στις περιγραφές χρησιμοποιούμε κατά κανόνα ενεστώτα, ενώ φροντίζουμε τα ουσιαστικά και τα ρήματά μας:
Τα ουσιαστικά γίνονται πιο συγκεκριμένα με τους κατάλληλους επιθετικούς προσδιορισμούς (επίθετα, επιθετικές μετοχές κ.ά.).
Τα ρήματα γίνονται πιο συγκεκριμένα με τους κατάλληλους τοπικούς προσδιορισμούς, δηλαδή επιρρήματα ή φράσεις που φανερώνουν τόπο.

Μερικοί τοπικοί προσδιορισμοί:
  • πάνω, κάτω
  • δεξιά, αριστερά
  • δίπλα, εκεί
  • πιο πέρα, στηv άκρη
  • κοντά στο σημείο εκείνο
  • στο πίσω μέρος
  • τριγύρω, απέναντι

1. Όταν περιγράφουμε έναν άνθρωπο



Αναφέρουμε:
  • Ποιο είναι το όνομα και η ηλικία του, πού μένει, με τι ασχολείται.
  • Πόσο συχνά τον βλέπουμε, ποια είναι η σχέση μας μαζί του.
  • Πώς μοιάζει (εξωτερική εμφάνιση), ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του.
  • Πώς είναι ο χαρακτήρας του, οι συνήθειές του.
  • Τι κάνουμε μαζί.
  • Περιστατικά σχετικά με αυτόν.
  • Συναισθήματα και σκέψεις για το πρόσωπο αυτό.

2. Όταν περιγράφουμε ένα αντικείμενο

Αναφέρουμε:
  • Πού βρίσκεται, πώς το λένε, πώς είναι (γενική εντύπωση, σχήμα, μέγεθος, χρώμα).
  • Περιγραφή με μια λογική σειρά (από έξω προς τα μέσα, από πάνω προς τα κάτω κλπ.).
  • Πώς είναι φτιαγμένο, από τι υλικά.
  • Πώς χρησιμοποιείται.
  • Πώς το αποκτήσαμε (αν είναι δικό μας).
  • Περιστατικά σχετικά με αυτό.
  • Συναισθήματα και σκέψεις για όλα τα παραπάνω.

3. Όταν περιγράφουμε ένα κτίριο


Αναφέρουμε:
  • Πού βρίσκεται, τι σχέση έχουμε με αυτό.
  • Πότε χτίστηκε, ποια είναι η ιστορία του, κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που έχει.
  • Εξωτερική περιγραφή: σχήμα, μέγεθος, χρώμα, εμφάνιση από μακριά.
  • Εσωτερική περιγραφή: πώς είναι από μέσα, λειτουργία, χώροι, έπιπλα.
  • Χρήση από τους ανθρώπους που μένουν ή έμεναν σ’ αυτό. Γνωρίζουμε κάτι για τη ζωή τους;
  • Διαφορετική εμφάνιση σε ειδικές περιπτώσεις (γιορτή, χιόνι κλπ.).
  • Ποια συναισθήματα ή σκέψεις μάς προκαλεί.

4. Όταν περιγράφουμε έναν χώρο που γνωρίσαμε

Αναφέρουμε:
  • Πού ήταν αυτός ο χώρος, πώς ήταν από έξω και πώς από μέσα.
  • Ποιος ήταν ο λόγος που μας έκανε να τον αγαπήσουμε ή, απλώς, να τον γνωρίσουμε.
  • Τι κάνουν οι άνθρωποι εκεί, τι κάναμε εμείς, ποιους συναντούσαμε.
  • Τι σκεφτόμασταν και πώς νιώθαμε κάθε φορά που βρισκόμασταν εκεί.

5. Όταν περιγράφουμε έναν τόπο που έχουμε επισκεφτεί

Ζάκυνθος

Αναφέρουμε:
  • Πότε και πώς πρωτοπήγαμε εκεί, για ποιο λόγο.
  • Γενική εικόνα: τι βλέπει κανείς με μια πρώτη ματιά, τι του κάνει εντύπωση.
  • Περιγραφή του τόπου (ό,τι είδαμε με τη σειρά).
  • Τι κάναμε εκεί.
  • Περιστατικά σχετικά με τον τόπο.
  • Συναισθήματα και σκέψεις για όλα τα παραπάνω.

6. Όταν περιγράφουμε μια χώρα

Αναφέρουμε:
  • Ποιο είναι το όνομά της.
  • Πού βρίσκεται.
  • Στοιχεία για τη ζωή εκεί: πληθυσμός, γλώσσα, θρησκεύματα, κλίμα κ.ά.



ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γλώσσα ΣΤ΄ Δημοτικού, egpaid.blogspot.com, blogs.sch.gr/anianiouris
ΕΙΚΟΝΕΣ: nineteen77.net, pestrap.wordpress.com, greecephotos.xf.cz, Γραμματική Ε΄-ΣΤ΄ Δημοτικού

18 Σεπ 2019

17 Σεπ 2019

Οι ζωντανοί οργανισμοί

Η πιο σημαντική αιτία για την ύπαρξη ζωής στη Γη είναι το νερό. Περίπου τα 3/4 της επιφάνειάς της καλύπτονται από νερό με τη μορφή παγετώνων, ωκεανών, λιμνών και ποταμών. Η ζωή, τουλάχιστον με τη μορφή που τη γνωρίζουμε, δε θα μπορούσε να δημιουργηθεί και να διατηρηθεί χωρίς την ύπαρξη νερού.

Γι’ αυτό, εξάλλου, κάθε προσπάθεια των επιστημόνων να ανακαλύψουν αν υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες ξεκινά από το απλό ερώτημα αν ο πλανήτης αυτός έχει νερό!



Η ύπαρξη άφθονου οξυγόνου στην ατμόσφαιρα είναι ο δεύτερος παράγοντας που ευνοεί καθοριστικά την ύπαρξη ζωής στη Γη. Όλοι σχεδόν οι ζωντανοί οργανισμοί, τόσο αυτοί που ζουν στην ξηρά όσο και οι υδρόβιοι, χρειάζονται οξυγόνο για τις λειτουργίες τους.

Το πολύτιμο αυτό αέριο προέρχεται από τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης, η οποία αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο των φυτών. Χάρη στη φωτοσύνθεση η ποσότητα του οξυγόνου στην ατμόσφαιρα παραμένει σταθερή παρά τη συνεχή κατανάλωσή του από όλους τους ζωντανούς οργανισμούς. Δίκαια, λοιπόν, τα φυτά χαρακτηρίζονται «πνεύμονες ζωής»!



Αν ρίξουμε μια ματιά γύρω μας, παρατηρούμε ένα πλήθος ζωντανών οργανισμών αλλά και πολλά άψυχα αντικείμενα. Με τη βοήθεια της αρχαίας λέξης βίος (= ζωή) ονομάζουμε
τους ζωντανούς οργανισμούς έμβια (< εν + βίος) και
τα αντικείμενα που δεν έχουν ζωή άβια (< α- στερητικό + βίος).

Χαρακτηριστικές λειτουργίες των ζωντανών οργανισμών

Οι ζωντανοί οργανισμοί εμφανίζουν χαρακτηριστικές λειτουργίες: τρέφονται, κινούνται, αναπτύσσονται, αναπνέουν, αντιδρούν σε ερεθίσματα και αναπαράγονται.

1. Τρέφονται. Οι οργανισμοί χρειάζονται ενέργεια, για να επιζήσουν και να αναπτυχθούν. Την ενέργεια αυτή την εξασφαλίζουν με την τροφή. Τα φυτά συνθέτουν μόνα τους την τροφή τους, ενώ τα ζώα τρώνε φυτά ή άλλα ζώα.

2. Κινούνται. Τα περισσότερα ζώα μπορούν να μετακινηθούν από το ένα μέρος στο άλλο περπατώντας, πετώντας ή κολυμπώντας. Τα φυτά δεν μπορούν βέβαια να μετακινηθούν, όμως ακόμη κι αυτά κινούν τα φύλλα τους, στρέφοντάς τα προς το φως.

3. Αναπτύσσονται. Τα ζώα αναπτύσσονται μέχρι να αποκτήσουν την τελική τους μορφή. Τα φυτά αναπτύσσονται σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Πάντως, όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, φυτά και ζώα, κάποτε ωριμάζουν, γερνούν και πεθαίνουν.

4. Αναπνέουν. Για να γίνει η καύση των τροφών και η απελευθέρωση της ενέργειας που υπάρχει σε αυτές, οι περισσότεροι οργανισμοί χρειάζονται οξυγόνο. Το οξυγόνο αυτό το εξασφαλίζουν με την αναπνοή.

5. Αντιδρούν σε ερεθίσματα. Οι ζωντανοί οργανισμοί ανταποκρίνονται σε ερεθίσματα από το περιβάλλον τους. Η χελώνα, για παράδειγμα, κρύβεται στο καβούκι της όταν αιστανθεί κίνδυνο, ενώ το σώμα μας ιδρώνει όταν αισθανθούμε ζέστη. Οι αντιδράσεις των οργανισμών μπορεί να διαφέρουν, ο στόχος όμως είναι κοινός: η επιβίωση!

6. Αναπαράγονται. Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί αναπαράγονται. Η δημιουργία απογόνων είναι προϋπόθεση για να συνεχιστεί η ζωή και μετά τον θάνατο των γονιών.


Το φαινόμενο της ζωής

Ορισμένες από αυτές τις λειτουργίες, ωστόσο, δε χαρακτηρίζουν αποκλειστικά το φαινόμενο της ζωής. Κάποιες εμφανίζονται και στα άβια. Ένα αεροπλάνο, π.χ., κινείται, ένα ψυγείο αντιδρά στην αύξηση της θερμοκρασίας κ.ο.κ.

Υπάρχουν όμως δύο λειτουργίες που συναντώνται αποκλειστικά στους ζωντανούς οργανισμούς:
Ο μεταβολισμός. Μόνο οι ζωντανοί οργανισμοί προσλαμβάνουν ενέργεια και θρεπτικές ουσίες και τις χρησιμοποιούν για την ανάπτυξή τους.
Η αναπαραγωγή. Καμιά μηχανή, κανένα άβιο αντικείμενο δεν μπορεί να αναπαραχθεί.

Μια ειδική υποκατηγορία

Μια ιδιαίτερη υποκατηγορία των άβιων αντικειμένων αποτελούν αυτά που προέρχονται από νεκρά τμήματα οργανισμών. Η ξύλινη καρέκλα, για παράδειγμα, είναι άβιο. Έχει κατασκευαστεί όμως από ένα δέντρο που κάποτε στεκόταν σε ένα δάσος ολοζώντανο.

Με τον ίδιο τρόπο το μάλλινο πουλόβερ μας έχει κατασκευαστεί από το μαλλί ενός ζώου, τα δερμάτινα παπούτσια μας από το δέρμα ενός ζώου, το χαρτί των βιβλίων και ο φελλός στο μπουκάλι του κρασιού από ένα δέντρο κλπ.


Ζωή
ΠΗΓΗ: Φυσικά ΣΤ΄ Δημοτικού
ΕΙΚΟΝΕΣ: riverdancers.com (1), klimahaus-bremerhaven.de (2), podilato98.blogspot.com (3-4: Φυσικά ΣΤ΄ Δημοτικού)

Η Ευρώπη στα νεότερα χρόνια

Τα μεσαιωνικά χρόνια διαρκούν περίπου μια χιλιετία, από τις αρχές του 5ου αιώνα έως τα μέσα του 15ου αιώνα. Στην περιοχή μας συμπίπτουν σχεδόν με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, ενώ για τη Δυτική Ευρώπη είναι η περίοδος από τη διάλυση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μέχρι την Αναγέννηση.

Από τα μέσα του 15ου αιώνα έως τις αρχές του 19ου μιλάμε για τα νεότερα χρόνια. Για τους Έλληνες είναι μια δύσκολη περίοδος, εφόσον η περιοχή μας κατέχεται κυρίως από τους Οθωμανούς Τούρκους.

Πολιτικός χάρτης της Ευρώπης (1500 περίπου)

Για τη Δυτική Ευρώπη, αντίθετα, είναι μια εποχή ιδιαιτέρως σημαντική. Διάφορα ιδεολογικά, πολιτικά, πνευματικά και καλλιτεχνικά γεγονότα, μεγάλοι και σκληροί πόλεμοι, εξερευνήσεις μακριά από την ευρωπαϊκή ήπειρο αλλά και επαναστάσεις αλλάζουν ριζικά την κατάσταση.

Η κοινωνία, η οικονομία και ο τρόπος διακυβέρνησης αρχίζουν να μεταβάλλονται. Οι Ευρωπαίοι αποκτούν νέες συνήθειες, νέες ιδέες, νέους τρόπους συμπεριφοράς. Σιγά σιγά διαμορφώνονται τα βασικά χαρακτηριστικά του σύγχρονου πολιτισμού.

1 Η αρχή γίνεται με την Αναγέννηση, μια πνευματική και καλλιτεχνική κίνηση που θεμελιώνει την ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα στη βάση του ευρωπαϊκού πολιτισμού και διαδίδεται σε ολόκληρη την ήπειρο.

2 Ακολουθεί η αμφισβήτηση της παπικής κυριαρχίας στον πνευματικό κόσμο, η οποία διασπά την Καθολική Εκκλησία. Είναι η λεγόμενη Θρησκευτική Μεταρρύθμιση, που χωρίζει τους λαούς της Δυτικής και της Κεντρικής Ευρώπης σε Καθολικούς και Προτεστάντες (Διαμαρτυρόμενους).

3 Παράλληλα οι Ευρωπαίοι, με τις σπουδαίες Γεωγραφικές Ανακαλύψεις του 15ου και του 16ου αιώνα, επεκτείνονται σε άγνωστες έως τότε περιοχές άλλων ηπείρων.

4 Κατά τον 18ο αιώνα φουντώνει ο Διαφωτισμός, ένα πνευματικό κίνημα που δίνει έμφαση στη λογική του ανθρώπου και οδηγεί, μεταξύ άλλων, στην ανάπτυξη των φυσικών επιστημών αλλά και σε δύο επαναστάσεις που θα μείνουν στην Ιστορία: την Αμερικανική και τη Γαλλική.

* Τα βασικά τους αιτήματα (ανεξαρτησία - ελευθερία - ισότητα) θα επηρεάσουν την περιοχή μας και την Ελληνική Επανάσταση που θα ακολουθήσει.

Κυλήστε οριζόντια την εικόνα:


Αυτές οι αλλαγές συγκλονίζουν την Ευρώπη και δημιουργούν έναν καινούργιο κόσμο, στον οποίο δεν έχουν θέση η απολυταρχία, η δουλεία και η δεισιδαιμονία.

Οι άνθρωποι εμπιστεύονται τη λογική τους, πιστεύουν στην αξία της γνώσης και θεωρούν ότι αξίζουν την ισότητα και την ελευθερία, ότι μπορούν να ζήσουν με αυτές…

Δείτε στη συνέχεια


ΑφιερώματαΙστορία
ΠΗΓΕΣ: Ιστορία ΣΤ΄ Δημοτικού, Ιστορία ΣΤ΄ Δημοτικού (2006)
ΕΙΚΟΝΕΣ: Ιστορία ΣΤ΄ Δημοτικού (2006), podilato98.blogspot.com (από Ιστορία ΣΤ΄ Δημοτικού)

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα: