Συνέντευξη με έναν αστροναύτη

Ο βετεράνος Γάλλος αστροναύτης Φιλίπ Περέν μιλάει για τις εμπειρίες του στον δημοσιογράφο Αλέξανδρο Κυριακόπουλο

ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

Οκτώβριος 2010

— Ο Άρθουρ Κλαρκ είχε γράψει στο βιβλίο του «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος» πως όταν βρεθείς στο Διάστημα μπορεί να φοβάσαι το κάθε δευτερόλεπτο, δε θα βαρεθείς όμως ούτε μια στιγμή...

— Ισχύει. Όταν κοιτάζεις το Διάστημα από τη Γη σού φαίνεται σχετικά κοντινό. Άλλωστε, είναι μόνο 400 χιλιόμετρα μακριά. Όταν όμως φτάσεις εκεί, τα πάντα αλλάζουν. Κατ’ αρχάς βρίσκεσαι έξω από τον γαλάζιο μανδύα. Το ύψος της ατμόσφαιρας που μας περιβάλλει είναι μόνο 100 χμ. Μετά υπάρχει μόνο σκοτάδι. Διαβάζεις τους μετρητές που σου δείχνουν για πόσες ακόμα μέρες θα έχεις αέρα. Γρήγορα συνειδητοποιείς πως ό,τι γνωρίζεις (η ζωή, το φως) βρίσκεται μόνο στη Γη.

Μέσα στο σκοτάδι το αχανές Διάστημα φαντάζει εχθρικό. Εκεί θα φοβηθείς. Ίσως έχει να κάνει με την εξέλιξή μας ως είδος. Κάποτε ζούσαμε σε σπηλιές. Υπήρχε φόβος τη νύχτα. Πιστεύω πως ακόμη κουβαλάμε τη μνήμη αυτού του φόβου. Σαν το κακό να συμβαίνει μόνο στο σκοτάδι και όχι στο φως.

Έπειτα, βέβαια, ένα σωρό πράγματα μπορούν να συμβούν ενώ είσαι στο Διάστημα. Ο κίνδυνος των μικρομετεωριτών, να χαθείς, να χτυπήσεις κάπου το κράνος σου και πολλά πολλά άλλα. Ποτέ μα ποτέ, όμως, δε θα βαρεθείς.

— Βλέμμα στραμμένο στον ουρανό. Αντίστροφη μέτρηση. Με τη διαστημική στολή και σφιχτά δεμένος στο κάθισμα του διαστημικού λεωφορείου. Τι σκέφτεστε;

— Είναι όπως στις ταινίες. Όμως δεν έχεις χρόνο να σκεφτείς πολλά. Είσαι εκεί για μια δύσκολη αποστολή και πρέπει να είσαι συγκεντρωμένος. Δεν μπορείς ούτε πρέπει να σκέφτεσαι τους κινδύνους. Κάνεις αυτό που έχεις εκπαιδευτεί να κάνεις και παραμένεις συγκεντρωμένος.

Πρέπει επίσης να είσαι ισορροπημένος. Τόσο με το τεχνικό μέρος της αποστολής όσο και με την εσωτερική επιθυμία σου να απολαύσεις το Διάστημα.

Φιλίπ Περέν

— «Όταν κοιτάς από ψηλά, μοιάζει η Γη με ζωγραφιά», λέει ένα ελληνικό τραγούδι. Εσάς η Γη πώς σας φάνηκε;

— Για να φτάσεις εκεί χρειάζεσαι πολλή εκπαίδευση. Όταν βγαίνεις από το διαστημόπλοιο, θεωρείς ότι θα βρεθείς σε περιβάλλον το οποίο ήδη γνωρίζεις από την εκπαίδευση. Νομίζεις όμως. Δεν έχει καμία σχέση. Είχα εντυπωσιαστεί από την ομορφιά.

Εάν μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τη Γη με έναν πίνακα ζωγραφικής, ο αέρας και η ζωή πάνω της βρίσκονται σε ένα στρώμα τόσο λεπτό όσο και η στρώση της μπογιάς πάνω στον πίνακα. Εκεί ζούμε. Εκεί βρισκόμαστε. Η Γη από το Διάστημα μοιάζει με διαστημόπλοιο. Φαίνεται όμως και τόσο εύθραυστη. Είμαστε τόσο πολλοί και αυξανόμαστε διαρκώς. Για πόσο ακόμη θα υπάρχουν όλα αυτά που μας συντηρούν; Σίγουρα είναι όμορφη. Σου δίνεται όμως η εντύπωση πως ένας δυνατός άνεμος να φυσήξει και θα τα παρασύρει όλα.

— Το 1965 ο πρώτος Αμερικανός που «περπατάει» στο Διάστημα επιστρέφει πίσω στη διαστημική κάψουλα και λέει: «Είναι η πιο στενάχωρη στιγμή της ζωής μου». Εσάς;

— Είχα την αίσθηση πως η ζωή μου εκείνη την ώρα τελείωνε. Το όνειρο που είχα από μικρός εκπληρώθηκε μεν, αλλά τώρα έφτανε στο τέλος του. Ήξερα ότι από τη στιγμή που θα έκλεινε πίσω μου η καταπακτή, θα ήταν και η αρχή του τέλος του. Όταν έχεις εκτεθεί σε τέτοια ομορφιά, σε τέτοιες εικόνες, είναι αφάνταστα δύσκολο να τις αποχωριστείς. Ένιωθα οικεία εκεί και ένα με το περιβάλλον. Πριν επιστρέψω, ένιωσα σαν τον δύτη στην ταινία «Απέραντο Γαλάζιο». Αυτόν που θέλει να μείνει για πάντα μέσα στο υγρό στοιχείο όπου νιώθει τόσο οικεία.

— Μπορεί να περιγραφεί η αίσθηση της αιώρησης σε μηδενική βαρύτητα;

— Είναι το όνειρο του Ίκαρου. Είναι ελευθερία. Συνειδητοποιείς πόσο τεράστια δύναμη σού ασκεί η βαρύτητα. Όταν επέστρεψα στη Γη, το πρώτο μου βράδυ στο κρεβάτι είχα διαρκώς την αίσθηση πως ένα τεράστιο χέρι με πίεζε κάτω και με πατίκωνε. Στο Διάστημα βέβαια, όταν έχεις να κάνεις δουλειές, η έλλειψη βαρύτητας έπειτα από λίγες μέρες καταντάει ενοχλητική. Δυσκολεύεσαι να κάνεις τα πλέον απλά πράγματα. Πας να βιδώσεις μια βίδα, π.χ., και άμα δε στηρίζεσαι κάπου θα στριφογυρνάς εσύ αντί για τη βίδα. Πας να ανοίξεις ένα συρτάρι και αντί να έρθει αυτό προς τα εσένα, πας εσύ προς αυτό. Πρέπει να είμαστε σαν τις μαϊμούδες, που έχουν διαρκώς τα πόδια τους πιασμένα στο δέντρο. Μόνο όταν έχουμε τα πόδια μας σταθερά μπορούμε να χρησιμοποιούμε τα χέρια.

Από τις εφημερίδεςΕξερεύνηση του Διαστήματος

ΠΗΓΗ: Ελευθεροτυπία (09.10.2010) (από το προηγούμενο ιστολόγιό μου)
ΕΙΚΟΝΑ: esa.int