Τα άκλιτα ουσιαστικά

Ένας τύπος για όλες τις πτώσεις

Τα ουσιαστικά ανήκουν στα κλιτά μέρη του λόγου. Κλίνονται σε δύο αριθμούς με το σύστημα των πτώσεων.

Τα παλαιότερα χρόνια αυτό ίσχυε και για τα δάνεια από άλλες γλώσσες, που ενσωματώνονταν ικανοποιητικά:

• lucanicum → το λουκάνικο, τα λουκάνικα
• musakka → ο μουσακάς, οι μουσακάδες

Μουσακάς

Τις τελευταίες δεκαετίες όμως, με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και της επικοινωνίας, δεχόμαστε έναν καταιγισμό από ξένες λέξεις, κυρίως αγγλικές.

Η γλώσσα μας δεν προλαβαίνει να τις αφομοιώσει και να τις εξελληνίσει, οπότε τις χρησιμοποιούμε ως άκλιτες:

• pullman → το πούλμαν, τα πούλμαν
• reporter → ο/η ρεπόρτερ, οι ρεπόρτερ

Οι λέξεις αυτές παραμένουν άκλιτες, ακόμη και αν η κατάληξή τους μοιάζει ελληνική:

• koala → το κοάλα, τα κοάλα
• party → το πάρτι, τα πάρτι

Πάρτι

Υπευθυνότητα

Αυτό δεν είναι απαραιτήτως κακό, γιατί πολλές από αυτές είναι αναγκαίες στην επικοινωνία μας. Χρειάζεται, ωστόσο, να σεβόμαστε τη γλώσσα μας και να δείχνουμε υπευθυνότητα.

Αυτό σημαίνει ότι:

1 Αν υπάρχει ελληνική λέξη η οποία ταιριάζει σε αυτό που θέλουμε να πούμε, καλό είναι να την προτιμούμε:

• αβαντάζ → πλεονέκτημα
• στοκ → απόθεμα

2 Αν μια ξένη λέξη έχει αρχίσει να κλίνεται, δεν υπάρχει λόγος να τη διατηρούμε άκλιτη:

• το παλτό, του παλτού, τα παλτά
• το τσίρκο, του τσίρκου, τα τσίρκα

3 Αν υπάρχει εξελληνισμένος τύπος που εντάσσει την ξένη λέξη στο κλιτικό μας σύστημα, καλό είναι να τον προτιμούμε:

• jaguar → ιαγουάρος (όχι τζάγκουαρ)

Ιαγουάρος

4 Όπου είναι δυνατό μεταγράφουμε την ξένη λέξη με ελληνικά γράμματα:

• CD → σιντί
• e-mail → μέιλ

5 Θυμόμαστε ότι οι άκλιτες λέξεις δεν έχουν πληθυντικό, εφόσον είναι άκλιτες, και σίγουρα όχι τον αγγλικό πληθυντικό σε -s:

• τα σιντί (όχι τα CDs)
• τα μέιλ (όχι τα μέιλς ή τα e-mails)
• οι ρεπόρτερ (όχι οι ρεπόρτερς)

6 Από τη στιγμή που μια λέξη μπαίνει στη γλώσσα μας, ο τονισμός της γίνεται ελληνικός:

• blue jean → μπλουτζίν
• ferry boat → φεριμπότ

Μπλουτζίν

Είναι υπέροχο (και χρήσιμο) να μαθαίνουμε ξένες γλώσσες, μαζί με τους κανόνες τους, αλλά όταν μιλάμε ή γράφουμε στα ελληνικά ισχύουν οι κανόνες της δικής μας γλώσσας.

Η μεταγραφή των ξένων λέξεων

Τα παλαιότερα χρόνια οι ξένες λέξεις αποδίδονταν στα ελληνικά με βάση την ορθογραφία που είχαν στη χώρα προέλευσής τους:

• documentaire → ντοκυμανταίρ
• éclair → εκλαίρ
• hobby → χόμπυ
• party → πάρτυ
• portrait → πορτραίτο
• serial → σήριαλ
• train → τραίνο

Αυτό, βέβαια, δημιουργούσε δυσκολίες χωρίς λόγο στη δική μας ορθογραφία, διότι δεν είμαστε υποχρεωμένοι να γνωρίζουμε ξένες γλώσσες για να γράψουμε σωστά ελληνικά.

Σήμερα οι ξένες λέξεις μεταγράφονται στα ελληνικά με τον πιο απλό τρόπο: ντοκιμαντέρ, εκλέρ, χόμπι, πάρτι, πορτρέτο, σίριαλ, τρένο

Τρένο

Τα περισσότερα άκλιτα ουσιαστικά είναι ουδέτερα. Σε αυτά περιλαμβάνονται και ελληνικές λέξεις, όπως κάποια επώνυμα ή τα προτακτικά.

Περισσότερα στις αναρτήσεις που ακολουθούν:

► Η κλίση των ουσιαστικών ► Η κλίση των αρσενικών ουσιαστικών  1.  Τα αρσενικά σε -ος (1)  2.  Τα αρσενικά σε -ος (2)  3.  Τα αρσενικά σε -ης  4.  Τα αρσενικά σε -ης/-ηδες  5.  Τα αρσενικά σε -ης/-εις  6.  Τα αρσενικά σε -υς  7.  Τα αρσενικά σε -ας  8.  Τα αρσενικά σε -άς/-άδες  9.  Τα αρσενικά σε -έας/-είς 10. Τα αρσενικά σε -ές 11. Τα αρσενικά σε -ους 12. Τα αρσενικά σε -ρ 13. Αρσενικά με άλλες καταλήξεις ► Η κλίση των θηλυκών ουσιαστικών  1.  Τα θηλυκά σε -α (1)  2.  Τα θηλυκά σε -α (2)  3.  Τα θηλυκά σε -ά/-άδες  4.  Τα θηλυκά σε -ση, -ξη, -ψη  5.  Τα υπόλοιπα θηλυκά σε -η (1)  6.  Τα υπόλοιπα θηλυκά σε -η (2)  7.  Τα θηλυκά σε -ος  8.  Τα θηλυκά σε -ας  9.  Τα θηλυκά σε -ης 10. Τα θηλυκά σε -ης/-εις 11. Τα θηλυκά σε -υς 12. Τα θηλυκά σε -ού 13. Τα θηλυκά σε -ρ 14. Τα θηλυκά σε -ω 15. Θηλυκά με άλλες καταλήξεις ► Η κλίση των ουδέτερων ουσιαστικών  1.  Τα ουδέτερα σε -ο (1)  2.  Τα ουδέτερα σε -ο (2)  3.  Τα ουδέτερα σε -σιμο, -ξιμο, -ψιμο  4.  Τα ουδέτερα σε -ι  5.  Τα ουδέτερα σε -υ  6.  Τα ουδέτερα σε -μα  7.  Τα ουδέτερα σε -ος  8.  Τα ουδέτερα σε -ας  9.  Τα ουδέτερα σε -ες 10. Τα ουδέτερα σε -ως 11. Τα ουδέτερα σε -ν 12. Τα ουδέτερα σε -ρ ► Τα άκλιτα ουσιαστικά  1.  Άκλιτα αρσενικά  2.  Άκλιτα θηλυκά  3.  Άκλιτα ουδέτερα

ΑφιερώματαΟυσιαστικά

ΕΙΚΟΝΕΣ: flymetothemoontravel.com, fpanimazione.it, wall.alphacoders.com, pixels.com, nationalgeographic.co.uk