Λίγα και καλά!
Αυτά τα ουσιαστικά μάς έρχονται από τα αρχαία ελληνικά και λήγουν σε -ις, -ων και -ως.
1 Κάποια όμορφα σύνθετα σε -ις εμφανίζονται ολοένα και πιο σπάνια στον λόγο μας:
- ο άπατρις, του απάτριδος
οι απάτριδες, των απάτριδων - ο ρίψασπις, του ριψάσπιδος
οι ριψάσπιδες, των ριψασπίδων
Ευτυχώς, ο εύελπις τη γλιτώνει λόγω της ομώνυμης στρατιωτικής σχολής:
- ο εύελπις, του εύελπη (ή ευέλπιδος)
οι ευέλπιδες, των ευέλπιδων (ή ευελπίδων)
2 Ο όρχις και ο όφις λήγουν επίσης σε -ις, αλλά κλίνονται με διαφορετικό τρόπο:
- ο όρχις, του όρχεως, τον όρχι
οι όρχεις, των όρχεων, τους όρχεις - ο όφις, του όφεως, τον όφι
οι όφεις, των όφεων, τους όφεις
3 Όλο πιο σπάνια συναντούμε και τα αρσενικά με την παλαιά κατάληξη -ων:
- ο διδάσκων, του διδάσκοντος
- ο αντιφρονών, του αντιφρονούντος
- ο επιζών, του επιζώντος
- ο μετριόφρων, του μετριόφρονος
Σιγά σιγά οι λέξεις αυτές αντικαθίστανται από τύπους που έχουν τη σύγχρονη κατάληξη σε -ας:
- ο διδάσκοντας
- ο αντιφρονούντας
- ο επιζώντας
- ο μετριόφρονας
4 Ο Άθως σχηματίζει επίσης διπλούς τύπους κατά την κλίση του:
- ο Άθως, του Άθω, τον Άθω
- ο Άθωνας, του Άθωνα, τον Άθωνα
Αρσενικά σε -ου
Εδώ συναντούμε τα επώνυμα σε -ου. Είναι άκλιτα και στους δυο αριθμούς, ωστόσο μερικά σχηματίζουν και έναν δεύτερο (ή και τρίτο) πληθυντικό που κλίνεται:
- ο Χατζηανδρέου, οι Χατζηανδρέου
αλλά και: οι Χατζηανδρέηδες - ο Παπαναστασίου, οι Παπαναστασίου
αλλά και: οι Παπαναστασαίοι - ο Οικονόμου, οι Οικονόμου
αλλά και: οι Οικονόμηδες / Οικονομαίοι - ο Καμπούρογλου, οι Καμπούρογλου
αλλά και: οι Καμπούρογλοι / Καμπουρογλαίοι
ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Λεξικό της κοινής νεοελληνικής, Βικιλεξικό
ΕΙΚΟΝΕΣ: onalert.gr, 15epalthessalonikis.wordpress.com
ΕΙΚΟΝΕΣ: onalert.gr, 15epalthessalonikis.wordpress.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου