Πολλά και σημαντικά!
Αυτά τα όμορφα επίθετα δεν παρουσιάζουν κάποια δυσκολία. Σε κάθε γένος έχουν τις καταλήξεις γνωστών ουσιαστικών:
Έτσι κλίνονται, μεταξύ άλλων, τα επίθετα:
- άδειος, αθώος, αρχαίος
- βόρειος, γκρίζος, γνήσιος
- ελπιδοφόρος, ζημιογόνος
- ημερήσιος, ήπιος, θαρραλέος
- ίδιος, μοντέρνος, μπάσος
- νέος, νικηφόρος, ντόμπρος
- όμοιος, ονειροπόλος, όρθιος
- παλιός, πανούργος, ρυπογόνος
- σκούρος, σπινθηροβόλος, σώος
- ταλαντούχος, τέλειος, τρύπιος
- φάλτσος, χρονοβόρος, ωραίος
Ειδικές περιπτώσεις
α) Το επίθετο δεξιός, δεξιά, δεξιό σχηματίζει τους εναλλακτικούς τύπους «δεξής» και «δεξί» στο αρσενικό και στο ουδέτερο, και μόνο στον ενικό αριθμό:
- ο δεξής, του δεξή, τον δεξή (καθρέφτη)
- το δεξί, του δεξιού, το δεξί (χέρι)
β) Ο γλυκός και ο φρέσκος σχηματίζουν τον ενικό του θηλυκού με ένα γιώτα πριν τις καταλήξεις:
- ο γλυκός, η γλυκιά, το γλυκό
- ο φρέσκος, η φρέσκια, το φρέσκο
Στον πληθυντικό, ωστόσο, το γιώτα του ενικού αποβάλλεται:
- η γλυκιά, της γλυκιάς
οι γλυκές, των γλυκών - η φρέσκια, της φρέσκιας
οι φρέσκες, των φρέσκων
Παλαιότεροι τύποι
Σε ορισμένα επίθετα επιβιώνουν τύποι με αρχαιόμορφη γενική, ακόμη και με αρχαιόμορφο θηλυκό:
Οι τύποι αυτοί συνηθίζονται σε λόγο με επίσημο ύφος ή σε κάποιες καθιερωμένες φράσεις.
ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γραμματική Α΄-Γ΄ Γυμνασίου, Λεξικό της κοινής νεοελληνικής, Βικιλεξικό, Σύγχρονη Σχολική Γραμματική για όλους, Λεξικό των δυσκολιών και των λαθών στη χρήση της Ελληνικής
ΕΙΚΟΝΕΣ: futurezone.de, exempla_bru@twitter, dinanikolaou.gr
ΕΙΚΟΝΕΣ: futurezone.de, exempla_bru@twitter, dinanikolaou.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου