5 Μαρ 2023

Τα επίθετα σε -ης, -α, -ικο

Με ανισοσύλλαβο αρσενικό!

Τεμπέλης

Αυτά τα όμορφα, λαϊκά επίθετα δεν παρουσιάζουν κάποια δυσκολία. Σε κάθε γένος έχουν τις καταλήξεις γνωστών ουσιαστικών:
  • ο τεμπέλης → οι τεμπέληδες  
  • η τεμπέλα → οι τεμπέλες  
  • το τεμπέλικο → τα τεμπέλικα  

Έτσι κλίνονται, μεταξύ άλλων, τα επίθετα:
  • γρουσούζης, κακομοίρης
  • καμπούρης, λιχούδης
  • τσαπατσούλης, τσαχπίνης
  • τσιγκούνης

Μαζί τους όσα λήγουν σε:
  • -άρης (ζαβολιάρης, ξεχασιάρης)
  • -ούλης (καημενούλης, φτωχούλης)

Αλλά και όσα έχουν δεύτερο συνθετικό που δηλώνει μέρος του σώματος:
  • -λαίμης (μακρυλαίμης)
  • -μάλλης (σγουρομάλλης)
  • -μάτης (γαλανομάτης)
  • -μύτης (ψηλομύτης)
  • -πόδης (στραβοπόδης)
  • -φρύδης (σμιχτοφρύδης)
  • -χέρης (ανοιχτοχέρης)

Σγουρομάλλα

Τα αρσενικά και τα θηλυκά χρησιμοποιούνται πολύ συχνά και ως ουσιαστικά. Επίσης, τα θηλυκά δε σχηματίζουν τη γενική πληθυντικού.

Εναλλακτικοί τύποι

α) Τα υποκοριστικά σε -ούλης σχηματίζουν και δεύτερο τύπο στο ουδέτερο, αλλά χωρίς γενική:
  • γλυκούλικο: το γλυκούλι, τα γλυκούλια
  • μικρούλικο: το μικρούλι, τα μικρούλια

Μικρούλι

β) Ορισμένα σύνθετα με δεύτερο συνθετικό μέρος του σώματος σχηματίζουν δεύτερο ή και τρίτο τύπο στο θηλυκό:
  • ανοιχτομάτα – ανοιχτομάτισσα
  • μαυρομάτα – μαυροματού – μαυροματούσα
  • καστανομάλλα – καστανομαλλούσα
  • ξανθομάλλα – ξανθομαλλού – ξανθομαλλούσα


ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γραμματική Ε΄-ΣΤ΄ Δημοτικού, Γραμματική Α΄-Γ΄ Γυμνασίου, Λεξικό της κοινής νεοελληνικής
ΕΙΚΟΝΕΣ: miandji@twitter, nymag.com, topmovielocations.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα: