Προσοχή στον πληθυντικό!
Τα περισσότερα θηλυκά σε -η λήγουν σε -ση, -ξη, -ψη.
Ο πληθυντικός τους δε σχηματίζεται με τη σύγχρονη κατάληξη «-ες», όπως στα υπόλοιπα θηλυκά σε -η, αλλά με την αρχαία κατάληξη «-εις»:
- η γνώμη → οι γνώμες
- η γνώση → οι γνώσες γνώσεις
Ενικός αριθμός
Πληθυντικός αριθμός
η
της
τη
γνώση
γνώσης
γνώση
οι
των
τις
γνώσεις
γνώσεων
γνώσεις
Έτσι κλίνονται, μεταξύ άλλων, τα θηλυκά:
- βάση, βλέψη, βράση
- γεύση, δόση, δράση, δύση
- θέση, θλάση, θλίψη, θραύση
- κάμψη, κλήση, κλίση, κρίση
- λάμψη, λέξη, λήξη, λύση
- όψη
- παύση, πράξη, πτήση, πτώση
- στάση, στρώση, σχάση, σχέση
- τάξη, τάση, τήξη, τύψη
- φάση, φράση, φύση
- χρήση, ψύξη
Μετακίνηση τόνου
Στα προπαροξύτονα, που είναι και τα περισσότερα, ο τόνος κατεβαίνει μία θέση σε όλες τις πτώσεις του πληθυντικού:
Ενικός αριθμός
Πληθυντικός αριθμός
η
της
τη
διαφήμιση
διαφήμισης
διαφήμιση
οι
των
τις
διαφημίσεις
διαφημίσεων
διαφημίσεις
Έτσι κλίνονται, μεταξύ άλλων, τα θηλυκά:
- ανακάλυψη, άνεση, απάντηση
- γέννηση, διάκριση
- είδηση, έκρηξη, έκταση, εξαίρεση
- ίωση, κίνηση, λοίμωξη
- μετάφραση, μέτρηση, μίμηση
- όαση, οδήγηση, όρεξη, όσφρηση
- παράσταση, πρόσθεση, πρόταση
- ρύθμιση, ρύπανση
- σύγκρουση, συζήτηση, συνέντευξη
- ταξινόμηση, τηλεόραση
- υπενθύμιση, υπόθεση, υπόσχεση
- φόρτιση, χρέωση
Ειδικές περιπτώσεις
α) Η βρύση και η μέση σχηματίζουν τον πληθυντικό όπως τα απλά θηλυκά σε -η:
- η βρύση → οι βρύσες
- η μέση → οι μέσες
β) Κάποια θηλυκά σε -η, αντίθετα, κλίνονται σαν να έληγαν σε -ση, -ξη, -ψη:
Ενικός αριθμός
Πληθυντικός αριθμός
η
της
την
πόλη
πόλης
πόλη
οι
των
τις
πόλεις
πόλεων
πόλεις
Έτσι κλίνονται τα θηλυκά:
Όλα τα σύνθετα που σχηματίζουν:
Και μόνο στον πληθυντικό:
- ιππο-δύναμη, υπερ-δύναμη
- μεγαλού-πολη, μητρό-πολη
- οι Άλπεις
- οι Άνδεις
Παλαιότεροι τύποι
α) Σε κάποιες εκφράσεις έχει καθιερωθεί η αρχαιόμορφη γενική σε -εως: εξ αποστάσεως, σχέδιο πόλεως
β) Πιο σπάνια μπορεί να συναντήσουμε και την αρχαιόμορφη ονομαστική σε -ις: η δύναμις, η κυβέρνησις, η πόλις
Ορθογραφία
Τα περισσότερα από αυτά τα όμορφα θηλυκά παράγονται από ρήματα. Αυτό, βέβαια, μας βοηθά και στην ορθογραφία:
- πρόσθεσα → πρόσθεση
- ξενάγησα → ξενάγηση
- γέμισα → γέμιση
- έλυσα → λύση
- απέδειξα → απόδειξη
- άνοιξα → άνοιξη
- έστρωσα → στρώση
- κατέρριψα → κατάρριψη
- μεταχειρίστηκα → μεταχείριση
Και λίγη εξάσκηση
Πατήστε στις εικόνες και ελέγξτε τις γνώσεις σας:
ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γραμματική Ε΄-ΣΤ΄ Δημοτικού
ΕΙΚΟΝΕΣ: violina48@youtube, kouiz.gr, thetechwire.com, pxfuel.com, tovima.gr
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ: inschool.gr
ΕΙΚΟΝΕΣ: violina48@youtube, kouiz.gr, thetechwire.com, pxfuel.com, tovima.gr
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ: inschool.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου