ΠΟΔήΛΑΤΟ

23 Σεπ 2025

Τα αναμνηστικά κέρματα της Εσθονίας

Ανακαλύψτε μερικά από τα πιο όμορφα αναμνηστικά κέρματα της χώρας:

2018 2019 2020 2021 2022

100 χρόνια από την ανεξαρτησία της χώρας. Απεικονίζονται ταυτόχρονα οι αριθμοί 18 και 100.

150 χρόνια Φεστιβάλ Τραγουδιού. Το σχέδιο εμπνέεται από την παρέλαση του φεστιβάλ, η οποία κινείται σαν τα κύματα στη θάλασσα, με ιαχές υπερηφάνειας και χαράς και ποικίλες εθνικές ενδυμασίες.

200 χρόνια από την ανακάλυψη της Ανταρκτικής.

Λύκος, το εθνικό ζώο της χώρας.

Ουκρανία και Ελευθερία. Απεικονίζεται η φιγούρα μιας γυναίκας που κρατάει στο χέρι της ένα πουλί μαζί με ένα στάχυ. Πάνω αριστερά αναγράφεται η φράση «Δόξα στην Ουκρανία».

2023 2024 2025

Σταβλοχελίδονο, το εθνικό πουλί της χώρας.

Κυανή κενταύρια, το εθνικό άνθος της χώρας.

500 χρόνια εσθονικής γραπτής γλώσσας. Τέσσερα βιβλία (η εσθονική λογοτεχνική παράδοση) σχηματίζουν το γράμμα «Ε» (Εσθονία).

Τα κέρματα ευρώ της Εσθονίας

Θέμα και κατάληξη

Κάποιες λέξεις είναι άκλιτες, δηλαδή παρουσιάζονται πάντοτε με την ίδια μορφή: σήμερα, όμως, τρέχοντας

Οι περισσότερες, ωστόσο, είναι κλιτές, δηλαδή παρουσιάζονται μέσα στον λόγο με διάφορους τύπους.

Το πρώτο τμήμα τους είναι σταθερό, ενώ το δεύτερο, στο τέλος, αλλάζει: τρέχ-ω, τρέχ-εις, τρεχ-⁠άλα· ημέρ-α, ημέρ-ες, ημερ-ήσιος

Το μέρος της λέξης που δεν αλλάζει λέγεται θέμα. Το μέρος της λέξης που αλλάζει λέγεται κατάληξη:

Η άσπρη γάτα γουργουρίζει.
Οι άσπρες γάτες γουργουρίζουν.

Το θέμα φανερώνει τη σημασία της λέξης. Η κατάληξη φανερώνει το γένος, τον αριθμό, την πτώση ή το πρόσωπο, τον χρόνο κ.ο.κ. της λέξης.

Δύο θέματα

1. Τα περισσότερα ρήματα έχουν δύο θέματα: ένα ενεστωτικό και ένα αοριστικό.

γράφ-ω, έ-γραφ-α, θα γράφ-ω
έ-γραψ-α, θα γράψ-ω, έχω γράψ-ει

2. Τα ανισοσύλλαβα ουσιαστικά και επίθετα έχουν επίσης δύο θέματα: ένα με τις συλλαβές του αρχικού τύπου και ένα με μία επιπλέον συλλαβή.

μπακάλ-ης, μπακάληδ-ες
τσιγκούν-ης, τσιγκούνηδ-ες
χρώμ-α, χρώματ-ος, χρώματ-α

Τα μέρη του λόγου

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γραμματική Ε΄-ΣΤ΄ Δημοτικού
ΕΙΚΟΝΑ: podilato98.blogspot.com (από pixteller.com)

20 Σεπ 2025

Επίσημο και ανεπίσημο ύφος

Δε μιλάμε και δε γράφουμε πάντα με τον ίδιο τρόπο. Σημαντικό ρόλο παίζουν και οι περιστάσεις, δηλαδή πού βρισκόμαστε, σε ποιον απευθυνόμαστε, ποιοι άλλοι είναι παρόντες κ.ο.κ.

Για παράδειγμα, αλλιώς εκφραζόμαστε όταν ζητάμε μια πληροφορία από έναν άγνωστο και αλλιώς όταν ρωτάμε κάτι τον κολλητό μας· αλλιώς περιγράφουμε προφορικά πώς περάσαμε το Σαββατοκύριακο και αλλιώς το καταγράφουμε σε μια άσκηση στη Γλώσσα.

Ανάλογα, λοιπόν, με τις περιστάσεις επικοινωνίας, το ύφος μας μπορεί να είναι επίσημο ή ανεπίσημο (καθημερινό, οικείο).

Συνομιλία με τον διευθυντή
(επίσημο ύφος)

Συνομιλία με έναν φίλο
(ανεπίσημο ύφος)

1 Το επίσημο ύφος χαρακτηρίζεται από μεγάλες προτάσεις και λέξεις από παλαιότερες μορφές της γλώσσας μας (λόγιες).

* Απευθύνεται σε επίσημα πρόσωπα, σε αγνώστους ή σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας. Επίσης, συνηθίζεται στον γραπτό λόγο.

2 Το καθημερινό ή ανεπίσημο ύφος χαρακτηρίζεται από μικρές προτάσεις και λέξεις περισσότερο απλές και λαϊκές.

* Απευθύνεται σε πρόσωπα του οικογενειακού και του φιλικού μας περιβάλλοντος. Επίσης, συνηθίζεται στον προφορικό λόγο.

Επίσημο ύφος	Ανεπίσημο ύφος
Καλημέρα σας, κύριε Κώστα! Τι κάνετε;	Γεια. Τι έγινε;
Γεια σας, κ. Μαρία!	Γεια σου, κ. Μαρία!
Περιμένω τη γιορτή μου με μεγάλη ανυπομονησία!	Την περιμένω πώς και πώς!

Ειδικά στις καταλήξεις των ρημάτων οι διαφοροποιήσεις είναι πολλές και συχνές:

Επίσημο ύφος	Ανεπίσημο ύφος
αγαπώ οδηγεί	αγαπάω οδηγάει
κοιμάστε	κοιμόσαστε
συναντώνται	συναντιούνται
δε με παίζουν δεν ακούνε	δε με παίζουνε δεν ακούν
ντυνόμουν μιλούσαν	ντυνόμουνα μίλαγαν
έτρεξαν	τρέξανε

Σημαντικό: Όλες αυτές οι εναλλακτικές καταλήξεις είναι σωστές. Απλώς, ανάλογα με τις περιστάσεις, επιλέγουμε κάθε φορά εκείνη που μας ταιριάζει περισσότερο.

Γλώσσα Γραπτή έκφραση

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γραμματική Ε΄-ΣΤ΄ Δημοτικού
ΕΙΚΟΝΕΣ: Γραμματική Ε΄-ΣΤ΄ Δημοτικού

16 Σεπ 2025

Από το δευτερόλεπτο στη χιλιετία

Mονάδες μέτρησης του χρόνου

Κάθε μέρα πραγματοποιούμε μετρήσεις με τον χρόνο. Για να είμαστε ακριβείς και να αποφεύγουμε τα λάθη, πρέπει οι πράξεις που κάνουμε να γίνονται με τo ίδιο χρονικό διάστημα (π.χ. μόνο με λεπτά ή μόνο με ώρες).

Οι μετατροπές που κάνουμε για να υπολογίζουμε σωστά στηρίζονται στον κανόνα που γνωρίζουμε και από τις μετρήσεις άλλων μεγεθών:

Από τη μεγάλη μονάδα σε μια μικρότερη πολλαπλασιάζουμε.
Από τη μικρή μονάδα σε μια μεγαλύτερη διαιρούμε.

Στα άλλα μεγέθη τα πράγματα είναι σχετικά απλά, εφόσον πολλαπλασιάζουμε ή διαιρούμε με τον ίδιο αριθμό για κάθε «σκαλοπάτι» (π.χ. με το 10 στο μήκος, με το 100 στην επιφάνεια ή στα ευρώ).

Στον χρόνο χρειάζεται περισσότερη προσοχή, εφόσον τα «σκαλοπάτια» ανάμεσα στις υποδιαιρέσεις και τα πολλαπλάσιά του είναι ποικίλα.

Παραδείγματα