Ο εκφοβισμός δεν είναι μαγκιά (1)

Μαγκιά είναι ο σεβασμός και η φιλία!

Είναι Σάββατο πρωί και ο Γιώργος είναι πολύ χαρούμενος που σήμερα δεν έχει σχολείο. Τον τελευταίο καιρό είναι στενοχωρημένος και δε θέλει να πηγαίνει. Ο Γιώργος είναι καλός μαθητής και του αρέσουν οι σχολικές εργασίες. Όμως εδώ και κάποιες εβδομάδες δύο συμμαθητές του, ο Γιάννης και ο Νίκος, του φέρονται πολύ άσχημα.

Καθημερινά τον κοροϊδεύουν, τον σπρώχνουν, τον βρίζουν, τον απειλούν και δεν τον παίζουν στην ομάδα του ποδοσφαίρου, παρόλο που αγαπά το ποδόσφαιρο. Τώρα πλέον, όποτε τους βλέπει να πλησιάζουν, απομακρύνεται γιατί φοβάται. Δεν έκανε κάτι για να τους προκαλέσει και δεν καταλαβαίνει γιατί του φέρονται με αυτόν τον τρόπο...

Αυτά που κάνουν ο Γιάννης και ο Νίκος για κάποιους μπορεί να είναι συνηθισμένα αστεία ανάμεσα σε συμμαθητές. Η αλήθεια όμως είναι ότι δεν πρόκειται καθόλου για αστεία. Με τη συμπεριφορά τους, εδώ και καιρό, ο Γιάννης και ο Νίκος εκφοβίζουν τον Γιώργο και τον κάνουν πραγματικά να υποφέρει!

Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται «εκφοβιστική συμπεριφορά» ή, απλώς, «εκφοβισμός».

Ο εκφοβισμός είναι μια μορφή βίας που εμφανίζεται πολλές φορές στον χώρο του σχολείου. Συνήθως γίνεται σκόπιμα με στόχο να βλάψει κάποιον. Γίνεται κατ’ επανάληψιν και μπορεί να διαρκέσει μερικές βδομάδες, μήνες ή και χρόνια.

Αυτός ή αυτή που εκφοβίζει ονομάζεται θύτης ή «νταής» και χρησιμοποιεί δύναμη και εξουσία για να μειώσει και να βλάψει κάποιο άλλο άτομο (αγόρι ή κορίτσι). Το άτομο που εκφοβίζεται ονομάζεται θύμα ή «παιδί-στόχος» και, συνήθως, δεν είναι σε θέση να αντιδράσει.

Ας δούμε δύο παραδείγματα

1 Ο Αντώνης και ο Βασίλης πηγαίνουν στην ίδια τάξη. Και στους δύο αρέσουν οι πλάκες. Χθες ο Βασίλης πετούσε γομάκια στον Αντώνη την ώρα που διάβαζε ανάγνωση. Σήμερα ο Αντώνης κόλλησε ένα αυτοκόλλητο στην πλάτη του Βασίλη την ώρα που έγραφε στον πίνακα. Όλη η τάξη άρχισε να γελά —ακόμη και ο Βασίλης!

Ποιο από τα παρακάτω νομίζεις ότι ισχύει;

• Οι δύο συμμαθητές εκφοβίζουν ο ένας τον άλλο.
• Ο Βασίλης εκφοβίζει τον Αντώνη.
• Ο Αντώνης εκφοβίζει τον Βασίλη.
• Δεν υπάρχει εκφοβισμός από κανέναν. Οι δύο συμμαθητές κάνουν αστεία μεταξύ τους διασκεδάζοντας και οι δύο.

Μπράβο! Η ορθή επιλογή είναι η τελευταία. Δεν υπάρχει εκφοβισμός, γιατί και τα δύο παιδιά τελικά διασκεδάζουν με τα πειράγματά τους.

2 Η Κλαίρη πηγαίνει στην Ε΄ τάξη. Είναι ψηλή, δυναμική και της αρέσει να είναι η αρχηγός της παρέας. Η Δέσποινα είναι μια άλλη μαθήτρια της Ε΄ τάξης. Έχει καλή επίδοση στα μαθήματα, έχει και μερικές φίλες, αλλά δεν είναι πολύ δημοφιλής. Μιλά χαμηλόφωνα και είναι κάπως ντροπαλή.

Η Κλαίρη αγνοεί τη Δέσποινα και τις τελευταίες εβδομάδες παροτρύνει τα υπόλοιπα παιδιά να μην της δίνουν σημασία. Σχεδόν καθημερινά τους λέει να μην την κάνουν παρέα και διαδίδει άσχημα πράγματα για τη Δέσποινα. Το αποτέλεσμα είναι ότι η Δέσποινα νιώθει πολύ άσχημα και στα διαλείμματα μένει μόνη. Δεν καταλαβαίνει: Τι έκανε για να της συμβαίνει αυτό;

Ποιο από τα παρακάτω νομίζεις ότι ισχύει:

• Η Κλαίρη εκφοβίζει τη Δέσποινα και τα υπόλοιπα παιδιά τη βοηθούν να πετύχει τον σκοπό της.
• Η Δέσποινα εκφοβίζει την Κλαίρη.
• Οι δύο μαθήτριες εκφοβίζουν η μία την άλλη.
• Δεν υπάρχει εκφοβισμός από καμία μαθήτρια, γιατί αυτό είναι κάτι που συμβαίνει πολύ συχνά στο σχολείο.

Ακριβώς! Η ορθή απάντηση είναι η πρώτη. Εδώ και αρκετό καιρό η Κλαίρη χρησιμοποιεί την ικανότητά της να γίνεται αρχηγός για να απομονώσει τη Δέσποινα. Τα υπόλοιπα παιδιά την ακολουθούν και τη βοηθούν χωρίς να σκεφτούν ότι η Δέσποινα δεν τους έχει φταίξει σε τίποτα.

Μήπως...;

Δυστυχώς ο εκφοβισμός παρατηρείται στα περισσότερα σχολεία του κόσμου, ακόμη και στη χώρα μας. Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι θα πρέπει να τον ανεχόμαστε!

Μήπως κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στην τάξη σου ή στην αυλή του σχολείου σου; Μήπως συμβαίνει σε κάποιον φίλο ή φίλη σου; Μήπως συμβαίνει σε εσένα;

Εάν ναι, μην πανικοβάλλεσαι γιατί:

• Δε φταις εσύ για ό,τι σου συμβαίνει!
• Δε συμβαίνει μόνο σε σένα!
• Υπάρχει τρόπος να σταματήσει!

Ο εκφοβισμός δεν είναι μαγκιά 1. Μαγκιά είναι ο σεβασμός και η φιλία! 2. Σταμάτησέ τον! 3. Μίλα για το πρόβλημα! Γίνε εσύ η λύση!