Ο πληθυσμός του Βορείου Αιγαίου

Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού κατοικεί στα μεγαλύτερα νησιά (Λέσβο, Χίο).

Περιφερειακές Ενότητες

ΠΕ Λέσβου

ΠΕ Χίου

ΠΕ Σάμου

ΠΕ Λήμνου

ΠΕ Ικαρίας

Σύνολο Περιφέρειας

Πληθυσμός*

83.755

51.692

32.642

16.668

10.186

194.943

Ποσοστό

43,0%

26,5%

16,7%

8,6%

5,2%

100,0%

* στην απογραφή του 2021

Πληθυσμός Βορείου Αιγαίου

Η έκταση του Βορείου Αιγαίου

► Η έκταση της Ελλάδας Η έκταση των γεωγραφικών διαμερισμάτων Η έκταση των περιφερειών Η έκταση των περιφερειακών ενοτήτων  1.  Ανατολική Μακεδονία - Θράκη  2.  Κεντρική Μακεδονία  3.  Δυτική Μακεδονία  4.  Ήπειρος  5.  Θεσσαλία  6.  Στερεά Ελλάδα  7.  Ιόνια Νησιά  8.  Δυτική Ελλάδα  9.  Πελοπόννησος 10. Αττική 11. Βόρειο Αιγαίο 12. Νότιο Αιγαίο 13. Κρήτη ► Ο πληθυσμός της Ελλάδας Ο πληθυσμός των γεωγραφικών διαμερισμάτων Ο πληθυσμός των περιφερειών Ο πληθυσμός των περιφερειακών ενοτήτων  1.  Ανατολική Μακεδονία - Θράκη  2.  Κεντρική Μακεδονία  3.  Δυτική Μακεδονία  4.  Ήπειρος  5.  Θεσσαλία  6.  Στερεά Ελλάδα  7.  Ιόνια Νησιά  8.  Δυτική Ελλάδα  9.  Πελοπόννησος 10. Αττική 11. Βόρειο Αιγαίο 12. Νότιο Αιγαίο 13. Κρήτη

ΕΙΚΟΝΑ: podilato98.blogspot.com

Ο πληθυσμός του Νοτίου Αιγαίου

Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού κατοικεί στις περιφερειακές ενότητες των Δωδεκανήσων (Ρόδο, Κω, Κάλυμνο, Κάρπαθο-Κάσο).

Περιφερειακές Ενότητες

ΠΕ Ρόδου

ΠΕ Κω

ΠΕ Καλύμνου

ΠΕ Νάξου

ΠΕ Σύρου

ΠΕ Θήρας

ΠΕ Πάρου

ΠΕ Μυκόνου

ΠΕ Μήλου

ΠΕ Τήνου

ΠΕ Άνδρου

ΠΕ Καρπάθου-Κάσου

ΠΕ Κέας-Κύθνου

Σύνολο Περιφέρειας

Πληθυσμός*

129.521

38.137

31.383

22.539

21.124

19.044

15.785

10.704

10.130

8.934

8.826

7.790

3.903

327.820

Ποσοστό

39,5%

11,6%

9,6%

6,9%

6,4%

5,8%

4,8%

3,3%

3,1%

2,7%

2,7%

2,4%

1,2%

100,0%

* στην απογραφή του 2021

Πληθυσμός Νοτίου Αιγαίου

Η έκταση του Νοτίου Αιγαίου

► Η έκταση της Ελλάδας Η έκταση των γεωγραφικών διαμερισμάτων Η έκταση των περιφερειών Η έκταση των περιφερειακών ενοτήτων  1.  Ανατολική Μακεδονία - Θράκη  2.  Κεντρική Μακεδονία  3.  Δυτική Μακεδονία  4.  Ήπειρος  5.  Θεσσαλία  6.  Στερεά Ελλάδα  7.  Ιόνια Νησιά  8.  Δυτική Ελλάδα  9.  Πελοπόννησος 10. Αττική 11. Βόρειο Αιγαίο 12. Νότιο Αιγαίο 13. Κρήτη ► Ο πληθυσμός της Ελλάδας Ο πληθυσμός των γεωγραφικών διαμερισμάτων Ο πληθυσμός των περιφερειών Ο πληθυσμός των περιφερειακών ενοτήτων  1.  Ανατολική Μακεδονία - Θράκη  2.  Κεντρική Μακεδονία  3.  Δυτική Μακεδονία  4.  Ήπειρος  5.  Θεσσαλία  6.  Στερεά Ελλάδα  7.  Ιόνια Νησιά  8.  Δυτική Ελλάδα  9.  Πελοπόννησος 10. Αττική 11. Βόρειο Αιγαίο 12. Νότιο Αιγαίο 13. Κρήτη

ΕΙΚΟΝΑ: podilato98.blogspot.com

Ο πληθυσμός της Κρήτης

Ο μισός πληθυσμός κατοικεί στην περιφερειακή ενότητα του Ηρακλείου.

Περιφερειακές Ενότητες

ΠΕ Ηρακλείου

ΠΕ Χανίων

ΠΕ Ρεθύμνου

ΠΕ Λασιθίου

Σύνολο Περιφέρειας

Πληθυσμός*

305.017

156.706

84.866

77.819

624.408

Ποσοστό

48,8%

25,1%

13,6%

12,5%

100,0%

* στην απογραφή του 2021

Πληθυσμός Κρήτης

Η έκταση της Κρήτης

► Η έκταση της Ελλάδας Η έκταση των γεωγραφικών διαμερισμάτων Η έκταση των περιφερειών Η έκταση των περιφερειακών ενοτήτων  1.  Ανατολική Μακεδονία - Θράκη  2.  Κεντρική Μακεδονία  3.  Δυτική Μακεδονία  4.  Ήπειρος  5.  Θεσσαλία  6.  Στερεά Ελλάδα  7.  Ιόνια Νησιά  8.  Δυτική Ελλάδα  9.  Πελοπόννησος 10. Αττική 11. Βόρειο Αιγαίο 12. Νότιο Αιγαίο 13. Κρήτη ► Ο πληθυσμός της Ελλάδας Ο πληθυσμός των γεωγραφικών διαμερισμάτων Ο πληθυσμός των περιφερειών Ο πληθυσμός των περιφερειακών ενοτήτων  1.  Ανατολική Μακεδονία - Θράκη  2.  Κεντρική Μακεδονία  3.  Δυτική Μακεδονία  4.  Ήπειρος  5.  Θεσσαλία  6.  Στερεά Ελλάδα  7.  Ιόνια Νησιά  8.  Δυτική Ελλάδα  9.  Πελοπόννησος 10. Αττική 11. Βόρειο Αιγαίο 12. Νότιο Αιγαίο 13. Κρήτη

ΕΙΚΟΝΑ: podilato98.blogspot.com

Η Τζένη και το κινητό

Του Αρκά

Έλληνας σκιτσογράφος και συγγραφέας

Η Τζένη 1. Ένας αρχαίος Έλληνας 2. Η Τζένη και το κινητό 3. Καλά έκανες! 4. Ποια είναι η πρωτεύουσα της Γαλλίας; 5. Πού είναι το Πακιστάν;

Διαδίκτυο – Εξάρτηση

ΕΙΚΟΝΕΣ: Arkas-The-Original-Page@facebook
ΣΕΙΡΑ: Η Ρόζα

Τα άκλιτα επίθετα

Ο ίδιος τύπος παντού

Οι περισσότερες από αυτές τις λέξεις μάς έχουν έρθει από άλλες γλώσσες. Έχουν έναν τύπο για όλα τα γένη, όλους τους αριθμούς και όλες τις πτώσεις.

Άκλιτα είναι, μεταξύ άλλων, τα επίθετα:

• ασορτί, βελουτέ, γκοφρέ
• εβαπορέ, εμαγιέ, εμπριμέ
• ιλουστρασιόν, ιμιτασιόν
• καθωσπρέπει, κοτζάμ, κυριλέ
• λουξ, μάξι, μασκέ, μπανάλ
• ντεκαφεϊνέ, ονλάιν
• πλισέ, προκάτ, πρώην
• ρετρό, ριγέ, σνομπ, σπέσιαλ
• σπιράλ, τέως, φιμέ, φλου

Στα άκλιτα επίθετα περιλαμβάνονται:

α) Κάποια ονόματα χρωμάτων: μπλε, πορτοκαλί ή ροζ μπλούζα

β) Τα επιρρήματα που χρησιμοποιούνται ως επίθετα: οι άνωθεν εντολές, ο κάτω όροφος

Υπευθυνότητα

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, αν υπάρχει ελληνική λέξη η οποία ταιριάζει σε αυτό που θέλουμε να πούμε, καλό είναι να την προτιμούμε:

• ασορτί → ταιριαστός
• ιλουστρασιόν → γυαλιστερός
• λουξ → πολυτελής
• ντεμοντέ → παλιομοδίτικος
• οβάλ → ωοειδής
• σούπερ → καταπληκτικός, υπέροχος

Ωφελεί και τη γλώσσα μας!

Η κλίση των επιθέτων  1.  Τα επίθετα σε -ος, -η, -ο  2.  Τα επίθετα σε -ος, -α, -ο  3.  Τα επίθετα σε -ος, -ος, -ο  4.  Τα επίθετα σε -ης, -ης, -ες  5.  Τα επίθετα σε -ης, -α, -ικο  6.  Τα επίθετα σε -άς, -ού, -άδικο  7.  Τα επίθετα σε -ής, -ού, -ίδικο  8.  Τα επίθετα σε -ων, -ουσα, -ον  9.  Τα επίθετα σε -είς, -είσα, -έν 10. Τα επίθετα σε -ας, -ασα, -αν 11. Τα επίθετα σε -ών, -ούσα, -ούν 12. Τα επίθετα σε -ών, -ώσα, -ών 13. Τα επίθετα σε -ων, -ων, -ον 14. Τα επίθετα σε -ής, -ιά, -ί 15. Τα επίθετα σε -ύς, -ιά, -ύ 16. Τα επίθετα σε -ύς, -εία, -ύ 17. Το επίθετο «πολύς» 18. Επίθετα με άλλες καταλήξεις ► Τα άκλιτα επίθετα

Επίθετα

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γραμματική Ε΄-ΣΤ΄ Δημοτικού, Βικιλεξικό
ΕΙΚΟΝΑ: opentvgr@youtube

Η κλίση των επιθέτων

Τα επίθετα ανήκουν στα κλιτά μέρη του λόγου. Σχηματίζουν τρία γένη και κλίνονται σε δύο αριθμούς με το σύστημα των πτώσεων.

Με τον τρόπο αυτό μπορούν να ακολουθούν το γένος, τον αριθμό και την πτώση των ουσιαστικών που συνοδεύουν:

• ένας πράσινος βάτραχος
• δύο πράσινοι βάτραχοι
• της πράσινης τσάντας
• των πράσινων βιβλίων

Τα περισσότερα επίθετα λήγουν σε -ος, -η/-α, -ο και -ης, -ης, -ες:

• πράσινος, πράσινη, πράσινο
• αστείος, αστεία, αστείο
• διεθνής, διεθνής, διεθνές

(τα επίθετα με άλλες καταλήξεις είναι πολύ λίγα)

Τα επίθετα σε -ος

Αποτελούν τη μεγαλύτερη ομάδα επιθέτων της γλώσσας μας. Τα περισσότερα σχηματίζουν το θηλυκό σε -η, ενώ είναι αρκετά και όσα το σχηματίζουν σε -α:

• ο πράσινος, η πράσινη, το πράσινο
• ο αστείος, η αστεία, το αστείο

► Μια πολύ μικρή ομάδα αποτελούν τα επίθετα σε -ος, -ος, -ο. Σιγά σιγά, ωστόσο, το θηλυκό τους αποκτά τη σύγχρονη κατάληξη -α ή -η.

► Η κλητική των αρσενικών (και θηλυκών) σε -ος δεν είναι ίδια με την αιτιατική, όπως στα υπόλοιπα σύγχρονα επίθετα, αλλά λήγει σε -ε και -οι.

Πράσινος βάτραχος

Τα επίθετα σε -ης, -ης, -ες

Αυτά τα επίθετα έχουν τις ίδιες καταλήξεις στο αρσενικό και στο θηλυκό γένος.

Κατά την κλίση τους διατηρούν σταθερό τον τόνο σε όλες τις πτώσεις, εκτός αν λήγουν σε -ώδης:

• ο διεθνής, των διεθνών
• ο αυθάδης, των αυθάδων
• ο βραχώδης, των βραχωδών

Διεθνής οργανισμός

Επίθετα με πολυσύλλαβο ουδέτερο

Αποτελούν μια μικρή ομάδα. Ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα, επειδή η κατάληξη του ουδετέρου έχει δύο ή και τρεις συλλαβές.

Τα περισσότερα λήγουν σε -ης, -α, -ικο και τα υπόλοιπα σε -άς, -ού, -άδικο και -ής, -ού, -ίδικο:

• τεμπέλης, τεμπέλα, τεμπέλικο
• υπναράς, υπναρού, υπναράδικο
• γκαφατζής, γκαφατζού, γκαφατζίδικο

Τεμπέλης

Επίθετα από αρχαίες μετοχές

Στην πραγματικότητα αυτά τα επίθετα είναι αρχαίες επιθετικές μετοχές, δηλαδή έχουν δημιουργηθεί από ρήματα.

Τα περισσότερα λήγουν σε -ων, -ουσα, -ον, -είς, -είσα, -έν και -ας, -ασα, -αν:

• ενδιαφέρων, ενδιαφέρουσα, ενδιαφέρον
• πληγείς, πληγείσα, πληγέν
• επιζήσας, επιζήσασα, επιζήσαν

Μια πιο μικρή ομάδα αποτελούν τα επίθετα σε -ών, -ούσα, -ούν και -ών, -ώσα, -ών:

• διαφωνών, διαφωνούσα, διαφωνούν
• κυβερνών, κυβερνώσα, κυβερνών

Ενδιαφέρον βιβλίο

Επίθετα με άλλες καταλήξεις

Τα περισσότερα λήγουν σε -ων, -ων, -ον και -ής, -ιά, -ί, ενώ τα υπόλοιπα σε -ύς, -ιά, -ύ και -ύς, -εία, -ύ:

• μετριόφρων, μετριόφρων, μετριόφρον
• πορτοκαλής, πορτοκαλιά, πορτοκαλί
• βαρύς, βαριά, βαρύ
• ευθύς, ευθεία, ευθύ

Και μετριόφρων!

Συγκεντρωτικός πίνακας

Καταλήξεις*

-ος, -η, -ο
-ος, -α, -ο
-ος, -ος, -ο

-ης, -ης, -ες

-ης, -α, -ικο
-άς, -ού, -άδικο
-ής, -ού, -ίδικο

-ων, -ουσα, -ον
-είς, -είσα, -έν
-ας, -ασα, -αν
-ών, -ούσα, -ούν
-ών, -ώσα, -ών

-ων, -ων, -ον

-ής, -ιά, -ί
-ύς, -ιά, -ύ
-ύς, -εία, -ύ

(άλλες καταλήξεις)

Παραδείγματα

πράσινος
αστείος
ενεργός

διεθνής

τεμπέλης
υπναράς
γκαφατζής

ενδιαφέρων
πληγείς
επιζήσας
διαφωνών
κυβερνών

μετριόφρων

πορτοκαλής
βαρύς
ευθύς

φέρελπις, βραδύνους

* Υπάρχουν και επίθετα με διαφορετικές καταλήξεις, αλλά είναι άκλιτα και δε μας ενδιαφέρουν εδώ: μπλε, σπέσιαλ, τέως

Δείτε τις κλίσεις αναλυτικά

Η κλίση των επιθέτων  1.  Τα επίθετα σε -ος, -η, -ο  2.  Τα επίθετα σε -ος, -α, -ο  3.  Τα επίθετα σε -ος, -ος, -ο  4.  Τα επίθετα σε -ης, -ης, -ες  5.  Τα επίθετα σε -ης, -α, -ικο  6.  Τα επίθετα σε -άς, -ού, -άδικο  7.  Τα επίθετα σε -ής, -ού, -ίδικο  8.  Τα επίθετα σε -ων, -ουσα, -ον  9.  Τα επίθετα σε -είς, -είσα, -έν 10. Τα επίθετα σε -ας, -ασα, -αν 11. Τα επίθετα σε -ών, -ούσα, -ούν 12. Τα επίθετα σε -ών, -ώσα, -ών 13. Τα επίθετα σε -ων, -ων, -ον 14. Τα επίθετα σε -ής, -ιά, -ί 15. Τα επίθετα σε -ύς, -ιά, -ύ 16. Τα επίθετα σε -ύς, -εία, -ύ 17. Το επίθετο «πολύς» 18. Επίθετα με άλλες καταλήξεις ► Τα άκλιτα επίθετα

ΑφιερώματαΕπίθετα

ΕΙΚΟΝΕΣ: colorsexplained.com, naftemporiki.gr, miandji@twitter, grandparissud.fr, Arkas-The-Original-Page@facebook

Τα επίθετα σε -ων, -ων, -ον

Λίγα και καλά!

Τα επίθετα αυτά θέλουν προσοχή, γιατί μας έρχονται από τα αρχαία ελληνικά. Ευτυχώς, έχουν τις ίδιες καταλήξεις στο αρσενικό και στο θηλυκό γένος.

Και μετριόφρων!

Επιπλέον:

Τα αρσενικά και τα θηλυκά διατηρούν το ωμέγα μόνο στην ονομαστική του ενικού.

Η γενική ενικού και πληθυντικού είναι ίδια και στα τρία γένη. Στον πληθυντικό, μάλιστα, ο τόνος μετακινείται μία θέση.

Ενικός αριθμός

Πληθυντικός αριθμός

ο
του
τον

μετριόφρων
μετριόφρονος
μετριόφρονα

οι
των
τους

μετριόφρονες
μετριοφρόνων
μετριόφρονες

η
της
τη

μετριόφρων
μετριόφρονος
μετριόφρονα

οι
των
τις

μετριόφρονες
μετριοφρόνων
μετριόφρονες

το
του
το

μετριόφρον
μετριόφρονος
μετριόφρον

τα
των
τα

μετριόφρονα
μετριοφρόνων
μετριόφρονα

Εξασκηθείτε με ένα ουσιαστικό (π.χ. ο μετριόφρων αθλητής, η μετριόφρων ηθοποιός, το μετριόφρον παιδί)

Έτσι κλίνονται, μεταξύ άλλων, τα επίθετα:

• ακτήμων, αμνήμων
• αυτόχθων, δεισιδαίμων
• ειδήμων, ελεήμων
• μείζων, νοήμων
• πείσμων, πολυπράγμων

Μαζί τους και όσα λήγουν σε:

• -γνώμων (ευγνώμων, ισχυρογνώμων)
• -φρων (παράφρων, σώφρων)

Ειδική περίπτωση

Το ουδέτερο του επιθέτου ελάσσων στις όμοιες πτώσεις του ενικού ανεβάζει τον τόνο στην προπαραλήγουσα:

• ο/η ελάσσων — το έλασσον (ζήτημα)

Σύγχρονη χρήση

Μερικά από αυτά τα επίθετα έχουν επιβιώσει αποσπασματικά στη γλώσσα μας, δηλαδή δε σχηματίζουν όλα τα γένη ή όλες τις πτώσεις.

α) Κάποια τα συναντούμε μόνο σε καθιερωμένες φράσεις λόγιας προέλευσης:

• ζήτημα ήσσονος σημασίας
• το φιλοθέαμον κοινό

β) Άλλα έχουν ουσιαστικοποιηθεί, δηλαδή χρησιμοποιούνται ως ουσιαστικά:

• οι αιθεροβάμονες, οι αριθμομνήμονες
• οι εμπειρογνώμονες, οι πραγματογνώμονες

Σιγά σιγά, ωστόσο, το αρσενικό τους αποκτά τη σύγχρονη κατάληξη σε -ας:

• ο εμπειρογνώμων → ο εμπειρογνώμονας
• ο μετριόφρων → ο μετριόφρονας

Η κλίση των επιθέτων  1.  Τα επίθετα σε -ος, -η, -ο  2.  Τα επίθετα σε -ος, -α, -ο  3.  Τα επίθετα σε -ος, -ος, -ο  4.  Τα επίθετα σε -ης, -ης, -ες  5.  Τα επίθετα σε -ης, -α, -ικο  6.  Τα επίθετα σε -άς, -ού, -άδικο  7.  Τα επίθετα σε -ής, -ού, -ίδικο  8.  Τα επίθετα σε -ων, -ουσα, -ον  9.  Τα επίθετα σε -είς, -είσα, -έν 10. Τα επίθετα σε -ας, -ασα, -αν 11. Τα επίθετα σε -ών, -ούσα, -ούν 12. Τα επίθετα σε -ών, -ώσα, -ών 13. Τα επίθετα σε -ων, -ων, -ον 14. Τα επίθετα σε -ής, -ιά, -ί 15. Τα επίθετα σε -ύς, -ιά, -ύ 16. Τα επίθετα σε -ύς, -εία, -ύ 17. Το επίθετο «πολύς» 18. Επίθετα με άλλες καταλήξεις ► Τα άκλιτα επίθετα

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ: Γραμματική Ε΄-ΣΤ΄ Δημοτικού, Γραμματική Α΄-Γ΄ Γυμνασίου, Λεξικό της κοινής νεοελληνικής, Βικιλεξικό
ΕΙΚΟΝΕΣ: Arkas-The-Original-Page@facebook, fhw.gr, EthnosNewspaper@youtube