1 Μαρ 2012

Η ποντιακή διάλεκτος

Η Ποντιακή είναι μια διάλεκτος της ελληνικής γλώσσας που ξεκινάει από τον 8ο αι. π.Χ., όταν οι Έλληνες της Ιωνίας αποίκησαν τον Πόντο. Εκεί οργανώθηκαν σε οχυρωμένες πόλεις, όπως η Τραπεζούντα, η Κερασούντα, η Σινώπη, η Αμισός (Σαμψούντα) και η Αμάσεια.

Αρκετούς αιώνες αργότερα, το 301 π.Χ., ο Πόντος οργανώνεται σε ανεξάρτητο κράτος, ενώ κατά τη Ρωμαιοκρατία (63 π.Χ. – 335 μ.Χ.) οι βασιλείς του βρίσκονται υπό την κηδεμονία των Ρωμαίων.

Τα βυζαντινά χρόνια ο Πόντος αποτελεί το ακριτικό προπύργιο κατά των επιδρομών της Ανατολής. Μάλιστα η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας (1204–1461) αντιστάθηκε στην τουρκική προέλαση περισσότερα χρόνια από την Κωνσταντινούπολη.


Άποψη της Τραπεζούντας σήμερα

Αρκετά απομονωμένος γλωσσικά, ο Πόντος διατήρησε πολλά αρχαϊκά στοιχεία. Μερικά από αυτά είναι:
  • Η προφορά του «η» ως «ε».
    (το πεγάδιν = το πηγάδι, η νύφε = η νύφη, ζελεύω = ζηλεύω)
  • Η χρήση ψιλών συμφώνων αντί δασέων.
    (ασπαλίζω = ασφαλίζω, σπίγγω = σφίγγω)
  • Η αρχαϊκή προστακτική των ρημάτων.
    (γράψον, ποίσον = ποίησον)
  • Οι ασυνίζητοι τύποι.
    (η καρδία, η λαλία, τα παιδία, τα ψωμία)

Τέλος, η ποντιακή διάλεκτος δέχθηκε, όπως και η κοινή νεοελληνική γλώσσα, πολλές δάνειες λέξεις από τα λατινικά, τα τουρκικά κ.ά.


ΠΗΓΗ: Ο «Αστερίξ» στα ποντιακά (εκδ. ΜΑΜΟΥΘΚΟΜΙΞ)
ΕΙΚΟΝΑ: panoramio.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Διαβάστηκαν περισσότερο την τελευταία εβδομάδα